Jörð - 17.06.1941, Blaðsíða 60

hann getur komið orðum að þessum tilfinningum í ljóð-
rænum myndum, sem munu verða ódauðlegar, meðan
íslenzk tunga er til. Eins og rómantísku skáldin í öðrum
löndum vildu Fjölnismenn byggja á fornum og þjóðleg-
um grundvelli. Sama hugsun sem fram kemur í kvæð-
inu „Island, farsælda frón“, er einnig til hjá Oehlenschlá-
ger, þegar hann orti:
og skue til den straalende top,
hvorfra vi er komne og atter skal op.
íslenzk tunga átti einnig að hreinsast og endurnýjast,
skáldskapinn að vekja til nýs lífs. Jónas er á þessu
sviði sá, sem gengur í fylkingarbrjósti, ásamt Konráði
Gíslasyni, vini sínum. Islenzkur kveðskapur, sérstaklega
eins og hann kom fram í rímunum, fannst þeim vera
í afturför frá fornum skáldskap og vera þjóðinni til
minnkunar. Jónas hóf grimma árás á rímurnar, kall-
aði þær leirburðarstagl og holtaþoku-væl, svo að Fjölnis-
menn komu óorði á sig hjá bændum, sem þoldu illa orð
Jónasar, að „bragðdaufa rímu þylur vesall maður“.
Til þess að endurnýja skáldskapinn leitar Jónas fyrst
og fremst til Eddukvæðanna, eins og að ofan er rakið.
En seinna, þegar hann er við nám í Danmörku og lief-
ir kynnzt heimsmenningunni, kemst hann undir áhrif
rómantísku stefnunnar, og leilar lil bókmennta Evrópu-
þjóðanna. Úr þessum tveimur brunnum sækir hann Sutt-
ungamjöðinn, sjálfur leggur liann til ljóðrænar gáfur sín-
ar og eðli sitt, mótað af þeim raunum lífsins, sem þung-
lyndi hans og auðsveipni við örlög sín eru sprottin af.
I þessari viðleitni sinni á endurnýjun kveðskaparins
lætur Jónas sér ekki nægja hina arfteknu bragarhætti,
sízt af öllu rimnakveðskapinn. Hann þýðir úr erlendum
bókmenntum, yrkir upp og fer að nota bragarhætti, sem
áður voru óþekktir með íslenzkum skáldum. Mest er hann
undir áhrifum frá þýzkum bókmenntum: Goethe, Scbiller
og Heine, einnig frá brezkum: Ossian, og frá dönskum:
Oehlenschláger, Paludan-Miiller og P. M. Möller.
202
JÖRÐ