Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1925, Blaðsíða 83

ÍÐUNN
Ritsjá.
77
nema dauðinn. Alt líf má búast við, að verði barátta. En hér er
sýnt, að nóg sé af góðum og heilbrigðum öflum til þess að halda
uppi baráttunni, og þá skilur skáldið við persónur sínar. Hér er
heldur ekkert undan dregið. Kulda og kæruleysi ]óns og smámun-
um þeim, sem mynduðu gjá milli gömlu hjónanna, er Iýst með
fullri djörfung og skarpri athugun. Trú Kristínar Sigfúsdóttur á
sigur hins góða er ekki fengin né varðveitt með því að loka aug-
unum fyrir því, sem ilt er, né gera sér glýju í augu, svo að alt
renni í eina móðu, ilt og gott.
Ljómandi smásaga er „Birta", nýjasta sagan í bókinni. Þar er
lýst aðfangadagskvöldi á sveitabæ, þar sem illviðri, annríki, þreyta
og áhyggjur leggjast eins og mara á heimilisfólkið. Enginn hefir
þrek til þess að hrista þetta af sér, og samt þrá allir jólagleðina.
Niðursetan í rúminu er svo skapstygg, að hún stuggar yngstu
dóttur hjónanna frá sér, þegar hún kemur að sýna jólakertið sitt.
En þegar tárin koma í augu litlu stúlkunnar, iðrast gamla konan
og talar vingjarnlega til hennar, og barnið gefur henni jólakertið
sitt í gleði sinni. Þetta er eins og rof á skýjaþykkni. Sól og sunn-
anvindur streyma þar inn og gera heiðan himin áður en varir.
Frá barninu og karlæga aumingjanum streymir gleði og guðs
blessun yfir alt heimilið. Inn í þetta er svo ofið sögu gömlu kon-
unnar, sem hafði fært þá fórn að afneita ást sinni frammi fyrir
manninum, sem hún unni og unni henni, til þess að gera líf hans
með þeirri konu, sem hann neyddist til að eiga, léttara og heilla.
Svo að hér er líka skift hæfilega skugga og birtu, og engin hætta
á, að sagan verði of fjarri reyndinni.
Enn verð eg að geta sögunnar „Æskudraumar", um Alfdísi í
Hvammi, sem fer til hlutaveltu á sumardaginn fyrsta, festir ást á
pilti, sem hún getur aldrei fengið að njóta, og hiýtur ekki annað
hnoss á hlutaveltunni en gömul spangagleraugu, eins og þau sem
amma hennar ber. Hún hafði ætlað að ráða framtíð sína af drætt-
inum, en hvernig gat hún það ? Hún sér það, þegar hún kemur
heim, og henni skilst í fyrsta sinn, að amma hennar hafi farið ’á
mis við það, sem hún þráði heitast í æsku sinni. Hún á að líta
á lífið sömu augum og ömmur hennar og ættmæður, ekki þrá og
syrgja, heldur vinna og gefa! Það er ekki mikið, sem ber við í
þessari sögu, en hún opnar útsýn yfir ótalin örlög og atburði
allra tíma.
Kristín Sigfúsdóttir ritar óbrotið og kjarngott íslenskt sveitamál,