Jörð - 01.04.1941, Qupperneq 137

róður. Álöguvaldið hefir verið misnotað. Þessi þrjú atriði tillieyra
hinum eiginlegu stjórnlögum, stjórnarskránni og kosningalögunum.
Loks hefir stéttafélögunum verið gefið of mikið vald á atvinnu-
og starfslífi þjóðarinnar.
Ú r b æ t u r
F ÞVÍ, sem hér að framan er rakið, hver meinin eru og hvernig
XA- þau hafa til komið, er auðsætt, hvað gera þarf til að lækna þau.
Kosningarétturinn hefir verið veittur með ofrausn. Þar þarf að taka
nokkuð til haka, en einkum þarf þó að afleggja, eða banna gjör-
samlega, allan áróður við kosningar. Heilbrigðir þurfa ekki læknis
við. Þeir sem neyta kosningaréttarins af eigin áhuga og hvötum
— og þeir einir — eiga að vera ráðamenn uin þjóðmálin. Kosn-
ingaáróðurinn gjörir það að verkum, að þeir dragast einnig til ráð-
anna, sem vanfærir eru, eða áhugalausir. Kann slíkt ekki „góðri
lukku að stýra“. Ef kosningaáróðurinn er látinn falla niður, „síast“
kosningarétturinn eðlilega, þannig, að úrvalið af kjósendum ræð-
ur. Áróðurinn orkar aftur því, að vanfærustu kjósendurnir fá úr-
slitavaldið.
Þau ein greidd atkvæði ætti að taka gild, sem greidd eru ágalla-
laust. Með þvi væri vikið frá ráðunum þeim vanfærustu, sem kosn-
ingaréttains neyta af sjálfshvötum. Þar með fengist önnur eðlileg
frávísun hinna vanfærustu frá ráðum þjóðmálanna.
Álöguvaldinu þarf að setja takmörk, svo að það vaxi gjaldþolinu
ekki yfir höfuð.
Flokkshyggjunni verður að setja þröngar skorður, og breyta stjórn-
lögunum í því tilliti til fyrra horfs. Flokkaframboð og framboð
einstakra fulltrúa í flokksnafni, eiga að vera óleyfileg, svo að kos-
ið sé eingöngu eftir áliti á manngildi og hæfileikum. Að kosning-
um afstöðnum, sé hinum kjörnu fulltrúum skylt að taka afstöðu til
mála eingöngu eftir því, hvernig þeir sjálfir meta málsástæður.
Strangar skorður séu settar við öllum nærgöngulum áróðri við kjörna
fulltrúa, líkt og fyr var sagt um kjörsókn og kosningar. Kjörnir full-
frúar verða að teljast fulltrúar allrar þjóðarinnar, hvar og hvern-
ig sem þeir eru kosnir.
Það er mælt, að eitt hið fyrsta sem gjört er, þegar lýðræðið hefir
„lifað sjálft sig“, sé að afnema hina rikjandi stjórnmálafloklca. —
Væri ekki ólíkt mennilegra, að lýðræðið gerði það sjálft, og tryggði
sér þar með „líf“ og þjóðinni heilbrigt stjórnarfar og farsæla
framtíð?
Stéttaflokkum þarf að setja skynsamleg takmörk, sem hindra það,
þau geti stöðvað starfslíf þjóðarinnar. Þau takmörk þurfa ekki,
°g eiga ekki, að vera þannig, að þau þröngvi kjörum og kostum
verkamanna með ósanngirni af nokkuru tagi.
Jörð 135