Jörð - 01.04.1941, Page 23

a'ð íslendingar liafi aldrei fyrr átt annað eins tækifæri til
þess að fræða fjölda erlendra manna um land og þjóð.
En hitt er samt enn vísara og' getur orðið drýgra til lang-
frama, að þetta er tækifæri til þess að þjóðin prófi sjálfa
sig, geri athuganir á styrk sínum og veikleika. Eitt
af því, sem mest reynir á í samskiptum Islendinga við
hið erlenda selulið, er einmitt hátlvísi þeirra, enda liefur
það verið margbrýnt fvrir þjóðinni af leiðtogum hennar
og lærifeðrum, að sýna þessum ól)oðnu gestum, — sem
sjálfir hafa yfirleitt komið eins þrúðmannlega fram og
með nokkurri sanngirni er liægt a'ð búast við af svo fjöl-
mennri og mislitri hjörð i slíkri aðstöðu, — fulla kurt-
eisi, án undirlægjuháttar eða of mikillar aufúsu. En við
hvað á að miða þá kurteisi? Tilfinningar manna gagn-
varl „ástandinu“ eru sundurleitar, og rétt jafnvægi get-
ur raskazt jafn margvislega. Þegar hernámið var gert,
var horin fram afsökun af hálfu komumanna á þeim
óþægindum, sem þeir væru að valda. Engin ástæða er
iil þess að efa, að þar hafi fylgt hugur máli. En af því
leiðir, að þeir gátu ekki og munu aldrei liafa ætlazt til
annars en hlutlauss fálætis og óáreitni. Öll óþörf stima-
lnýkt og þjónustusemi, hvort sem hún er sprottin af for-
vitni, dekri eða samúð við málstað, sem hegðun íslend-
inga getur engu um þokað til né frá, hlýtur að vera lítil-
mótleg frá þeirra sjónarmiði. Virðing Breta fyrir landi
sinu, þjóð sinni, venjum hennar og siðum, er svo rótgró-
in> eins og dæmið í upphafi þessarar greinar sýnir Ijós-
iega, að þeir eiga sérstaklega au'ðvelt með að skilja þá
íslendinga, sem i samneyti við þá glevma aldrei, hverja
kurteisi þeir eiga að sýna föðurlandi sínu. En jafn fjar-
stætt er að abbast upp á einstaklinga í þessu liði, sem
hafa ekki gerl annað en lilýða skipunum, sem varð ekki
mótmælt, engan þátt hafa átt i neinum ráðum um þær
skipanir, venjulega alls ekki vitað, livert þeir voru að
lora, þegar þeir létu úr liöfn lieima fyrir. Sé slíkt gert
hl stuðnings við málstað andstæðinga þeirra í styrjöld-
mni, er það álíka tilgangslaust og ef íslenzk stúlka liéldi
JÖRÐ 21