Jörð - 01.04.1941, Page 97

an og hið meðfædda, ótamda hugmyndaflug séu einhlít,
séu það, sem máli skiptir. Þetta er eðlilegur misskiln-
ingur, því allur almeningur hefir mjög lítil tök á því að
kynnast starfi skáldsins og skilja það. Menn sjá að visu
ávextina af því, en þeim er þannig varið, að því betri,
sem þeir eru, því minni merki bera þeir slarfsins. Þá liafa
margir á æskuskeiði einhverja frásagnargáfu eða hag-
mælsku lil ríms, oft hvorttveggja; geta gert smásögur
°8 Ijóð, án mikillar fyrirhafnar. Þetta er það, sem ég vil
kalla ósjálfráða listgetu, og eldist hún af vel flestum, áð-
Ur en þeir Iiafa uppgötvað nokkura sérstaka örðugleika
i samhandi við hana. Það er ofboð skiljanlegt, að slíkir
menn telji skáldskap ekki til erfiðis, og tali um starf
skáldsins með lítilsvirðingu, sem þó er einkennilega oft
blandin öfund. -—• „Ég þarf nú ekki að láta segja mér
neitt um þetta, því ég fékkst dálilið við skáldskap sjálf-
ur, þegar ég var yngri, og hefði efalaust getað komist eins
langt og hver annar, ef ég hefði kært mig um. En ég hætti
þessu helvítis gutli, þeg'ar ég kynntist alvöru lífsins.“
(Þessi orð eru rituð hér stafrétt upp eftir manni í „hárri“
slöðu á Islandi).
Stundum er skáldhneigðin svo mikil og þrálát, að henni
verður ekki útrýmt með alvöru lífsins, Iivað þá öðru, en
hlýtur að fá útrás í ljóðum eða sögum, áframhaldandi
t>l ellidaga. Þegar málið horfir þannig við, þá verður
uiaðurinn skáld, sem kallað er. En skáld eiga ekki sam-
un nema nafnið.
K,g var um margra ára skeið hókmenntaráðunautur
(consulent) hjá stóru forlagi norsku, og hafði þá ágæta
uðstöðu til að athuga og bera saman þroskaleiðir fjöl-
uiargra ungra skáldefna. Forlaginu hárust sjaldan færri
en fjögur hundruð handrit á ári hverju. Tvo þriðju hluta
þessa mikla pappírshaugs þurfti maður nú ekki einu sinni
óniaka sig til að lesa, því það var augljós þvættingur,
sem nægði að líta stuttlega yfir og endursenda síðan. f
þessum flokki voru oft stórar skáldsögur, tveggja og
l)lnSgja hinda, og höfundar, sem skrifuðu ár eftir ár, hók
JÖRD nr