Kirkjuritið - 01.05.1942, Blaðsíða 17

Kirkjuritið.
Kristnin á Skotlandi.
151
Pátakirkju, sem hófst til aukins vegs um miðja 5. öld
nieð Leó mikla I., en grundvölluð að fullu af Gregoríusi
niikla um 600, enda er hann talinn faðir miðaldapáfa-
kirkjunnar. Þannig var skozka kirkjan fyrst framan af
laus við kerfisbundna trúfræði og játningar og deilur
llIn játningar, óbundin nokkurum yfirboðara öðrum en
Þeim, sem talar í lieilögu orði sínu og kunngjörir þar
sinn vilja.
Ætlað er, eins og fyr er drepið á, að kristindómurinn
itafi í fyrstu aðallega borist til Skotlands með róm-
verskum flóttamönnum, sem hinar- grimmu ofsóknir,
er náðu bámarki á 3. öldinni, dreifðu út um skattlöndin,
enda þótt vfirráð Rómverja og áhrif ættu sér ekki lang-
an aldur í Skotlandi sjálfu, og það gæti ekki talist til
skattlanda þeirra.
Hinn fyrsti raunvernlegi kristniboði, sem mun hins-
Vegar bafa verið sendur til landsins nokkuð löngu eftir
að kristnin bafði borist þangað á þann veg, sem áður
getur, var binni heilagi Ninian. Margar kirkjur Skot-
lands og staðir, svo sem brunnar, liellar og aðrir því-
kkir, minna á líf og starfsemi þessa þjóns drottins.
^inian var fæddur í Norður-Englandi og af konunglegu
kergi brotinn. Á unga aldri bvarf bann til Rómar og
dvaldist þar í nokkur ár á seinni hluta 4. aldar. Yfir-
lnaðm- kristninnar þar í borg, Rómabiskupinn, bafði
kynni af þessum unga manni, og með því að honum
fanst Ninian óvenju vel að sér í fræðum liinna helgu
rita af ólærðum manni að vera, veitti bann honum
Vlgslu og sendi hann til að prédika fagnaðarerindið fyrir
löndum sínum. Skamma liríð bafði Ninian dvalist í
keimahéraði sínu, Cumberland, er hugurinn dró hann
norður á bóginn til Skotlands, eða Pictanna, en svo
nefndust í þann tíma íbúar Skotlands. Það er ekki fyr
en á 9. öld, sem farið er að kalla þjóðina sem beild
^kota og land hennar Skotland, þótt þjóðflokkur með
bessu heiti, „Scoti“, komi frá írlandi til Skotlands þegar