Jólatíðindin - 24.12.1920, Blaðsíða 3

J ÓLATÍÐINDIN
Desember 1920.
3
HYRNINGARSTEINN
GISTIHÚSSINS OG SJÓMANNAHÆLISINS
« Á ÍSAFIRÐI LAGÐUR.
pau eru orðin nokkuð mörg, vonbrigðin, og' margvísleg,
síðan í marsmánuði síðastliðinn vetur, sem hafa orðið á vegi
hínnar fyrirhughðu byggingar hér á ísafirði. ,
Hefir margt af þvi komið svo óvaent og með svo einkenni-
legu móti, að erfitt hefir virst að finna samræmi í því öllu
saman og skilja framkomu þeirra, sem hindruðu framkvæmd
fyrirtækisins í vor, enda þótt fjarhagsástand landsins sé bág-
borið. pessa leiðinlegu sögu ætla eg þó ekki að rekja hér, að
þessu sinni, ag sný mér því að efninu: Frásögninni um hyrn-
ingarsteinslagninguna.
Lesendum Jólatíðindanna mun mörgum kunnugt um, að
áformað var að byrja á byggingu þeirri, er hér um ræðir, síð-
astliðið vor. pessi áætlun varð öll að engu af, — fyrir okkur
— óviðráðanlegum ástæðum. Vér væntum þó þess, að eitthvað
greiddist fram úr þessum örðugleikum, svo hægt yrði að koma
húsinu undir þak á þessu ári eigi að síður. pá fyrst, er vér
vorum úrkula vonai’ um, að sú von rættist, var ákvarðað að
leggja það fé í fyrirtækið, sem fyrir hendi var i byggingarsjóði.
priðjudaginn 24. ógúst var svo loks byrjað á verkinu og fór
hyrningarsteinslagningin fram tveim vikum síðar, og var hún
framkvæmd af forstjóra Hjálpræðishersins á íslandi.
Athöfnin byrjaði með þvi, að hornaflokkur lék eitt lag,
og var svo lesinn eftirfarandi kafli úr heilagri ritningu:
„pá kom orð Drottins til Salómons svolátandi: Musteri
þetta, sem þú ert að byggja — ef þú gengur eftir boðorðum
mínnmi og varðveitir allar skipanir mínar, með þvi að ganga
eftir þeim, þá mun eg efna heit mitt við þig, er eg gaf Davíð
föður þínum og eg mun búa meðal Israelsmanna og eigi yfir-
gefa lýð minn Israel.“
(I. Kon. 6, 11,—13.).
Var svo flutt stutt bæn. Tók þá deildarstjórinn, Major S.
Grauslund, til máls og flutti ræðu þá, er hér fer á eftir:
„Tungur þjóðanna eru auðugar af fögrum orðum; orðum,
sem hljóm|a i eyrum sem fegursta liljómlist, orð, sem liræra
við bestu strengjum hjartnanna.
pað geta verið skiftar skoðanir um það, hvaða orð sé fal-
legast allra orða, en eitt er þó það orð, meðal þeirra sem hugð-
næm eru og fögur, sem hefir áreiðanlega mikla þýðingu fyrir
alla og sem! er mjög efnisríkt, — orð, sem ljómar likt og skín-
andi stjarna. petta orð er: „Heimili".
Heimilið er líkt höfn, þar sem vér getum fundið athvarf
og hvíld, og það er — eða ætti í það minsta að vera — nokkurs-
konar hæli, sem vér hvílumst i, söfnumj nýjum kröftum til sál-
ar og líkama og fáum bót þeirra meina, er lifsbaráttan leggur
ó herðar vorar. Og, að þvi búnu, haldið þvi starfi áfram, sem
oss er trúað fyrir að vinna, mjeðan lif ok lcraftar endast.
Byggingu þessa, sem hyrningarsteinninn er lagður að í dag,
köllum vér „Sjómanna- og gestaheimili“ og er það hjartanleg
ósk mín, að hún verði ætíð heimili fyrir þá, sem hingað koma
eða dvelja hér. pessa ósk kem eg fram með í dag, sem full-
trúi þess félags, sém stendur fyrir þessu verki, Hjálpræðishersins.
pað er von vor, að sjómennimir og aðrir gestkomandi, sem
leita hingað, finni hér ávalt opnar dyr, og að heimili það, sem
ætlað er einhleypum gamlalmennum, um stundar sakir, verði,
meðal annars, til að bregða birtu og gleði yfir æfikvöld þeirra.
Já, verði til þess, að búa þau undir hið himneska heimili, sem
í vændum er síðar meir.
I grein þeirri, siemj lesin var frá heilagri ritningu, gefur
Guð Salómon konungi það loforð, að ef liann lilýðnist lionum
og boðum hans, þá skuli hann láta öll loforð sín rætast, og búa
sjálfur meðal þjóðar sinnar.
pað er ekkert það til, sem framar gæti gjört þessa bygg-
ingu að heimili, en það, að þeir, sem hér eiga að starfa í fram-
tiðinni, hlýðnist boðum Guðs. Og þvi að eins getur þessi bygg-
ing orðið hæli, fyrir þá sem eg hefi þegar talað um, að for-
ingjar þeir og liðsmenn, sem hér eiga að starfa, séu rikir af
kærleika Krists. Og verði Kristur látinn stjórna og hans boð-
um hlýtt, svo að hann búi mitt á meðal vor, þá held eg vissu-
lega að oss auðnist að stofnsetja hér heimili í sönnustu merk-
ingu. —
pað hefir verið sagt, að vér ættum þöklc skylda fyrir það,
að vér höfum byrjað á þessu verki nú á þessum erfiðu timúm.
Vér játum það fúslega, að tímarnir eru erfiðir til þess að byrja
á stórum fyrirtækjum; en hvað skal segja, verður betra að
bíða? Eða er það ekki einmdtt svo með þessa stofnun, að hún
þolir enga bið, og ætti í raun réttri að vera komin fyrir löngu?
peápu ep tvitanlega svo varið. pað voru þvi mikil vonbrigðij
fyrir oss í vor, að lánið fékst ekki í bönkunum, og að tilraunir
þær, er gjörðar hafa verið síðar i þessu efni, sumpart hér á
landi, og sumpat erlendis, hafa allar mishepnast, enn sem
komið er.
par eð vér liöfum, þrátt fyrir þetta, byrjað á byggingunni,
með því fé sem til þessa dags er komið í byggingarsjóðinn,
án þess að hafa fengið lán eða nokkura aðra hjálp annarsstað-
ar frá, þá gjörum vér þetta fyrst og fremst sökum þess, að
þörfin fyrir bygginguna er svo brýn og í öðru lagi sökunx þess
að borgarar hér i bænum hafa beðið oss að byggja svo fljótt
og nokkur kostur væri. —• —
pað er von vor, að íbúar bæjarins og sveitanna hér í grend-
inni, styrki þetta fyrirtæki af fremsta megni, og að þeir gjöri
sitt ítrasta til að hjálpa því á þessum örðugu tímum. Næst eftir
blessun Guðs og aðstoð, berum vér þá von í brjósti, að þetta
verði ekki vonbrigði, þar semj vér höfum ráðist í að byrja á
vcrkinu í þessu hræðilega árferði. —
pað eð sumartíminn er svo stuttur, er tæplega unt að koma
byggingu upp, svo vel sé, ó einu sumri. Byggingarfróðir menn
hafa þvi ráðlagt oss, að byrja á verkinu, þótt seint sé, i þeirri
v°n, að úr fjáirnálunum greiðist fyrir næsta vor, svo hægt verði
að lúka verkinu næsta suniar.
Við tækifæri sem þetta, er kallar oss hér saman í dag, finn
eS ástæðu til að þakka bæjarbúum og öðrum, fjær og nær,
fyrir þá samliygð, áhuga og hjálp, sernl þetta fyrirtæld hefir
ávalt átt að fagna. Sér í lagi beini eg þessum þakkarorðum ttil
bæjarstjórnar ísafjarðar, og þá ekki hvað síst til formanns
bæjarstjórnarinnar og sýslunefndayinnar. Eg flyt yður öllum,
sem stutt hafið þetta nytsama fyrirtæki, hér með hjartanlegustu
þakkir fyrir hönd félags vors, Hjálpræðishersins. Vér munum
ávalt leitast við að endurgjalda það traust, sein vér svo oft höf-
um þreifað á, með þvi að leysa störf vor þannig af hendi, að
þau verði bæði til nytsemdar og blessunar, andlega og tíman-
lega.“ —
Að ræðunni lokinni var nú, eins og venja er til, lesið upp
afrit af því, sem leggjast átti í hyrningarsteininn, og læt eg það
fylgja þessum línum orðrétt, lesendunum til athugunar og fróð-
leiks:
„SKILAGREIN UM BYGGINGU HJÁLPRÆÐISHERSINS
Á ÍSAFIRÐI. *
Bygging þessi er reist í þeim tilgangi, að hún verði athvarf
sjómanna og annara ferðam&nna, og nefnist því: SJÓMANNA-
OG GEST AHEIMILI HJÁLPRÆÐISHERSINS Á ÍSAFIRÐI.
Ennfremur verður komið fyrir, á neðstu hæð hússins, bráða-
birgðaheimili fyrir 15 gamalmenni, samkvæmt sérstökum samn-
ingi við bæjarstjórn kaupstaðarins.
Stærð hússins er 16,45 m. X 8,25 m., ásamt útbyggingu
sem er 9,35 X 7 m. Húsið er bygt úr steinsteypu, tvílyft með
porti og kjallara, nema útbyggingin verður að eins ein hæð
með kjallara.
Hornsteinn byggingarinnar er lagður af Major S. Grauslund
8. dag septembermánaðar 1920. Uppdrætti og áætlanir hefir hr.
byggingarmeistari Einar Erlendsson, Reykjavík, samið. Yfir-
smiður byggingarinnar er hr. trésmíðameistari Jón Sigmunds-
son, Isafirði. Sá sem byggir er: BYGGINGA OG VERSLUNAR
H/F. HJÁLPRÆÐISHERSINS 1 KAUPMANNAHÖFN. 1 stjóm
félags þessa eru nú sem stendur: W. Bramwell Booth, stjóm-
andi, umsjónannaður. Kommandör J. A. H. Povlsen, stjóm-
andi. framkvæmdarstjóri. Meðstjórnendur: óberst J. Nielsen,
Major J. Jörgensen og Ó. Bandsberg.
Áætlað er, að byggingarkostnaðurinn verði um 125,000
krónur. Fjársöfnun til fyrirtækis þessa hóf Ensain O. ólafsson
vorið 1916 og eru til þessa dags komnar 33,000 krónur í bygg-
ingarsjóðinn, með frjálsum) samskotum, tillögum sýslu- og
sveitafélaga ásamt með tillagi kaupstaðarins. Af opinberu fé er
stofnuninni trygðm* 3000 króna styrkur ár hvert, fyrstu 10 ár-
in sem hún verður starfrækt.
Hyrningarsteinninn er lagður, og byrjað á byggingu húss-
ins, á níunda ríkisstjórnarári Hans Hátignar Kristjáns konungs
X., sömuleiðis á níunda stjórnarári W. Bramwell Booth’s, hers-
höfðingja og yfirleiðtoga Hjálpræðishersins um heim allan. —
Deildarstjóri Hjálpræðishersins á Islandi er Majór S. Grauslund.
Flokkstjóri Hjálpræðishersins á ísafirði er Ensain O. ólafsson.
Aðstoðarforingi á Isafirði er Ensain A. Nílsson. Flokkurinn á
Isafirði var stofnaður 2. október 1896, og er hann annar flokk-
ur Hjálpræðishersins á Islandi.---—
Byggingu þessa reisum vér með þakklæti til ’Guðs fyrir
handleiðslu hans á hðinni tíð, og með innilegri bæn til hans um
það, að sjómenn og aðrir ferðamenn, er til bæjarins koraa, megi
ætíð finna þar gott athvarf og skjól. — Mætti stofnun þessi einnig
verða til þess, að fegra æfikvöld gamalmlenna þeirra, er hér
verður búið heimili um nokkurt skeið.
Heit:
Vér færum bæjarstjórn og borgurum Isafjarðar og grend,
já, öllum fjær og næ.r, innilegustu þakkir fyrir alla hjálp þeirra
við að koma fyrirtæki þessu í framkvæmd. Vér væntum og þess,
að fá að njóta nauðsynlegs fulltingis þeirra, bæði meðan á bygg-
ingunni stendur svo og í starfinu á komandi árum.
Vér heitum því, að kappkosta að göfga nafn Guðs í húsi
þessu og leitast við að liðsinna og hjálpa þeim, er leita hingað
til vor, og í öllu starfi voru viljum vér reyna að leiða menn og
konur til hins mikla friðþægjara, Jesú Krists, sem einn er frels-
ari raannanna og veitir fyrirgefningu syndanna.
B æ n:
Drottinn! vak þú yfir húsi þessu, svo að það, sem hér fer
fram, megf ætið vera til blessunar fyrir íbúa þessa bæjar og
aðra þá, er hingað koma. Amen.“
Loks var þá hið hátíðlega augnablik komið, er sjálft hylkið
með frumritinu átti að leggjast í múrinn og geymast þar, ef til
vill um margar aldir, til þess að koma aftur fram í dagsbirtuna
á sínum tíma, og varpa ofurlítilli birtu yfir hugsanir og athafnir
núlifandi kynslóðar. Forstjóri Hjálpræðishersins tólc nú hylkið,
sem leggjast átti i hornsteininn í hönd sér, og með þessum for-
mála fól liann það í grunni byggingarinnar:
„Með þeirri ósk og bæn, að sjálfur Guð dvelji hér i náð
sinni, mitt á meðal vor, svo þetta hús verði heimili fyrir marga
heimilislausa, legg eg hér í hornstein þessarar byggingar þetta
liylki í nafni heilagrar þrenningar: Guðs föður, Sonar og Heilags
Anda. I hylkinu eru, ásamt með einu eintaki af blöðum vor-
um, Herópinu og Unga hermanninum, skjöl, sem1 munu ein-
hverju sinni fræða koandi kynslóðir um þær ástæður, er urðu
þess valdandi, að vér létum reisa þessa byggingu. Arnen.,*
pegar búið var að ganga forsvaranlega frá hylkinu í hom-
steininum, lék hornaflokkurinn prýðisfallegt lag og' hugðnæmt.
Tók þá lir. bæíjarfógeti Magnús Torfason til máls og flutti stutt
en gagnort erindi.
Frh. á síöu S.
Isafiröi.
Selur neðantaldar vörur, ásamt mörgu íleira sem hjer er ekki
hægt að telja, er alt selst með sanngjörnu verði:
Hveiti,
Haframjöl,
Hrísgrjón,
Melis,
Strausykur,
Kandis,
Kaffi,
Export,
Mjólk, sæt og ósæt,
Dilkakjöt í dósum,
Lax, í dósum,
Síld í dósum,
Gerpúlver, i pk.
do. i lausri vigt.
Eggjaduft,
Ger, með Vanille,
Vanillestangir,
Kardemommer, st. og óst.
Citrondropar,
Möndludropar,
Vanilledropar.
Kardemommedropar,
Buddingpulver,
Crempúiver í pk. og lausri vigt.
Isl. blautsápa — Stangasápa 2 teg. — Handsápur
fleiri teg. — Sódi 2, teg. — Skeggsápa — Skósverta,
2 teg. — Ofnsverta — Taubl. — Kerti, smá og stór.
Glervörur, svo sem ýmsar teg. Kristall-
skála. Emailleraðar vörur, margar teg.
Karlmannsfatnaður, ágæt tegund. — Molskinnsbuxur mikið
úrval — Nannkinnsfatnaður fleiri tegundir — Karimanns-
nærfatnaður mikið úrvsl Mannc. skyrtur, Milliskyrtur, mikið
úrval — Flibbar og Slaufur, fleiri teg Hattar, linir svartir.
Gjörið svo vel, og skoðið vöruna og spyrjið um verðið, áður
er þér festið kaup annarstaðar, og þér munuð komast að
raun um, að það er hvergi betra að verxla, en í
Verzlun Sigf. H. Þorstemssonar.
Hjá J. 1>. fsest:
Tjara, fernis, smurolia. — Bátasaumur, blokkir, kaðlar, segldúk-
ur. — Virstrengir, vélreimar, kompásar, logg. — Axir, sagir, hefd-
tannir, sporjárn, borar, sveifar, járn-sagir. — Allar málara-vörur, All-
ar teg. króka og lása á skip. Skrúflyklar, skrár, lamir, járnkallar,
hjökkur, skóflur, tré og gúmístígvél. — Prímusar,luktir, lampaglös. —
Kerti, sleggjur, blý og látúnsplötur.
Smíðaáhöld. Beykisáhöld.
Efni i lóðir, og lóðartaumagarn. — Stofuhurða-handföng. Beygi-
tangir, þjalir, litur, brons, gólfmottur, tvistur og teppi. Fægi-lögur,
sandpappír og léreft. — Hakkavélar sem mylja harðfisk og m. m. fl.
G-óð vara! Hátt verð!
Jón A. Þórólfsson.