Kirkjuritið - 01.01.1967, Blaðsíða 51

Bækur
Amhei8ur SigurSardóttir:
híbílahættir Á MIÐÖLDUM
ttnkaútgáfa. MeuningarsjóSs og
^jóSvinafélagsins — 1966
Nýstárlegt fræðirit. Uppistaðan ril-
KcrA' t’i •
u nt meistaraprófs í íslenzkum
f!aj'V|"n við Háskóla Islands, og
JJ að um helztu íveruhús íslend-
lll8a á miðöldum. Þótt víða sé talað
o"1 skála og stofu í fornsögunum og
°g grafnar liafi verið upp
^Oíkrar rústir fornra hæja, mun oss
C|nur óljóst hvernig hús þessi
la a raunverulega verið húin. Hér
'arpað Ijósi á fjöhnargt, sem
‘vssu heyrir til. í fyrsta liöfuðkafl-
j"*Uni Sreinir frá þróun íslenzkra
^eruhúsa fram til Sturlungaaldar.
'a aliyglisverðust í því sambandi
. j ®u uiðurstaða höf. „að rannsókn-
. "’uðæja frá 10. öld hafa livergi
1111 í ljós ummerki um hús, er tclj-
ekk'Vara ^ stofu“. Muni því stofan
1 hafa „verið aðalliús bæjar á
8°®u°H eins og Valtýr Guðmunds-
L., fram, lieldur eins konar
f*. aviðl>ót, sennilega komið fyrst
am á II. öld og hafi í fyrstu verið
"""-ður fólks — einkum kven-
°g flvorki stórt hýsi né veg-
Ktifv "ðruin höfuðköflum er mest
St vfð Sturlungu. I þrem þeirra
segir frá miðaldaskálanum, miðalda-
slofunni og baðstofunni. Eitt dæmi
til fróðleiks og skemmtunar er
þelta úr úttekt Urða í Svarfaðardal
1589, lirot af lýsingu á skálanum:
„prestssæng alfær með rekkjuvoð
og liægindi og brekán, í vinnu-
inannarúmi: tvær gærur, tvær
rekkjuvoðir og brekán, hjá vinnu-
konu(iu) tvær gærur, tvær rekkju-
voðir og brekán, ítein ein sæng ný
með hægindi og brekánsáklæði,
uppgjafa inundlaug, skálastokkur
loklaus, lasinn, sængarstæður fjór-
ar livoru megin í skála með lirík-
um“. Fyrst ekki var ríkmannlegra
á kirkjustað liefur verið ærið fá-
læklegt í niörgu kotinu. Síðustu
kaflarnir lieita: Um svefnstaði,
Borð, Um stóla, trapizu og könnu-
stól, Kistan. 37 myndir eru til skýr-
ingar í bókinni. Höfundur á lof
skilið fyrir verk silt, sem leiðir les-
andann í ókunnugt umhorf.
Ævar 11. Kvaran:
Á LEIKSYIÐI
Bókaútgáfa MenningarsjóSs — 1966
Fyrsla bók sinnar tegundar hérlend-
is. Handbók fyrir leiksviðsstjóra.
Fyrst og fremst í strjálbýlinu. Bók-
in skiftist í XI kafla og liefur Ævar
Iívaran sainið 8 þeirra, Finnur