Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1925, Blaðsíða 80

74
Ritsjá.
IÐUNN
hlutgeng í bókmentum hverrar þjóðar, sem væri. Úr því að
Frakkar þóttust af Marguerite Audoux, ættum vér Islendingar að
mega þykjast af að eiga slíkar konur, og þá menningu, sem þær
eru runnar upp af. Þá er ekki ógaman að gera sér grein fyrir, að
þær systur eru komnar úr einhverju mesta menningarhéraði íslands
að fornu og nýju, Breiðafirði, og af alkunnri ætt skálda og gáfu-
manna, en Kristín Sigfúsdóttir úr héraði, sem hefir ekki haft neitt
orð á sér fyrir alþýðumenningu né bókmentir, en er nú ef til vill
að komast fram í fylkingarbrjósf.
II.
Um ljóðmæli þeirra systra hefir verið svo mikið og vel skrifað,
að litlu þarf við að bæta. Þó skal eg gera grein fyrir einu atriði,
sem mér þykir gefa bókinni sérstakt gildi. Hún er ekki nema
ofurlítið brot. Sum skáld yrkja kvæði, sem eru meiri en menn-
irnir. Þau skjóta sinni síðustu ör og seilast út á þekjuna eftir
atföngum. En lesandinn finnur ósjálfrátt, að þar er ekki „gnótt
inni fyrir". En hvað eru þessi ljóðmæli? Tækifæriskvæði og stökur,
ort við dagleg störf, stundum eftir annara tilmælum, en sýna þó
altaf, að af nógu var að taka. Síðan rispuð upp eftir minni á fá-
einum vikum, þegar til orða kom að gefa þau út. Eg veit, að
vísur hafa gleymst úr sumum kvæðum, og eg er viss um, að mörg
kvæði hafa ekki komið í leitirnar í þetta sinn. Þó er þetta smá-
ræði í samanburði við öll ókveðnu kvæðin, sem atvikin hafa ekki
leyft að fæðast. En mér finst öll gleymdu og ókveðnu kvæðin
standa bak við þau prentuðu og auka áhrif þeirra og gildi. Og þá
er ekki minna um hitt vert, að skáldskapurinn er ekki nema eitt
af mörgu, sem merkilegt er í fari þeirra systra. Þær éru miklar
konur að dáð og mannviti, Iífið hefir látið þær fá hlut sinn full-
keyptan, svo að ekki er furða, þótt af ærinni reynslu sé að miðla.
Og þær eru fróðleikskonur svo miklar, bæði á mannfræði, þjóð-
sagnir og bókmentir, að þeim myndi ekki veita örðugt að leggja á
því sviði til efni í fleiri en eina bók.
En svo lítið brot, sem þessi bók er af auðlegð þeirra systra,
er ekki neinn kostur þess að benda hér á öll bestu kvæðin né til-
færa sýnishorn af þeim. En það er óhætt að fullyrða, að sumar
þulur Ólínu, kvæði eins og „Svarað bréfi“, „Til næturinnar" og
fjölda margar 'af vísum þeirra beggja systra verði áður en langt
um líður á hvers manns vörum. Þessa bók leggur enginn frá sér