Jörð - 01.10.1941, Blaðsíða 31

ars gœtu ofl orðið beztu eða a. m. k. sæmilegustu mann-
eskjur. — Þótt menn eigi ekkert í húfi sjálfir, þá ættu þeir
þó aS hugsa til þess, að það er illt, í ekki stærra þjóðfélagi
en okkar er, hve viða verður faðir hár og móðir þar og for-
eldrar barna, sem eiga eftir að hera hris i hjarta um mörg
ókomin ár fyrir það, sem öðrum í hugsunarleysi verður
spaugs- og hlátursefni: fávizka og létlúð lítilsigldra og van-
mannaðra unglinga, sem ekki eru hetur að sér en það, að
þegar þeir komast í færi við eitthvað nógu ókunnugt og
framandi, þá fá jafnvel grómteknustu alvik á sig lit og
ijóma æfintýrs í augum þessara vesalinga. Ekkert foreldri,
sem óskert mannréttindi hefir á annað borð, er svo litils-
siglt, að það eigi ekki heimtingu á löggjöf sér til aðstoðar
við uppeldi barna sinna, og því fremur, sem timar eru venju
fremur örlögþrungnir ■— og seai ég ekki þelta af því, að
ekki sé þau dæmin eins að finna, að álitsmenn í sveit eða
kauptúni hafa ekki komið nokkrum sjálfsögðum hömlum
a unglinga sína, 16 ára eða eldri. En einmitt þar eru for-
<iæmin hættulegust, bæði inn á við og út á við. Inn á við,
vegna þess, að „hvað liöfðingjarnir hafazt að, hinir ælla
sér levfist það“, en út á við, sökum þess, sem geta mega
allir nærri, að þegar erlendir menn sjá, að frá :álitlegu heim-
ik' nefndarmanns, hvort sem lieldur er í hæ eða sveit, —
alitlegra en almennt gerist, — koma manneskjur haldnar
samskonar ósjálfræði, eins og við í daglegu máli teljum, að
skrælingjar sýni gagnvart livítum mönnum, þá jiarí' ekki að
fara i grafgötur um það, hvernig álit hinna erlendu manna
verður á þjóðarheildinni. Og ekki batnar það við þá stað-
reynd, sem æ meira er farið að hera á, að þrátt fyrir það,
að bannað er algerlega að selja óbreyttum setuliðsmönn-
ain vín, og að heðið hefir verið um og ámálgað af hiálfu
setuliðsins, að það sé ekki gert, þá virðast nógir leynisalar
veiðuhúnir að opna fyrir þeim sín hús eða annarra, að kvöld-
lagi og næturþeli eklci siður en um hádaginn, til þess að
kella þá ölóða, svo að mildi má telja, að mannshani, eða
.lafnvel verra, hefir ekki þegar hlolizt af. Og þegar það er
sÝnt, að við erum ekki menn til þess að koma í veg fyrir
jörð 333