Heimir - 01.07.1911, Blaðsíða 13

HEIMIR
253
mundu veröa í dag, frá hvaöa uppsprettu þær rnundu fljóta og í
hvaöa anda þær mundu veröa?
Hér er um þaö aö ræöa, sem vér tölum án úndirbúnings,
og það er lang-mest af því, sem vér tölum. Stjórnmálamaöur-
inn, sem ætlar aö mæta útlendum sendiherra, mælskumaöur-
inn, sem ætlar aö tala fyrir fullu húsi af áheyrenduin, þeJr hugsa
eflaust mjög vandlega uin hvaö þeir ætla aö segja. En mest af
því sem vér segjum er hvorki til aö sýna mælsku né stjórnvizku,
Orðin, sem vér tölum undirbúningslaust, sýna oss ógrímuklædda.
Samt sem áöur er þaö einmitt í þessu, sem vér segjum og heyr-
um sagt í daglegum samræöum, í hinum sífeldu smápeninga
viðskiftum sálnanna, sem vér höfum uppbýggileg eöa skaöleg á-
hrif hver á annan. I samanburöi viö þetta, eru áhrif hinna fáu
vel grunduðu oröa sem vér tölum, líkt og áhrif fárra þrhmu-
skúra hjá hinum stööugu áhrifum hins venjulega loftslags. Þaö
sem maöur segir viö konu sína og barn viö matboröiö, sýnir
betur hver hann er en beztu ræöur, sem hann gæti haldið í pré-
dikunarstól eöa á ræöupalli.
Þaö sýnir hvaö vér erum, því þaö sýnir oss óviðbúna, ekki
eins og vér viljum vera, né eins og vér viljum láta aöra halda
aö vér séurn, heldur eins og vér erum. Þaö er ekki sjálfsagt að
þaö sé oss til minkunar að vera þannig séöir. Þó stundum komi
í ljós þaö versta, sem í oss er, kemur einnig stundum í ljós þaö
bezta. Grant og Lee voru báöir niiklir menn og höföu unniö
mikil afreksverk, en ekkert sem um þá hefir veriö skrifaö er eins
aðlaðandi og sagan um þaö, er þeir mættust í Appomatox rétt-
arsalnum. Árum saman höfðu þeir verið svarnir óvinir. Þeir
höfðu stýrt óvinaher hvor á móti öðruin og látið strádrepa
fjölda, hvor af annars liöi. En þrátt fyrir alt þetta, þegar þeir
sáust, hvaö kom þá fyrir? Nokkuð, sein var bæöi mannlegt og
hugnæmt. Endurminningar frá fyrri dögum, er þeir voru félag-
ar í herforingjaskólanum á West Point og í Mexikó stríöinu,
rifjuðust upp fyrir báðum. Þeir fóru að tala um liöna tíma,
þangað til loksins aö Lee varð að minna Grant á til hvers þeir
væru þar sainan komnir, en það var til þess að Grant, sigurveg-
arinn, tæki við leifunum af liði Lee’s. Við samfundi þeirra kom