Framtíðin - 01.08.1909, Blaðsíða 10

90
FRAMTÍÐIN
Manitoba-fylkis, sem þá var ný-
myndað. En stærsta vérk hans
fyrir þetta ltind liggur eflaust í
því, að hann vann að því með oddi
og egg að fá Canada Kyrrahafs-
járnbrautina bygða. Margir töldu
það óráð að leggja járnbraut frá
hafi til hafs þvert yfir óbygðar
eyðisléttur vesturlandsins. En með
þreki sínu og þolgæði fékk hann
komið þessu í framkvæmd — og sú
framkvæmd varð til þess, að vest-
urkmdið tók að byggjast fyrir al-
vöru. Hann hafði trú á framtíð
þessa lands, og sú trú reyndist ekki
bygð á sandi.
Englands-stjórn liefur sýnt það
í verki, að hún kann að meta verk
hans og mannkosti. Hann var gerð-
ur að lávárði árið 1897, en riddari
Mikaels’ og Georgs orðunnar liáfði
hann verið í mörg ár áður.
Hvað getið þið nú, unglingarnir,
lært af Strathcona lávarði! Hann
vann fyrir ókomna tíð. Það eigið
þið að gera. Hann byrjaði neðar-
íega. Látið ekki liugfallast, þó þið
komist ekki upp á fjallið undir
eins. Hann sýndi forsjálni, þrek
og Ijúfmensku. Það eru mannkost-
ir, sem hver maður þarf að temja
sér. G. G.
FRANZ SCHUBERT.
ÞaS er sagt, aö af öllum tónskáldum 19.
aldarinnar, hafi enginn orSiS kunn-
u&r> og frægari en Franz Schubert, nema
ef til vill Beethoven einn. Gáfur hans og
snilli sem kompónista voru óviðjafnanleg,
og það, sem hann afkastaði á hinni stuttu
æfi sinni — hann varö ekki nema þrítug-
ur — er svo mikið, bæöi aö vöxtum og
innihaldi, að undrum sætir.
Franz Pétur Schubert, söngva- og hljóð-
færa kompónisti, var fæddur í þorpi einu
nálægt Vinarborg 31. Janúar 1797. For-
eldrar háns voru bláfátækir og Franz einn
af 19 systkinum. Foreldrarn-ir reyndu
eftir því sem hægt var, að veita börnunum
almenna alþýöuskóla-mentun, en umfram
þaö fékk Franz snemma tilsögn í aö spila
á fíólín og eldri bróöir hans einn kendi
honum aö spila á píanó. Hann var ekki
lengi aö fljúga fram hjá kennurum sínum,
og eins fór, þegar faöirinn kom honum til
söngkennarans í þorpinu; kennarinn varö
aö gefast upp og hætta viö lærisveininn,
sem fljótt varð betur aö sér en hann sjálf-
ur. Hin fagra söngrödd drengsins vakti
svo mikla eftirtekt, aö hann n ára gam-
all var tekinn inn í skóla, þar sem söngv-
arar voru æföir til þess síðan aö syngja
viö keisarahiröina. Þaö varð mikiö upp-
þot meðal drengjanna, sem fyrir voru í
skólanum, þegar Franz kom í hópinn, því
hann var ekki einasta sár-fátæídega til
fara, heldu líka ófríöur mjög í andliti,
stuttur og digur, klunnalegur og ókurteis í
framkomu, og ákaflega nærsýnn. En ]iaö
lækkaði bráöum í þeim, því Franz var
óöar tekinn inn í orkestra, meö eldri stú-
dentum skólans, og naut ]ieirrar óvanalegu
sæmdar, að þar voru spilaðar kompósisjón-
ir hans, sem enn þá ekki var nema stálpað
barn.
Lifið i skólanum var alt annaö en þægi-
legt. Piltarnir voru undir ströngum aga,
fæðiö var af skornum skamti, æfingartím-
arnir voru langir og dauflegir fyrir hinn
bráöþroska dreng, og þar á bættist, aö
æfingar voru hafðar um hönd í köldum
herbergjum á veturna. Þaö er enn til bréf
frá Schubert, þar sem hann viðkvæmnis-
lega biör eldra bróöur sinn um fáeina
sklldinga til aö geta satt hungur sitt, og
tilfærir ritningarstað til þcss aö leggja á-
herslu á bænina. Sultur var þaö, sem liann
mest kvartaði um í skólanuin, og svo
nótnapappírsleysi. En einn af eldri meö-
lærisveinum hans, sem hét Schober, og sem
ekki var útaf eins fátækur, bætti nokkuð
úr þeirri þörf. Þessi Schober reyndist
seinna aö vera skáld, og þeir Schubert
voru síðan alla æfi vinir.
Schubert kompóneraði nú óaflátanlega,
seinni árin á skólanum. Hann dagsetti ná-
kvæmlega hvert einasta handrit og skrifaði
nafniö sitt undir, aö öörum kosti mundu
menn nú ekki trúa því, aö einn og sami
maður heföi getað framleitt annaö eins ó-