Kirkjuritið - 01.10.1938, Qupperneq 24

354
Friðrik J. Rafnar:
Október.
hagslegan straum af því. Ef nú þetta á við um einn söfn-
uð, segir það sig sjálft, að það á við um þjóðkirkjuna
alla, því að þjóðkirkja íslands er ekki annað en sam-
bandsheild þeirra safnaða í landinu, sem játa þjóð-
kirkjutrú. Sama er að segja um eignir þeirra kirkna,
sem eru lénskirkjur eða sjálfseignarkirkjur, og átt hafa
jarðeignir, sem þær fyrrum hafa notið tekna af. Jarðir
þessar liafa á undanförnum áratugum flestar verið seld-
ar, og' andvirði þeirra runnið í Kirkjujarðasjóð. En hafi
þessar kirkjur gert kröfu til andvirðisins, sjálfum sér til
framdráttar, t. d. nýbyggingar, eins og nú á sér stað um
Akureyrarkirkju, hefir sú krafa ekki verið talin að
styðjast við neinn lagalegan rétt. Jarðirnar og andvirði
þeirra væru ekki eign kirkjunnar, heldur alþjóðar.
Út frá þessum skilningi má geta sér þess til fyrirfram,
hve örðug aðstaða kirkjunnar yrði, ef hún krefðist réttar
síns og fullkomins fjárliagslegs sjálfstæðis. Svarið yrði
á þá leið, að ef við vildum fá vfirráð kirkjunnar í okkar
hendur, væri það ef til vill vellcomið, en við yrðum að
taka við henni allslausri. Eignirnar væru ríkisins.
Þessari hlið málsins verður að gefa gaum, því ekki er
víst, að allir hafi gert sér grein fyrir Ijónunum á vegin-
um. Hér er ekki staður né stund til þess að fara að deila
um lagalegan rétl kirkjunnar frá lögfræðilegu sjónar-
miði. Aðeins skal ég lýsa yfir þeirri skoðun minni, og
margra annara, hvað sem aðrir kunna þar um að álíta,
að kirkjan er í eðli sínu sjálfstæð stofnun, sem upphaf-
lega kemst á hér á landi án nokkurs fjárhagslegs stuðn-
ings ríkisvaldsins, og þær eignir, •sem henni söfnuðust
í kaþólskum sið, voru mestmegnis frjálsar gjafir, sekt-
arfé, eða beinlínis keyptar af þáverandi yfirmönnum
hennar. Sú breyting, sem varð á fjármálastjórn kirkj-
unnar með siðbótinni, þegar mestallar eignir hennar
komust i konungshönd, sem æðsta yfirráðanda hennar,
getur ekki skoðast að hafa á neinn hátt svift kirkjuna
rétti til þessara eigna, ef hún aftur krefst fulls fjárfor-