Kirkjuritið - 01.04.1940, Blaðsíða 27

Kirkjuritið'.
Niels Dael og Lísulundur.
145
stofurnar, sem okkur lízt einkar vcl á. Það leynir sér ekki,
að hann er mikill íslandsvinur og veit ótrúlega mikið um
Island af manni, sem aldrei hefir þangað komið. Hann
minnist komu fslandsbiskups, dr. Jóns Helgasonar, og
lyrirlestrahalds lians á Lísulundi fyrir nokkurum- árum
nieð miklu þakklæti. Hann telur sér mikla gleði að því að
sjá íslendinga á skólanum: Hér eru Danir, Norðmenn og
Svíar, en mig vantar Finna og íslendinga. Skóli ininn er
°pinn öllum, en einkum Norðurlandabúum.
IV.
Aður en ég lýsi skólanum og dvöl minni þar, vil ég .
minnast æfiatriða þessa merka manns í nokkurum drátl-
uni.
Niels Dael er fæddur á sveitabæ einum, Suður-Dal á
Vendilskaga, nyrzt á Jótlandi, 16. júní 1857. Er þaðan
§óð útsýn til Skagerak, en til hafsins beindi sveinninn oft
augum sinum i æsku. Á Vendilskaga hefir jafnan búið
kjarnafólk, og það levnir sér ekki, að Niels Dael er dálítið
upp með sér af þvi að vera Vendilbúi. Ég minnist þess, að
cuiu sinni beyrði ég bann spyrja fermingarbörn sín. Við
það tækifæri fór liann að segja þeim frá stríðinu 1846,
þegar Prússar og Austurríkismenn tóku Suður-Jótland frá
l^öiium. Ég man, með hvílíkri hrifningu liann sagði frá
1)VÚ að tvær herdeildir danska Iiersins liefðu verið valdar
til að verja meginlierinn á flóttanum. Þær voru skotspænii
0vmaliðsins, „dauðahersveitirnar“, og önnur var frá
Áendilskaga. Með tárin í augunum sagði liann börnunum
því, að Vendilbúar befðu verið valdir til að vera blífð-
arskjöldur danska hersins á flóttanum. Meiri hluti sveitar-
uuiar féll, en hún tafði Prússa og Austurríkismenn í 2—3
klukkustundir, meðan meginherinn danski komst undan.
Niels Dael var á sjöunda árinu, þegar Danir mistu Suð-
ur-Jótland, og fyrstu endurminningar Iians eru frá þeim
aruni. Hann man eftir því, er prússneskir og austurrískir
1erir komu alla leið norður á Vendilskaga. Þeir vildu fá