Kirkjuritið - 01.05.1962, Síða 9
KIRKJURITIÐ
151
að héraðslæknisstarf er að mörgu leyti skemmtilegra og virðu-
legra en starf miðlungslækna í stórbæjum, jafnvel þótt upp á
það sé dubbað með sérfræðingsnafnbót.
Öldum sarnan voru prestarnir nær einu menntamennirnir í
sveitum landsins, margir voru þar sannkallaðir menningar-
frömuðir og sumir þeirra voru höfðingjar á bændavísu og bú-
skörungar, enda prestsetrin oft góðjarðir. Ef presti er ætlað
að stunda búskap og bafa uppeldi sitt að einhverju leyti af
honum, þá verður að gera lionum það mögulegt og veita
bonum einbver skilyrði til að halda uppi virðingu sinni sem
búmaður, ef liann er annars til þess bæfur. Flestir guðfræði-
kandidatar eru fátækir menn, en nú á tímum er ekki liægt
að stunda búskap og liafa uppeldi sitt að einhverju leyti af
verið sýndur sá naglaskapur að neila þeim um að sitja við
sama borð og aðrir bændur með lánsmöguleika úr búnaðar-
sjóðum, en í þess stað ætlað að bíma sem betlarar á biðstof-
um stjórnarráðsins, ef þeir liafa þurft að fá einliverjar endur-
bætur á bújörðum sínum. Síðan liefur þeim verið brugðið
um að vera búskussar, ef þeir fyrir fátæktar sakir liafa ekki
getað setið ábúðarjörð sína sem skörungar. Þá befur það verið
eitt af ábugamálum þeirra, sem þykjast bera liag og sóma
sveitanna sérstaklega fyrir brjósti, að rýra prestsetrin sem
mest, skipta þeim niður í kotbýli eða jafnvel selja þau fyrir
smánarverð, ef einhver gæðingur liefur haft á þeim ágirnd og
bann þótt launaverður.
Ef ekki á að flæma presta úr sveitum landsins og liola þeim
niður á rnölina í næsta þorpi, þá verður að lialda uppi veg
prestssetranna og sóma sveitaprestanna með því að leggja ábúð-
arjörðum þeirra nægilegt fylgifé að sínu leyti eins og lækn-
ishéruðunum, í áliöldum og öðru, svo að þeir geti rekið bú-
skap í það stórum stíl, að hann þoli greiðslu til vinnuhjúa, en
presturinn neyðist ekki til að meta þarfir kvikfénaðar síns
meira en embætti sitt og skyldur þess gagnvart sóknarbörn-
unum.
Hverjar eru þá skyldur prestsins gagnvart sóknarbörnum
sínum? Inna af höndum ýmsa prestþjónustu eftir pöntun,
niunu margir svara, svo sem skírn, fermingu, bjónavígslu og
flutning líkræðu, en auk þess að syngja tíðir á helgum dög-
um, þegar svo mörgum þóknast að koma til kirkju, að messu-