Jörð - 01.11.1941, Blaðsíða 20

fram til 1830, er það var rifið og annað hús byggt úr viðn-
um, og að kirkjan í Garmó, sem Þorgeir gamli lét byggja
að boði Ólafs konungs, stóð til 1885. Um það segir prófessor
Dietrichson í fyrnefndu verki: „1885 var sú kirkjan, sem
var ef til vill elzta stafakirkjan í Noregi, og hin eina, sem
var frá hinum allrafyrstu tímum kristninnar og tíma Ólafs
helga, höggvin niður og brennd.“
„Það logaði svo yndislega vel,“ sagði gömul eldabuska i
Lom við norskan fornleifafræðing, sem var að spyrjast fyr-
ir um. viði úr kirkjunni, því það hafði verið tjargað og við-
urinn sogið tjöruna í sig. Brakið allt, og innanstokksmunir
kirkjunnar, var tínt saman í „númer“, allt boðið upp og
selt hæstbjóðaiula og flutt út um alla sveitina. Mikið af
ruslinu keypti bóndi, Trond Eklestuen, og flutti heim til
sín. Þiljurnar voru notaðar í húsabyggingar liingað og þang-
að, hurðir og járnlamir komu að góðum notum og kirkjan
í Garmó, sem, liafði staðið í 850 ár, var ekki lengur til.
Skyldi kirkjan i Garmó, eins og hún var upprunalega,
ekki hafa verið lík kirkju þeirri, er Ólafur lielgi gaf til
Þingvalla við Öxará'? Vel má hugsa sér, að svo hafi verið.
Stór var hún ekki, þessi fyrsta stafakirkja: aðalkirkjan
14 álna löng; ])ar við Ijættist kórinn og skrúðhúsið.
Henni hafði verið breytt allmikið frá því, sem var i upp-
liafi, og ræfill var hún orðin, þegar hún var rifin. Prestur-
inn, sem þá þjónaði prestakallinu, segir um liana i embætl-
isbók sinni: „Kirkjan var svo gömul, köld og gisin, að það
kom fyrir, að það snjóaði á höfuð barnsins, sem, ég var að
skíra.“ Óhæf hefir hún vafalaust verið orðin til guðsþjón-
ustugerðar og ekki ])ólt svara kostnaði, í krónutali, að gera
við Iiana. En að hún taldist til hinna merkustu fornleifa
norsku þjóðarinnar, hugsuðu víst færri um þá. Og enn færri
hugsuðu um, að með góðri viðgerð hefði lnin gelað staðið
í mörg hundruð ár enu á sama gamla grunninum.
Það er sagt, að þegar átti að rífa turninn, þá hafi langur
kaðall verið festur efst uppi. Hann náði út fyrir kirltju-
garðsvegginn, og þar beið hópur sterkra manna, sem, áttu
að toga í, þegar merki væri gefið. Merki var gefið, menn-
454 jöbí>