Kirkjuritið - 01.10.1958, Síða 33

KIRKJURITIÐ
367
og fór síðan fré kirkjunni, ásamt fleira fólki, inn að Stóra-Botni um
kvöldið, og gistum við þar um nóttina. Er talin 3 stunda leið frá Saur-
bæ og inn í Botnsdal. Snjór var talsverður á jörðu. Á laugardagsmorgun
flutti ég húskveðju í Stóra-Botni, en á leiðinni, er komið var út fyrir
Þyril, skall á hrið allmikil; var samt förinni haldið áfram að Saurbæ.
Var þar fólk fyrir, bæði frá Akranesi og úr Melasveit, prófastur séra
Jón Sveinsson skyldi jarða. Veðrið fór nú hriðversnandi. Við fluttum
sína ræðuna hvor í kirkjunni. Er jarðarför var lokið, var komin stórhríð
á norðan með feikna fannkomu. Allir þeir, sem við jarðarförina voru,
urðu því að vera um kyrrt í Saurbæ um nóttina. Á páskadaginn brutust
þeir hraustustu burtu, en margir voru einnig næstu nótt, þar sem byln-
um slotaði ekki fyrr en seinni hluta dags, eða á annan í páskum 1901.
Ég varð því að hýsa margt af jarðarfararfólkinu í 2 nætur, en hrossin
voru látin i hlöðuna, þar sem þar var allmikið rúm. Sakaði því hvorki
menn né skepnur, og allir komust á endanum heilu og höldnu til heim-
ila sinna. Hygg ég, að þetta hefði þótt í frásögur færandi nú á tímum.
Ég hefi áður lauslega minnzt á legötin, sem sókninni tilheyra og sem
prestarnir séra Þorvarður Auðunsson og Ólafur Hjaltested gáfu. Séra Þor-
varður gaf jörðina Kambhól — Kambhólslegat. Skyldi afgjaldi jarðar-
innar varið til fræðslu fátæku eða fátækum ekkjubömum, eftir nánari
fyrirmælum gjafabréfsins. Sóknarpresturinn i Saurbæ skyldi hafa um-
sjón ásamt með jörðinni og útbýta styrkjum. f tíð séra Þorgrims Thor-
grimsens var þetta komið i ólag. Eftirgjöldum varið til að kaupa plóg,
styrkja lestrarfélög o. fl., en séra Þorvaldur Böðvarsson kippti þessu aftur
i lag, og eftirgjaldinu var útbýtt til fátækra barna í sókninni. Stóð svo
alla prestskapartíð þeirra séra Þorvalds og séra Jóns. Er ábúendaskipti urðu
á Kambshól, gat ég hækkað eftirgjald jarðarinnar, sem var mjög lágt,
og þannig lagt til hliðar árlega litla fjárupphæð, Þegar þannig voru
komnar 1 þúsund krónur, lagði ég þær í Söfnunarsjóð fslands, svo þær
skyldu ekki verða að eyðslueyri, og leggst nokkuð af vöxtum árlega við
höfuðstól. En ekki veit ég, hvernig nú er hagað til með úthlutun. 1
minni tíð gerði ég érlega reikningsskil til prófasts og biskups.
Hjaltestedslegat var afhent sókninni i tíð séra Þorvaldar Böðvarssonar.
Skyldi vöxtum varið til verðlauna fyrir unnar jarðabætur. Yfirstjórn-
endur voru prófastur og sýslumaður. Séra Þorvaldur kom góðu skipulagi
a úthlutunina, ásamt hreppstjóra, en vöxtum var árlega öllum úthlutað,
svo að sjóðurinn stóð í stað. Legatið átti sem áður er sagt 2 jarðir, Út-
skálahamar í Kjós og Jörfa á Kjalamesi. Ég seldi kot þetta, sem var hjá-
tóga frá Hofi, með talsverðum hagnaði, Birni Kristjánssyni, sem þá átti