Jörð - 01.04.1941, Page 136

göngu, heldur skyldu þeir vera fyrirfram skuldbundnir til að bind-
ast ákveðnum stjórnmálaflokki, og afsala þannig skoðanafrelsi og
samvizkufrelsi úr hendi sér.
Eftir að flokkshyggjan hefir þannig verið leidd til öndvegis í
sjálfum stjórnlögunum, þá er ekki lengur rétt að kenna stjórn-
skipunina við, hvort sem væri, þjóðræði eða lýðræði. Hin rétta
einkunn er þá orðin flokksræði.
Álöguvaldið
CTJÓRNLÖGIN ákveða svo, að engan skatt megi á leggja, nema
með lagaheimild, en þau setja engar takmarkanir fyrir þvi, hve
háa skatta megi á leggja. Eflaust hefir það þó verið í huga, að gætt
væri skynsamlegs hófs og sanngirni í skattálögum, með þvi. líka
að það liggur í hlutarins eðli, að ekki má misbjóða gjaldþolinu.
Að þessu leyti hefir verið treyst á óskráð lög.
Reynslan hefir sýnt, að hin „óskráðu lög“ hafa ekki staðist ásókn
flokkshyggjunnar í skattálögum. Fjárkröfur hins opinbera lífs á
hendur rikisþegnunum hafa farið, og fara, sívaxandi. Gjaldþoli
þegnanna er misboðið, svo að til einskis verður jafnað annars en
til einveldis fyrri tima, eða einræðis nútimans, og þegar styrj-
aldarútgjöldum þarf að mæta.
Þegar svo er komið um álögurnar, þá eru borgarar þjóðfélags-
ins ekki lengur skattþegnar, eins og vera ber, heldur skattþrælar.
Þjóðveldið hefir, þegar svo er komið, enga yfirburði umfram ein-
veldið i þessu tilliti.
Stéttaflokkar
C AMBÆRILEGIR við hina pólitisku flokka á stjórnmálasviðinu, og
^ þeim að nokkru leyti skyldir, eru á atvinnusviðinu stéttaflokk-
arnir. Stéttaflokkarnir hafa vaxið upp i landinu, „utan við lög og
rétt“, eins og flokkshyggjan í upphafi. Af ótta við atkvæaðvald stétta-
félaganna hafa hinir pólitísku valdstreituflokkar látið hvers konar
yfirtroðslur stéttaflokkanna við heilbrigt atvinnulíf i landinu, ým-
ist afskiptalausar, eða beinlinis stutt þær. Þegar svo var komið,
að hið hefðbundna vald, sem stéttafélögin höfðu tekið sér, var
orðið starfslífinu í landinu fullkominn ofjarl, þá varð ríkisvaldið
að grípa til þess að takmarka ofurvald þeirra með lögum. En sú
takmörkun hefir ekki reynzt nægileg. Þrátt fyrir hana geta stétta-
félögin staðið með brugðinn brand yfir lifshagsmunamálum þjóðar-
innar, eins og sýndi sig við síðustu áramót.
M e i n i n
JpESSI framantöldu eru þau höfuðmein, sem lýðræðið hefir búið
sér: Kosningarétturinn gjörður of almennur. Flokksvöld sett i
stað þjóðvalds. Því hvorutveggja fylgir óheilbrigður flokkslegur á-
134 jörð