Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1929, Blaðsíða 26
216
Oscar Wilde.
IÐUNN
IV.
Enskt fangelsi er, eins og fangelsin í Ameríku, sem
refsistofnanir Evrópu hafa að fyrirmynd, svo og svo
margir fermetrar af helvíti á jörðunni. Fyrsta fangelsis-
reglan er sú, að bæla niður hvern snefil af frjálsum
vilja, sem bólar á hjá föngunum — to break their spirit,
eins og það er nefnt svo réttilega. Þetta tekst á furð-
anlega stuttum tíma, með því að beita þeim refsiaðferð-
um, sem hafa þrjár afleiðingar: sult, svefnleysi og sjúk-
dóm. Hver fangi þjáist nótt og dag af hungri. Fæðan
er auk þess að mestum hluta skemd, og fangarnir þjást
látlaust af lífsýki. Allir fangar verða sjúkir í fyrstu, og
sumir eru það allan fangatímann. Dauðsjúkir á líkam-
anum verða þeir að stíga gangkvörnina, eða dragnast
til annara niðrandi starfa, til þess að forðast þær pynd-
ingar, sem bíða þeirra, ef þeir taka sér hlé eitt andar-
tak. Hvergi er vökurefsingum beitt jafn mikið og í ensk-
um og kínverskum fangelsum. í Kína er refsingunni
beitt með því að setja fangann í bambusbúr, á Englandi
með því að leggja hann á plankarúmið. Og loks eru
fangarnir rændir síðasta mannlega félagsskap við raunir
sínar með fyrirmælum sífeldrar þagnar — þessu djöful-
legasta píslarfæri vorra daga. Tungan er ekki skorin úr
munni fanganna nú á dögum, en vei þeim, sem stynur
upp hljóði. Hann ber sjálfur við að þeim eldi, sem
snarkar utan um sál hans.
Og samt verðum vér að gera þá hryllilegu játning,
að í útjöðrum mannlegra samfélaga finnast enn svo
aumkunarverðar verur, að slíkt líf táknar að eins fyrir
þær ofurlítid meira ólán heldur en það, sem verið hefir
förunautur þeirra árum saman. En hvílíkt líf fyrir Oscar
Wilde! Af öllum skrípamyndum réttvísinnar er engin