Heimir - 01.05.1911, Blaðsíða 15

H E I M I R
20 7
maöur og þingskörungur. En atkvæöalítill prestur var hann. ”
Rétt er nú þetta alt, nerna seinasta setningin. Þaö er óhætt að
kalla hann merkisprest. Eg var altaf við messu hjá honurn
þegar eg var á heimili hans. svo að ræður hans eru mér vel
kunnar. Hann prédikaði oftast blaðalaust, talaði hægt, en skýrt
og hátt. Eg hefi líka heyrt ræður fjölda presta utanlands og
innan, og lesið þó enn þá fleiri. Og eg hefi ekki betur vit á, en
að ræður hans þóttu mér einhverjar þær spaklegustu og andrík-
ustu, sem eg hefi heyrt og lesiö. Og oft voru þær mjög innilegar.
Eg held að stólræður hans hafi ekki staðið á baki þingræðum
hans að snild og íegurð, speki og andríki.
Sumum þó.tti nú ekki mikið í stólræður hans varið. Þótti
þeim þær veraldarlegar og söknuðu þar ýmsra atriða, sein prestar
eru vanir að kenna. Og var það von. Ræður hans voru í
rauninni talsvert ólíkar vanalegum kyrkjuræðum. Barnafræðslan
nokkuð öðruvísi en þá var títt. Hann var ágætur barnafræðari.
Sagði börnunum miklu meira en hann spurði þau. Var ekki
strangur með utanbókarnám. Kvað meira vert að þau skildu
og elskuðu kverið. en að þau kynnu það reiprennandi. Hann
var, virtist mér, yfirleitt skynsemistrúmaður, og fylgdi jafnan
nýjustu gagnrýnisguðfræðinni. En hana þektu söfnuðir hans
ekki. Kom hún oft í ljós í stólræðum hans og fór hann þar
gætilega, en þó hreinskilnislega í sakirnar. Hann talaði jafnan
í sarna anda um trúarrnál, bæði utan kyrkju og innan. Og sagði
hann jafnan á þessa leið: “Eg vil hvorki kenna á móti sann-
fœringu minni né hneigsla söfnuðinn.” Mér þótti hann sigla
meistaralega milli þessara tveggja skerja. Varö samt að sneiða
hjá sumum lærdómum kyrkjunnar, eða rétt nefna þ \ lauslega til
þess að komast vel hjá skerjunum.
Hann hafði mikinn áhuga á biblíufræði, og ekki minna á
heimspeki. Virtist mér áhugi sá vaxa með árunum. Trúarskoð-
un hans virtist rnér yfirleitt vera svona: Maðurinn er af náttúr-
unni ekki hneigður síður til góðs en ills. Dygðaináttur hans er
mikill. Guðsmyndin lifir og starfar í öllum góðleik mannsins.
Það er rangt og skaðlegt að kenna, að maðurinn sé gjörspiltur af
náttúrunni. Maðurinn getur að miklu le.yti bætt sig af eigin