Jörð - 01.04.1941, Blaðsíða 34
ÞESSI HNIGNUN liinnar gömlu menningar bændanna
hefir verið áhyggjuefni margra hugsandi manna í
flestum löndum, sem vilja varöveila arfinn frá forfeðr-
unuin vel. Marga hefir drevmt um, að endurvekja eða
endurreisa eitthvað aí' hinu gamla á ný. „Varðar mest
til allra orða undirstaða rétt sé fundin,“ segir bróðir Ey-
steinn í Lilju. Og eins er það liér. Það er kleil't að end-
urreisa, sé það gert á réttri undirstöðu.
Fijr.sla sporið í áttina iil þess er að safna leyfunum
a.f hinu gamla, sem enn cru til og verncla þær frá glötun.
Þetla Iiefir víða verið gert í nágrannalöndunum og svo-
nefnd hyggðasöfn Iiafa verið sett á stofn. Af merkustu
byggðasöfnum i Noregi má nefna Bygdö við Osló og Maí-
haugen við Lillehammer, í Svíþjóð Skansen hjá Stokk-
hólmi og í Danmörku safnið i Lvngby á Sjálandi. Þar
er arfurinn frá forfeðrunum, bændunum, varðveittur frá
glötun og verður eftirkomendunum aðgengilegur með því
að liafa söfnin opin á hverjum degi allan ársins bring.
Bóndabæir, sem merkilegir þykja, úr nálægum og fjar-
lægum landshlutum, eru teknir niður, fluttir og endur-
byggðir í þessum byggðasöfnum, og liver hlutur, sem þeim
tilheyrir, frá liinum merkilegustu til þeirra, sem kunna
að sýnast auðvirðilegastir, settur á þann stað, sem bann
var, meðan lífinu var lifað í þessum gömlu hýbýlum.
Umsjónarmenn safnannna eru stundum í búningum af
sömu gerð og notaðir voru i þessum húsakynnum, og
þarna gela nútímamenn því séð lifandi mynd fortíðar-
innar og sótt þangað margt, sem menn gela liagýtt sér
í daglegu lífi ásamt gömlum fyrirmyndum til skrauts og
nytsemdar á heimilum nútíðarinnar.
í svo miklum metum er liin gamla menning bændanna
sumstaðar höfð, að jafnvel heimili kaupstaðabúa eru
gerð eftir fyrirmyndum frá gömlu sveitabæjunum. Og
bændurnir verða hreyknir af sinni sveit og sínu Iiéraði.
sem oft ber sinn eigin svip, hvað bina ytri heimilismenn-
ingu og klæðaburð snertir. Þá þarf ekki að spyrja, hvað-
an maðurinn sé, sem gengur um borgarstrætið; það sést
32 jörö