Kirkjuritið - 01.12.1963, Blaðsíða 25

KIRKJURITIÐ
455
Blindni
Bændum er bannað að skipta um heiti á bæjum sínum og
taka upp nöfn á nýbýlum án þess að samþykki örnefnanefndar
komi til. Og aðeins góð og gild íslenzk nöfn koma þar til greina.
Þetta er auðvitað gott og þarft. En það er engu líkara, en að
vér áttum oss ekki enn á því, að meginliluti þjóðarinnar býr
ekki lengur í sveitunum, heldur fara þar mörg býli í eyði ár-
lega. Og jafnhliða fækkar fólkinu á mörgum hinna, sem enn
eru í byggð.
Samtímis fjölgar þjóðinni ört í þéttbýlinu. Nú er talið að í
Stór-Reykjavík búi allt að 100 þúsund manns og að eftir 17 ár
verði þar 165 þúsundir, en 300 þúsundir að Iiálfri öld liðinni.
Ljóst er, að örlög þjóðarinnar — og tungunnar — ráðast þar
nú þegar.
En þar þykja ónöfn, sem menn bera sér miklu oftar í munn
en bæjarnöfnin góð og gilil. Svo sem þessi, sem ég gríp af
handahófi: Cliicli, Ciro, Florida, Pandóra, City Hotel, Lídó.
Konum leyfist ljúflega að skrifa sig Arnason, Bjarnason,
Jónsson o. s. frv. Og gælunöfnum er breytt í eiginbeiti, ef ein-
hverjum býður svo við að liorfa. Og bér má enn benda á þá
staðreynd, að fjöldamörgum finnst ekkert atbugavert við það
að meira en belmingur landsmanna getur aSeins notið erlends
sjónvarps.
Mundu menn eins og Jónas Hallgrímsson, Jón Sigurðsson og
Bjarni frá Vogi, liafa fyllt þann flokk? Ekki séð neinn bæng
á því, ef varðveita skyldi tunguna, eins og þeir töldu hana
fegursta?
Ekki skil ég það. Finn skýrar til liins, sem Þorsteinn Erlings-
son segir í bréfi til Guðmundar Hannessonar, 2. des. 1905:
„. . . . í lengri ritgjörð mætti Ijósar sýna þjóðinni, bvernig allt
er glatað, ef málið er farið og fara á að leita að bókmennt-
um okkar aðeins í bókasöfnum á máli, sem bæði afkomendur
okkar og allir aðrir gætu aðeins lesið með málmyndafræði og
orðabókum. Ég vildi auðvitað gjarnan rísa upp þá til að líta
yfir beiminn, en ekki skil ég þá að mér þætti gaman að vera
lslendingur“.