Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Blaðsíða 44

202
. Svona á ekki að skrifa ritdóma.
IÐUNN
og góða húsi. Og greindur Bandarikjamaður, sem eitt
kvöld kom inn til mín, greip fegins hendi upp hjá
mér titla á esperantó-kenslubókum og orðabókum og
kvaðst ætla að panta þær tafarlaust. Hann var farinn
að skilja, að hann skildi ekki neitt. Enginn þeirra rúss-
nesku rithöfunda, sem ég átti tal við á rithöfunda-
þinginu, gat neitt i ensku. Þetta er ekki sagt Rússum
til hnjóðs, heldur til þess að minna hina fátæku í
anda á þá ótrúlegu staðreynd, að í landi, þar sem
gefið er út eins mikið af bókum árlega eins og í Eng-
landi, Bandaríkjunum, Frakklandi og Þýzkalandi til
samans, er England ekki lengur allur heimurinn.
Um svipað leyti og ég var í Rússlandi, dvaldist
þar enski rithöfundurinn H. G. Wells. Þessi mikli
snillingur orðsins kemur þangað hervæddur upp fyrir
höfuð með sitt enska »alheimsmál« og pantar sam-
tal við voldugasta mann veraldarinnar. Og enskan
hefir náttúrlega »gengið« innan múranna í Kreml eins
og alls staðar annars staðar á jarðarhnettinum?
Um það skrifar spámaðurinn Wells pistil í Daily
Herald 8. nóvember 1934, sem hljóðar þannig:
»Það var einkennandi dæmi þess, hve andleg við-
skifti eru á eftir hinni skjótu þróun efnalegra fram-
kvæmda, að Stalin og ég urðum að tala saman með
túlk«.
Hugsun er of sjaldgæf náðargjöf til þess að menn-
ingin megi við þvi, að hún sé þurkuð upp eins og
fúamýri með erfiðu málanámi. Slíkt óhóf eiga þeir
einir að leyfa sér, sem aldrei dettur neitt í hug.
Það var einmitt fullkominn skilningur á þessu, hvað
andleg viðskifti eru langt á eftir efnalegu framförun-
um, sem hratt mér af stað til að skrifa Alþjóðamál
og málleysur sumarið 1932. Og ég hefi grun um, að