Jörð - 17.06.1941, Blaðsíða 87

háttar fagnaðarerindisins í samræmi við almennar breytingar tímans.
Bókin öll ber þess þó vitni, en eftirmálinn sér í lagi, að ásakanir
höf. á hendur kirkjunni eru sprottnar af vandlæti og umhyggju
vegna sameiginlegs áhugamáls og metnaði fyrir kirkjunnar hönd.
Svo langt, sem trú liöf. nær, á hún í aðalatriðum samleið með
kristinni kirkju. Hann er sér þess vel meðvitandi, að málsmeð-
ferð hans er aðeins tilsögn um stafrof hins andlega lifs, — en
þegar stórir hlutar almennings láta svo, sem þeir þekki ekki einu
sinni stafina, þá koma fram á höf. hin algildu sannindi, að þeim,
sem fundið hefir sjálfur hina dýru perlu andlegs lífs, er það ó-
hærileg raun, að sjá náunga sína fara hinna æðstu gæða á mis,
án þess að hafast að.
Þó að höfundurinn hlaupi þannig að vissu leyti i skarðið fyrir
Prestastéttina, er það engan veginn tilgangur hans með bókinni,
a'ð hún komi í staðinn fyrir kristin boðskap, heldur hitt, að
taggja hönd að undirstöðuverki, sem honum virðist kirkja siðustu
tima hafa lilaupið að verulegu leyti yfir, — en án traustrar und-
]rstöðu eru yfirbyggingar, sem kunnugt er, fallvaltar, hversu vel
gerðar, sem þær kunna að vera í sjálfu sér. Það er sem sé aðal-
hugmynd höf., að í andlegum efnum og viðhorfinu við framhalds-
lífi eigi að nota sér heilbrigða skynsemi og almenna þekkingu
engu síður en í öðrmn efnum, svo langt sem þessi tæki mann-
legrar tileinkunar á sannleikanum um líf og tilveru ná. Þá fyrst,
er sjón skynsemi og almennrar þekkingar þrýtur, taki við svið
trúarinnar. Kirkjan — a. m. k. hin evangelisk-lútherska kirkja
íslands — hafi — a. m. k. á seinni timum —• vanrækt þessa nátt-
urlegu undirstöðu — vanrækt hana bæði hreint rannsóknarlega
skoðað og þá að sjálfsögðu einnig í kenningu sinni og aðferðum
— og sé þvi alveg að verða viðskila jafnt við hina æðri menn-
mgu síns eigin tíma og allan þorra fólksins, er hafi heilbrigða
eðlistilfinningu fyrir þvi, að þessari undirstöðu verði að gera skil
1 fullri alvöru áður, en lengra sé haldið.
Bók Nordals er þá líka fyrst og fremst skynsamleg umræða um
hin andlegu sjónarmið og trúna á annað líf út frá almennum þekk-
uigaratriðum og almennt viðurkenndum skoðunum, sem menn
nenna sjaldnast að beita með samkvæmni og fullri alvöru við þessi
wiikilvægustu viðhorf mannlegrar tilveru. Snjallleika þeirrar um-
ræðu má af líkum ráða, þegar þess er gætt, hvílíkur sá höfund-
Ur er, sem hér fer i slíka viking. Enda taka undirtektir al-
friennings af allan vafa um það. Bókin hefir vakið óvenjulega at-
hygli og óvenjulegt umtal eftir því, sem gerist um bækur, er fjalla
Urn samskonar eða skylt efni. Umtalið sýnir, að bókin hefir snort-
ið marga og hróflað við hugsunum þeirra. Þar með er aðaltilgang-
inum náð — svona til að byrja með.
Jörð 229