Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1929, Blaðsíða 127

JÐUNN
Bækur 1928.
317
Það er ekki venjulegt, að einyrkjakona í sveit, sem alla sína
daga hefir verið á kafi í krakkaargi, eldhúsverkum og öðru bús-
umstangi, taki sér fyrir hendur að skrifa bækur — og það bækur,
sem til bókmenta geta talist. Þetta hefir Kristín gert, og er það
allrar virðingar vert og jafnvel aðdáunar. En frá því að viður-
kenna þetta og til hins: að skipa henni á bekk með mestu skáld-
jöfrum tímans, er löng ieið. Mældar á bókmentalega lögalin verða
engar af bókum hennar sérlega eftirtektarverðar. Hún hefir ekki
komið með neitt nýtt eða frumlegt inn í íslenzkar bókmentir, hvort
heldur litið er á efni eða form. Eg efast ekki um að Kristín Sig-
fúsdóttir sé laukur ættar sinnar. Eigi að síður er hálfgerður ætt-
lerabragur á því, sem hún skrifar. í bókmentunum er hún það,
sem mig minnir að kallað hafi verið á íslenzku síðalningur (epi-
9on). Stíll hennar er endurhljómur af stíl Einars H. Kvarans,
Qests PálssonSr o. fl. Boðskapur hennar er bræðingur af spírit-
isma, guðspeki og kristilegri siðfræði — í einkar notalegri, hálf-
^olgri samsuðu. —
Það verður naumast með sanni sagt um Theodór Friðriksson,
að hann hafi verið skemdur með oflofi. Fáir hafa orðið til að
luinnast á bækur hans, og höfuðprestarnir munu ófúsir að hleypa
honum lengra en inn í forgarðinn að skáldahofinu. Fáir eða engir
rithöfundar íslenzkir munu hafa siglt krappari sjó. Engin — alls
engin — skólamentun í æsku og ávalt síðan strit og aftur strit —
látlaus barátta við örbirgð og andstreymi, þrotlaus þvættingur af
einu landshorni á annað í atvinnuleit — alt þetta hefir verið hlut-
skifti hans. En Theodór hefir verið ódrepandi. Þrátt fyrir alla
orðugleika lítur hann bjartari augum á lífið en margur, sem búið
hefir sólarmegin. Og áhugann til ritstarfa hefir ekkert basl getað
l'úgaö. Theodór hefir sent á markaðinn bók eftir bók. Hann og
ffristín Sigfúsdóttir eru, hvort um sig, lifandi sönnun þess, hver
°drepandi andleg seigla felst með þjóðinni og hve rík er hneigðin
•Ueðal alþýðu manna til bókmentaiðju og ritmensku.
Eins og að líkindum lætur, hefir Theodór ekki skapað stórfeld
skáldrit, enda aldrei seilst eftir háborðssæti á skáldaþingi. Sjón-
kringur hans er — að vonum — ekki mjög víður og hann hefir
ekki heldur kannað áður óþekt djúp í mannlegum sálum. Frásögn
kans og framsetning er ekki ávalt svo fáguð sem hispursmenn á
kókmentasviðinu mundu kjósa. Margir mundu kalla sumar lýsingar
^ans og líkingar — einnig í þessari síðustu bók — hálf-barnalegar.