Kirkjuritið - 01.05.1942, Blaðsíða 16

150
Jón Jakobsson:
Maí.
Eins og drepið var á hér að framan, er álitið, að Róm-
verjar hafi náð tökum á skozka láglendinu við innrás
Agricola, kringum árið 50 f. Ki\’) Nú er það vitað, að
kristnin liafði náð að breiðast til heimalands Rómverja,
Ítalíu, allsnemma á 1. öldinni e. Kr. — Þegar Páll skrif-
aði Rómverjahréfið, liafði þegar vaxið upp í höfuðborg-
inni, Róm, allálitlegur söfnuður kristinna manna. Nokk-
urum árum seinna kom liann sjálfur sem fangi til Róm,
sennilega árið 61 e. Kr. Þar prédikaði hann fagnaðar-
erindið. 1 Filippíbréfinu, sem hnan skrifar þaðan, skil-
ar hann kveðju til Filippímanna frá bræðrunum, sem
hjá honum eru, en einkum frá þeim, sem heyra til húsi
keisarans (Fil. 4, 22).
Að þessu athuguðu, virðist sem kristnin liafi átt all-
sterk ítök í Rómaveldi í þann mund, sem Skotland kemst
fyrst undir áhrif þess. I annan stað er það kunnugt,
að ofsókn á hendur kristnum mönnum byrjaði mjög
snemma í rómverska ríkinu; sennilega jafnsnemma og
lcristnin fór að sýna útþenslumátt sinn og vinna fjölda
manns til fylg'is við sig, þó að liinar skipulögðu ofsóknir
hyrji fyrst fyrir alvöru árið 250 e. Kr. En þar sem of-
sóknir eru einna hezt til þess fallnar að breiða það út,
sem þær vilja hæla niður, þá má geta þess til, að kristnin
hafi borist til Skotlands mjög snemma, eða kringum
árið 100 e. Kr., með flóttamönnum og fleirum, sem af
öðrum ástæðum fluttust eða voru fluttir á milli liinna
ýmsu hluta ríkisins, svo sem kaupmenn, iðnaðarmenn,
þrælar o. fl. Hvað sem má annars um þessar getgátur
segja, þá telja sagnfræðingar fullvíst, að kristnin hafi
borist til Skotlands elcki seinna en í byrjun þi'iðju ald-
arinnar. Það, sem einnig styður þessa skoðun, er sú stað-
reynd, að hin fyrsta kristni Skotlands var í hyrjun og
frameftir öldum ósnortin af liendi hinnar kaþólsku
*) Nær þremur og liálfri öld síðar hvarf síðasta rómverska
hersveitin af skozkri grund.