Jörð - 01.04.1941, Page 36

súð Safnaliússins, við þrengsli meiri en í nokkru öðru
forngripasafni veraldarinnar. Nú mun því hafa verið koni-
ið fyrir i kjallara safnaliússins, sem er óþægilega nálægt
liöfninni, og gæti eyðilagzt á stuttri stundu, ef sprengja,
sem höfninni væri ætluð, hitti utan við mark sitt, eins og
niörg dæmi eru til. Þannig býr höfuðstaður liins unga
„sjálfstæða“ ríkis að aðalsafninu. Þannig er farið með
þenna dýrmæta arf frá forfeðrunum, og er hann því nú
sem stendur með öllu óaðgengilegur þeim, er þangað þurfa
að leita, til að fræðast um garnla tíð af þessum heimild-
um. Því gripirnir sjálfir eru einliverjar hinar merkustu
heimildir um menningarsögu þjóðarinnar.
Stjórnmálaflokkar og þingfulltrúar þeirra láta sig þetla
stórmál litlu skipta; sama hvort þeir eru fulltrúar hæja
eða sveita, horgara eða bænda. „Blýhólka“ og „stállungu“
ræða þeir meira um, og það sem verra er, er það, að
þorri alþýðu til sveita og sjávar virðist vinna það lil að
rýma úr huga sér þjóðlegum verðmætum, til þess að geta
ginið sem hezt við fróðleiknum um þessi áhöld og það-
an af fjarlægari vélar nútímans.
En hvenær skyldu menn í sýslum og héruðum landsins
vakna til vitundar um, hve mikla þýðingu hið þjóðlega
viðhorf gæti haft fyrir þjóðina?
EG SE I UlKrANUM merkilegt hyggðasafn rísa upp
við fjölförnustu þjóðbraut landsins, þar sem sýnd
væru híhýli hændanna á Suðurlandsundirlendinu, eins og
þau voru á liðnum öldum, hið vtra og innra, með öllum
þeim hlutum og húsum, sem lil heyrðu á einni jörð, frá
efstu hyggð til sjávarsíðu. Ég sé menn og konur leggja
lc-ið sína þangað, til þess að kynnast þar þeim verðmæt-
um, sem liggja eftir forfeður okkar; verðmætum, sem
her í lieiðri að halda, ef þjóðleg menning sveitanna á að
endurlifna í landinu. Hér er verkefni að vinna fyrir þá,
sem vilja landi sínu vel, sem vilja hækka hlut hyggðanna
og vinna á móti hinni sorglegu minnimáttarkennd íslenzka
bóndans gegn kaupstaðahúanum.
34
jonn