Andvari - 01.01.1908, Blaðsíða 105
Þegnskylduvinna.
99
þeir sem þóttu linir til verka, eöa óþjálir til vinnu,
fengu sjaldan nema hinar lakari vistir, og kaup þeirra
var lágt að sama skapi. En í þá daga var mikið
meiri munur á vistum en nú, einkum að því, er við-
urværi og aðbúð snerti. Einkum var eriitt fyrir ung-
linga, að koma sér fyrir í góðar vistir með viðunan-
legu kaupi, sem þá var talið, nema þeir liefðu golt
orð á sér fyrir dugnað, skvldurækni o. 11., og reynd-
isl þetta þýðingarmikil hvatning í'yrir þá sjálfa og
aðstandendur þeirra. En þegar þannig var ástatt gat
vinnuveitandinn verið »húsbóndi á sínu eigin heimili«,
og yfirleitt sáu börn og unglingar, á hinum betri
heimilum, eigi annað fyrir sér til hinna fullorðnu hjúa,
en hl5Tðni, skyldurækni og viðunanlega stundvísi.
Æskulýðurinn vandist því að mestu af sjáll'u sér á
þetta, og hann tók fegins hendi við öllum verklegum
hendingum, því að þá Arar metnaðurinn meiri eða á-
liuginn fyrir þvi, að Aerða góður starfsmaður af því
að nauðsynin knúði þá hugsun fram.
Eins og allir vita, er nú orðin gagnger hreyting
á þessu. Atvinnan er orðin svo mikil, að mjög til-
finnanlegur skortur er á verkafólki. Árskaup hefir
hækkað um 2/s—8/4 hluta, viðurgerningur batnað eða
orðið mikið jafnari, og daglegur vinnutími verið
styttur við alla vanalega landvinnu. Nú er togast á
um ónjdjunga og vandræðagarma fyrir hátt kaup,
sem fyrir nær 40 árum siðan hefðu eigi fengið liúsa-
skjól nema gegn háu meðlagi, eða verið boðnir upp
á þingi.
Afleiðingin af þessu hefir orðið sú, að nú er
vinnuveitandinn alment eigi lengur »húsbóndi á sínu
eigin heimili«. Hann verður að sætta sig við llest,
þótl allaga fari. Aðfinslur eða áminningar þola fæst-
ii’. og þólt sumir beiti sér þannig við verk, að þeir
vinni minna gagn en ógagn, þá er við marga eigi
7*