Kirkjuritið - 01.10.1958, Side 35

Ilmurinn í kirkjunni.
Erindi fintt í Akureyrarkirkju á n-skulyrtsfiimli.
Ungu áheyrendur!
Þegar ég fór að velta því fyrir mér, hvað ég ætti helzt að segja hér
í kvöld, ])á kom mér í hug saga um atvik, sem gerðist i Noregi fyrir
794 árum.
Maður er nefndur Einar Skúlason. Hann var Islendingur að ættemi,
af hinni gáfuðu og skáldmæltu Mýramannaætt. Hún er kennd við Borg
á Mýrum, og er ættfaðirinn sjálfur Skalla-Grímur. f þessari ætt voru
lengi mörg og góð skáld, og má hér minna á andlega höfuðskörunga
eins og Egil Skalla-Grimsson og Snorra Sturluson, þótt alllangt sé á
milli þeirra. Einari Skúlasyni var heldur ekki úr ætt skotið um skáld-
gáfuna, hann var bæði hraðkvæður, vandvirkur og andríkur í kveðskap
sínum. Hann er talinn fæddur um 1090 og er látinn laust eftir 1160.
Það má með réttu kalla hann höfuðskáld fslendinga á 12. öld og aðal-
hirðskáldið. Hann var i Noregi á fyrri hluta 12. aldar og var þá með
mörgum konungum og orti um þá, t. a. m. Sigurð Jórsalafara, Harald
gilla, Magnús blinda o. fl. 1143 er hann talinn með prestum vestanlands
á íslandi, svo að hann hefir verið lærður maður. Það má og sjá á kvæð-
um hans mörgum, að hann hefir verið einlægur trúmaður, en langt frá
því að geta kallazt kreddumaður eða ofstækismaður. Það sýnir m. a. saga
um það, að hann kenndi í brjósti um mann, sem verið var að hýða fyrir
að hafa neytt kjöts á föstudegi, — en frá kirkjunnar sjónarmiði var það
hinn mesti sálarháski, — og kom Einar honum til hjálpar. Einar var
allra manna vinsælastur og laðandi í dagfari sínu og blandaði sér lítt
í deilur konunga, sem þá voru allmiklar í Noregi, en vildi vera vinur
eins og allra.
Þið kannizt öll við Ólaf konung Haraldsson, sem eftir dauða sinn var
tekinn í dýrlingatölu og var aðaldýrlingur Norðmanna og jafnvel allra
Noiðurlandabúa í kaþólskri tíð. Margar jarteiknasögur eru af honum
látnum, og þótti hann gera mörg kraftaverk og góður til áheita. Var
því mjög eðlilegt, að hann nyti almennrar hylli meðal alþýðu, eftir að
hann var látinn, þótt ekki væri það að sama skapi að honum lifanda, enda
var helgi hans mjög mikil og gróin í trúarvitund Norðurlandabúa á
24