Kirkjuritið - 01.01.1961, Blaðsíða 25

KIRKJURITIÐ
19
En viljiröu ekki orð mín heyra,
eilíf náðin guðdómlig,
mitt skal hróp af heitum dreyra
himininn rjúfa kringum þig.
Móðir vor með fald og feidi
fannhvítum á kroppi sér,
hnigin að ævi kalda kveldi,
karlœg nær og holdlaus er.
Sjáðu, faðir, Tconu klökkva,
sem kúrir öðrum þjóðum fjær;
dimmir af skuggum dauðans rökkva,
Drottinn, til þín hrópum vér:
Líknaðu oss eða láttu sökkva
í leg sitt aftur foma mœr!
*
Niðurlagsorðin eru bæði að máli og hugsun arfur frá Bjarna
Thorarensen og eins, að „Eldgamla ísafold" sé gömul móðir.
En ekkill á sextugsaldri hlýtur að útfæra þá hugmynd öðru vísi
en 18 ára rómantískt skáld í Kaupmannahöfn gerði. Úr þjóð-
málaumræðum líðandi stundar hafði Hjálmar það orðtak, að
þjóðin væri „karlæg nær“ samanborið við forna atorku, en
„holdlaus" táknaði blásin holt og naktar hlíðar, sem sagnir og
elztu menn vissu áður betur grónar. 1 því efni var glöggu skáldi
nærtækt að samlíkja við að sjúga blóðf jaðrirnar; hann sér van-
nærð börn við „brjóstin visin og fölar kinnar" (orti svo 1874).
Hver er grunntónn í öllum merkum kvæðum Hjálmars 1845
—51 ? Það er harmur eftir lát Guðnýjar konu hans og heimilis-
sundrun; honum var langsjúkum og hröktum afkvæmum þeirra
ekki skilið eftir nema eymdarlíf í fyrirlitningu og eldheit minn-
Jng um hina geðstóru, gáfulyndu húsfreyju, sem skortur eða
veikindi höfðu lagt í mold fyrir fertugt. Samfara harminum
°x mjög trúrækni Hjálmars, en hafði jafnan verið nokkur.
Þegar hugað er að orðum, sem lýsa Fjallkonunni í Þjóðfund-
arsöng, má rekja flest þeirra til einhvers, sem stendur í eftir-
mælakvæðum Hjálmars 1845 eftir Guðnýju eða annars staðar
um hana. „Eðalborin“ er Fjallkonan, sbr. ættarblóð Guðnýjar
1 1. v. Ekkilsgælu, og svo sem hann sér Guðnýju framliðna
íalda hvítu trafi Krists réttlætis (sama kvæði), ber nú þjóð-