Iðunn : nýr flokkur - 01.12.1932, Page 49

IÐUNN
Stofnenskan.
335,
og leiðinJegri ensku. Par var þó tækifæri bæ'ði til að
sýna máitt stofnenskunnar og til að reyna að létta undir
með útlendingum í að tileinka sér undirstöðuatriðá
hugmyndarinnar. Doktor Zamenhof, höfundur Esperant-
os, fór alt aðra leið. Hann orti og skrifaði nálega e:n-
vörðungu á Esperanto og sannaði þar með öllum heimi,
að hann hafði skapað mál, sem var fylliiega fært um
að túlka hvers konar viðfangsefni á borð við þjóð-
tungurnar.
VII.
Það er að lokum eitt atriði, sem ég tel ekki langt úr.
vegi að drepa lítið eitt á, þótt það snerti að vísu að eins
enskukennara og enskunemendur, en sé alþjóðamáis-
hugmyndinni og alþjóðanxálsmönnum alveg óviðkom-
andi.
Doktor Guðmundur Finnbogason virðist ætla, ef ég
hefi skilið ha'nn rétt, að stofnenskan sé einkar-hentug ti.l
byrjun:am,áms í enskri tungu. Frá mínu sjónarmiði víkur
þessu öfugt við, og rök mín eru þessi:
Með því að læra í nýtizku kemslubókum í ensku jafn-
mikinn orðafjölda og ieyfður er í almiennri stofn,ensku,
það er 850 orð, þá tileinkar nemandinn sér ekki e'in-
ungis þessi orð, heldur lærir hann þau jafnframt á
máli, sem er talað og ritað af enskumælandi þjóðum.
Að liokniu námd þessara 850 orða hefir hann því einnig
náð valdi á svo og svo miklu af orðasamböndum og
orðatiltækjum, er hann síðar hittij í enskum bókum og
dagiegu mái/i enskutalandi manna. En ef halnn lærir
jafnmörg orð á stofnensku, þá tileinkar hann sér mieð
þeim að nokkru leyti málfar, sem hann rekst aldrei á
síðar, hvorki í enskum bókum né í mæltu rnáli ensku-
mælandd fólks. Par að auki er að minni hyggju mikil