Kirkjuritið - 01.09.1949, Blaðsíða 45

UM SÁLGÆZLU
203
möguleika til að hafa markviss áhrif á gang slíkrar bar-
áttu í heillavænlega átt. Með því að beita þeirri þekkingu
má eftir atvikum lækna sálsjúkdóma eða afstýra þeim.
Sálfræðileg þekking þarf að vaxa frá því sem nú er, en
umfram allt verður hún að breiðast út, verða tiltæk sem
flestum, til þess að andleg heilsuvernd geti orðið sú víð-
tæka og mikilvirka starfsemi, sem nauðsyn heimtar.
Algengt er það sálarlega fyrirbæri, að dulvituð starfsemi
birtist í meðvitundinni sem óljós kvíði, ótti eða tortryggni.
I taugaveikluninni er þetta einkenni nærri alltaf til staðar.
En einnig hjá þeim, sem heilbrigðir teljast, ber mjög á
þessu. Menn eru haldnir tilfinningu öryggisleysis, sem þeir
gera sér ekki ljósa grein fyrir, en hefir margháttuð áhrif
á þá til orðs og æðis. 1 stað þess að rekja uppruna óttans
til eigin innri baráttu, leita þeir orsakanna úti í umhverf-
inu. Þeir kvíða framtíðinni, óttast keppinautana eða gruna
þá um græzku. Þetta spillir sambúð manna á meðal og
gerir öll samskipti þeirra erfiðari.
Ástæðan til þess, að ég hér hefi drepið á nokkur atriði
hinnar flóknu og margbrotnu starfsemi sálarlífsins er sú,
að með því vildi ég minna á, að flesta menn skortir á
í andlegu jafnvægi, en það er skilyrði fullkominnar and-
legrar heilbrigði. Flestir hafa því í sér vísinn til sálsýki,
og þessi vísir nægir til þess að valda þeim vanlíðan og
spilla sambúðinni við aðra. Heilbrigð samskipti einstakra
^nanna, stétta, flokka eða þjóða geta aldrei skapazt á
meðan sálarlífistruflana einstakiingsins gætir. Hin gagn-
kvæma tortryggni stórþjóðanna og ótti þeirra hver við
aðra er sjúklegt fyrirbrigði, og hið sama er að segja um
togstreitu og fjandskap hinna einstöku stjórnmálaflokka.
Styrjaldir og hverskonar ófriður manna á meðal eiga
rætur sínar að rekja til sálsýki. Þessvegna hika ég ekki
við að nefna hana þyngsta böl mannkynsins.
m.
1 júlímánuði 1946 var fyrir atbeina Sameinuðu þjóð-