Framtíðin - 01.08.1909, Blaðsíða 11

FRAMTIÐIN
91
grynni af músík af öllum tegundum. Og
á þessu byrjaði hann þegar árið 1810, liá
13 ára gamall.
Þegar Schubert áriö 1813 komst í mút-
ur, yfirgaf hann söngskólann, og fór að
búa sig undir aS gjörast barnakennari,
eins og faöir hans var. Það er álitið, að
hann hafi gjört þetta til þess að komast
undan því aS verSa tekinn í herjjjónustu,'
og meöfram af því faðir hans hafi veriS
vonlitill um aö Schubert mundi geta haft
lífsuppeldi sitt af músíkinni. Eftir aö
hafa gengið í kennaraskóla í nokkra mán-
uSi fékk hann stöSu sem aSstoSarkennari
hjá fööur sínum, og tók viö lægstu bekkj-
unum í barnaskólanum. Hann var ]iá 17
ára unglingur, meS bæöi höfuö og hjarta
fullt af músík, og þaö er því ekki aö undra
aS hann var alt annaö en heppilegur kenn-
ari fyrir smábörn. Þaö var ekki allsjald-
an, aS hann meS bráölyndi sínu og með
þolinmæSi af skornum skamti, varö aö
standa reikningsskap út af höröum líkam-
legum refsingum, sem hinir ógæfusömu
smáhnokkar, er voru undir umsjón hans,
urðu fyrir.. Eftir að hann í 3 ár liaföi
veriS viS þessa stritvinnu, sagði hann af
sér, út af einu þannig löguðu refsingar-
rnáli, aö sagt er.
En þetta lagði ekki höit a longun hans
til aö kompónera. Einmitt á þessu tima-
bili kom hið ótæmanlega hugvit hans og
hinn nærri ótrúlegi hraöi penna hans sent
best í ljós. Og hann skriíaSi ekki til þess
síöan að gefa út rit sín, lieldur af því að
hann gat ekki staðiö á móti þegar andinn
kom yfir hann. Varla nokkurn tíma leit
hann yfir kontpósisjónir sínar, og mjög
sjaldan heyrði hann þær sungnar eSa spil-
aSar. Ekki ein einasta af hinuni miklu
“operas” hans var leikin meöan hann lifSi.
MeS söngvana var hann hepnari, og marg-
ir þeirra voru prentaöir. Þeir hrifu fólk-
iö með sér, og hann skrifaöi jtá hundruS-
um santan. 7—8 söngvar eru til nteS sömu
dagsetningu, og þó er engin endurtekning
í þeim, í hverjunt einum er ný andagift,
hugsunin óöar sett á pappírinn, og öllu
síðan gleymt svo fullkomlega, að menn
vita til aö hann spurði eftir hvern söngur
einn var, sent hann ekki fyrir löngu haföi
skrifað sjálfur.
Marga af söngvunum sínum gaf hann
Uunningjum, surna að gantni sínu, suma
til þess að borga meS smáskuldir. Eina
opcra, sem ltann skrifaði skömmu eftir aS
ltann hætti viö aS kenna, veösetti hann
fyrir skuld hjá familíu einni, og innleysti
hana ekki fyr en búiS var a'ð brúka fyrsta
jjáttinn til aö kveikja upp meS. Hinn
heintsfrægi söngur hans, “Álfakóngurinn”,
varS einnig til unt jtettaleyti. Hann skrif-
aöi jDann söng í mesta flýti undir eins og
hann i fyrsta sinni hafSi lesiS kvæði
Goethes meS ]íví nafni. Þegar hann var
búinn, hljóp liann jægar á stað i söngskól-
ann til aS reyna sönginn á píanóið, jjví
hann var of fátækur til aS geta haft hljóð-
færi í síu eigin herbergi.
Schubert hafði hingaS til dáSst mjög aS
Mozart og verið undir áhrifum hans, en
nú fór hann að hallast aö músík Beethov-
ens, sem honum áSur hafSi j)ótt of erfiö og
undarleg. AnnaS mikiö tónskáld, sem j)á
var uppi, Rossini, hafSi og áhrif á Schu-
bert, enda |:>ótt hann gerði gys aS Rossini
og jafnvel skrifdði Idæilega eftirstæling af
innganginum til einnar helstu opera hans,
“Tancredo”. En |)etta geröi hann til
skemtunar hinum nánasta vinahópi sínum.
Sá helsti j)essara vina var hinn áöur
nefndi Schober, sem ])á um tíma skaut
skjólshúsi yfir Schubert í sínu eigin her-
bergi. Ef Schubert liefur ekki áöur veriö
óreglumaöur, ])á var hann j)að vissulega á
joessu tímabili. Hann og vinir hans áttu
hér um bil alt sameiginlegt, líka j)á hluti,
sem sérstaklega eru persónuleg eign. Þeg-
ar þeir liöfSu efni á ])ví, eydilu j)eir miklu
af tímanum á drykkjitkrá einni auðviröi-
legri. Á j)essum staS fann Sclnibert einu
sinni eintak af kvæöum Shakespeare’s.
Hann las bókina um stund og stökk svo
alt í einu á fætur; andagiftin kom yfir
hann. Þar var enginn nótnapappír á
staSnum, en einn af vinunum strikaSi
nokkrar línur á bakiS á matarseöli, og
Schubert skrifaöi l)á hinn fagra söng:
“Hark, ltark, the lark”, og það er öll á-
stæöa til aö álita, aS lagið “Who is Syl-
via ?”, aö fortninu til einn fullkomnasti
söngur sem til er, og “Conte thou Monarch
of the Vine”, hafi veriö skrifaSir viö sama
tækifæri.
Hvort Schubert var aö öllu leyti kom-
inn upp á náöir Schobers og Mayrhofers,
sem var annar nákunningi hans, eöa livort
hann innvann sér eitthvaö meö því aö