Kirkjuritið - 01.06.1959, Blaðsíða 25

KIUKJURITIÐ
263
nú til að læra íþróttina og á dögum Hallgríms. Það sést líka
vel, að þar var ekki um almenningseign að ræða, fyrst þessir
langminnugu menn, Guðmundur og Símon, þekktu aðeins þrjú
dæmi um, að hún væri leikin um bæði héruðin — Húnavatns-
og Hegranesþing. Það sannar og, að Ólafur Davíðsson þekkir
íþróttina ekki (þ. e. hið snjalla heiti hennar), að ekki hefir hún
verið skrásett oft, sízt ýtarleg lýsing hennar, m. ö. o. hún hlýtur
að hafa verið mjög sjaldgæft fyrirbæri. Þetta sýnir, að hana
hafa ekki aðrir reynt en afburðamenn. En því tekur Hallgrímur
það fram, að hann hafi „steypt klukku um vetur“? Mér sýnist
tvennt til: Hið fyrra er, að hann hafi ekki freistað þessa nema
hann hefði snjó til að koma ofan í, sem mér þykir ótrúlegt.
Hitt þykir mér sennilegra, að slíkt var vald hans á íþróttinni,
að hann lék hana á freðinni jörð.
Hið síðara, sem ég vildi benda á úr kviðlingi Hallgríms, er,
að hann lék sér að því að „járna rumbu-tetur“ (skr. „rimbu“
útg. 1890). íþróttin „að járna rumbu“ hét „að járna pertu“ hér
á Norðurlandi. En hún hét „að járna rumbu“, þegar mamma
var að alast upp við Hvalfjörðinn og í Kjósinni (1871—1891).
Þessi íþrótt krafðist ótrúlegs fimleiks og snarræðis, og náðu því
mjög fáir. Af núlifandi mönnum veit ég engan, sem lék þetta,
nema Sigurjón Jóhannsson í Hólum, og veizt þú vel, að hann
var langt yfir meðallag að fimleik og snarræði. Ég sá aðeins
einn mann leika þetta, Andrés Gíslason frá Eyvindarstöðum,
en hann var lengst yfir fjöldann hafinn að fimleik, þeirra, er
ég kynntist á unglingsárum mínum. Hafi því Hallgrímur „járn-
að pertu“ — sem ég verð síðastur manna til að efa —, nægir
það eitt til að sanna fimleik hans. Það, hve margt hann reyndi
af íþróttum, sýnir og, hversu þrunginn hann hefir verið af orku
°S fjöri — hreinni lífsgleði.
Ég held, að við höfum misst sjónar á þessum þætti í fari
hans, skáldið og spekingurinn hefir skyggt á íþróttamanninn
'— gleðimanninn. Ég veit vel, að það hefði enzt honum skammt
til langlífis. En ekki get ég neitað því, að ég hefi gaman af
að skyggnast eftir öllum þessum mönnum í einum og sama
snillingnum. ...“
Ég þakka bréfritaranum þáttinn.
Gunnar Árnason.