Jörð - 01.10.1941, Blaðsíða 25
hennar líkar og hjálparkokkar, sem hætt er við að séu fleiri
en marga grunar, ættu blátt áfram að sitja í tugthúsi eða
geðveikrahæli, eða hverri stofnun sem menn vildu; og allt
fullkomlega einangrað, eins og liverjir aðrir háskasýklar á
þjóðlíkamanum. — Ég endurtek það, að það var ekki ein-
ungis hneisa, heldur iskyggilegt höl, að bílæfintýrið, sem
ég sagði frá, skyldi geta átt sér stað, eftir að setuliðið hafði
verið hér nærri tvo mánuði. En það er enn meiri hneisa og
enn iskyggilegra böl, að nú, eftir að almenningsálitið hefir,
í heilan mánuð er óhætt að segja, látið fná sér heyra, meira
eða minna skilmerkilega í ræðu og riti óskir og kröfur um
að fá tafarlaust bætt úr þessu afleita ástandi og enn verra
útliti; að þá skuli enn ekki vera farið að verða vart við, að
nokkuð sé gert af viti, til þess að stemma stigu fyrir þess-
um ósóma, sem framan í okkur öllum færist i aukana, jafnt
og þétt, og fitnar við afskiptaleysi og kák, eins og púkinn
á fjósbitanum forðum við hlótsyrðin, unz úr verður djúp-
rættara þjóðarmein en fyrir verði komizt, a. m. k. á æfi
næstu kynslóðar, og þá e. t. v. örlagaþyngra lieldur en þó
að siðgæði einnar kvnslóðar eða tveggja færi forgörðum
og á ég þar blátt áfram við glötun sjálfstæðis okkar út á við.
Þessi skoðun skapast ekki af glámskyggnri hölsýni þeirra
manna, sem gengið liafa af sér unglingskóna og þykja nú
reyniberin orðin súr. Hún byggist á staðreyndum, sem
hlasa jafnt við öllum, sem sjá vilja, og líta ekkert hetur út
í augum yngri manna, sem eitlhvað hugsa og vel vilja, en
hinna eldri, Um það eru óræk, nýleg dæmi í ræðu og riti.
Það blasir við sú staðreynd, að stelpur, eldri og vngri, sum-
ar kringum eða innan við lögaldur, elta hermennina á
röndum um götur og holt, og oft engu síður, þótt þeir
hvorki vilji heyra þær né sjá, heldur linna ekki látum fyrr
en þær eru komnar inn i tjöldin til þeirra. Það blasir við
sú staðreynd, að það ágerist, að lcornungar stúllkur, sem
iiafa haft gott, eða a. m. k. sæmilegl orð á sér, enda frá
þeim heimilum, fari einar, eða þá með vinkonu sinni á
kvöldin á þá dansstaði, þar sem setuliðið lielzt kemur, og
]>ar sem líka sækja að þær stúlkur, sem þegar eru orðnar
Jörð 327