Jörð - 17.06.1941, Blaðsíða 48
stað, blessun og sigur, fjrrr eða síðar, og trúin á sjálfan'
sig, til að líða og stríða og leggja allt í sölurnar, ef með
þarf, þá fallast þau í faðma spakmælin alkunnu, þetta
hið forna, að Guð lijálpar þeim, sem hjálpar sér sjálfur,
og hitt, sem slcáldið kvað, að „sú þjóð, sem veit sitt hlut-
verk, er helgast afl í heimi; eins hátt og lágt má falla
fyrir kraftinum þeim.“*) Það er vart ofuryrði, þó að
sagt sé, að þá þyrfti höstug tök á oss, ef vér sæjum ekki
og skildum, að sú sameiginlega ógn og voði, sem síra
Magnús Helgason talar um, er þegar komin í nágrenni
við oss. Vilji vor til sjálfsforræðis virðist að vísu óbilaður
og hefir komið í ljós, eins og skemmst er að minnast og
minnzt er i dag. En þjóðfrelsið er of dýrmætur hlutur,.
til þess að því sé horgið með yfirlýsingum og samþykkt-
um. Það er fjöreggið, sem liverjum einstaklingi er falið
að varðveita að sínum hluta. Sjálfsagt höfum vér allir
einhvern tíma goldið ættjörðinni einhver heit. Vér ætt-
um nú að geta látið letur tímanna minna oss á að rifja
upp þau heit, sem vér unnum í æsku, en héldum ekki;
vér ættum að íhuga ættjarðarsöngvana, sem vér syngj-
um í dag og endranær, en meinum ef lil vill ekkert með.
Áttum vér ekki að klæða landið? Það er óklætt enn. Það
er ónumið enn. Skilaði ekki 19. öldin lireinsaðri, frels-
aðri tungu í vorar hendur? Er ekki hún í voða? Fortiðin
hefir skilað oss það ríkum arfi, að ])á værum vér í senn
feðrunum til háðungar og niðjunum til smánar, ef vér
vildum velta vorum byrðum yfir á framtíðina.
JÓÐFRELSIÐ verður að vera reist á frelsi einstak-
lingsins, fyrst og fremst í andlegum skilningi: að
hann sé ekki fjötraður í fordóma og tizkutildur né vél-
aður af pólitískum ginningavaðli. Hér hvílir mikil ábyrgð
á oss öllum. Ég veit, að hér hvílir megin-ábyrgð á þeirri
stofnun, sem ég þjóna, einmitt þess vegna að hún er helg-
uð þeirri frelsisskrá mannsins, sem honum er af Guði
*) Magnús Ilelgason: Kvöldræður í kennaraskólanum, bls. 166.
190
JÖRÐ'