Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Blaðsíða 116

274
Bækur.
IÐUNN
Norrön litteraturhistorie af Jón Helgason.
Levin & Munksgaard, Kobenhavn 1934.
Síðan Finnur Jónsson gaf út liina minni bókmentasögu sína
(Den islandske litteraturs historie tillige med den oldnorske
— 1907), hefir engin lientug kenslubók í þessum fræðum
komið út í Kaupmannahöfn, fyr en nú, að eftirmaður hans
sendir þessa nýju kenslubók frá sér.
Bækurnar eru álíka stórar, en að öðru eru þær mjög ólíkar.
Finnur bygði sína bók að mestu á sinni gömiu stóru bók-
mentasögu (1894—1902), og þótt hann að sjálfsögðu fylgdist
með nýjum ritum, var honum aldrei tamt að skifta skoðun
sinni. Jón hefir ekki fengizt jafn-mikið við hina fornu bók-
mentasögu og fyrirrennari hans, en þeim mun rneira tillit
hefir hann tekið til skoðana annara merkra fræðimanna, sem
unnið hafa að skýringu bókmentasögunnar á síðari árum.
Einkum hefir hann — eins og hann tekur fram i formálan-
um — stuðst við rit Andreas Heuslers og Knut Liestöls. Rit
Liestöls urn íslendingasögur er hið yfirgripsmesta rit um þá
grein bókmentanna, en Heusler hefir ritað margt og merki-
legt eigi að eins um íslendingasögur og forníslenzka fræði-
mensku, heldur einnig um Eddukvæði, og nú síðast hefir hann
ritað mikla bók um forngermanskan skáldskap, þar sem Eddu-
kvæðum og dróttkvæðum er skipað á sess með öðruin forn-
germönskum skáldskap, og þannig markaður bás í umhverf-
inu. En auk þess ber sagan merki miklu fleiri rannsókna,
eins og til dæmis rita Nordals um Snorra og íslendingasögur
og hinn norska skóla Kohts og lærisveina hans í konunga-
sögunum.
En jafnvel stíll Jóns minti mig á Heusler, og er þetta ekki
honum til lýta lagt, heldur til hróss sagt. Ef hann skortir
nokkuð af þeim bjarnaryl, sem Finnur Jónsson ósjálfrátt iagði
í verk sitt, sökum þess að hann var ])á að verja sina persónu-
legu sannfæringu, þá hefir hann í staðinn óvenjulegan skýr-
leik og hlutleysi til að bera, livorf tveggja ómetanlega kosti
á kenslubók. Yfirleitt sýnist mér það aðdáunarvert, hve miklu
og oft sundurleitu efni hann hefir getað komið fyrir i ekki
lengra máli. Oft gerir hann grein fyrir tveimur eða fleirum
skoðunum fræðimanna, án þess þó að hafa tilvísanir til verka
þeirra, og er það að visu galli, og eins það, að bókaskrá
vantar að lokum. Þó er á hitt að lita, að fremur auðvelt er