Nýjar kvöldvökur - 01.01.1911, Blaðsíða 9

ÚR BLÖÐUM JÓNS HALTA
7
hana. Eg fór kð hugsa mig um; og þá mundi
eg eftir því, að hún hlaut að vera sama stúlk-
an sem hafði verið einn vetur í Reykjavík fyr-
ir nokkru — busaárið mitt í skóla. Við höfð-
um meira að segja verið í kosti saman. Reynd-
ar höfðum við ekkert kynst frekara en fólk
kynnist venjulega, þegar svo stendur á. En eg
mundi það, að hún var einstaklega efnileg stúlka,
óbrotin og blátt áfram, lagleg og snoturleg í
framgöngu, tildurslaus og hispurslaus og sótti
nám sitt tneð alvöru, enslósérekki út í sollinn.
Hún var þá bráðung, á aldur við rnig, en nú
fanst mér, þegar eg fór að hugsa um hana,
að hana hefði vantað eitthvað, sem mér var
óljóst hvað var. Eitthvað af þtssari lifandi,
leikandi æsku, sem er svo yndisleg á ungum
stúlkum — líkt eins og hún hefði orðið full-
orðin á undan tímanum.
En við allar þessar hugsanir fór mig að
ráma í ýmislegt — meðal annars það, að hún
hafði minst á einhvern Jón gamla, sem ætti
heima á bænum hennar. Hún hafði meira að
segja getið þess, að hann væri fatlaður og
ekki við alþýðuskap. En það hafði eg heyrt á
henni, að henni þótti mjóg vænt um þennan
karl, og hún ætti honum margtgott að þakka
Það var auðvitað Jón halti og enginn annar.
Mig fór enda að rauka við, að eg hafði heyrt
getið um fótalausan karl, sem hét Jón og var
í minni sveit fyrir mörgum árum og þótti skelf-
ing sérvitur og undarlegur karl, en suinir höfðu
þó verið á því, að það hefðu verið góðir part-
ar í honum. Eg fór nú að skilja, að þetta var
ait sami karlinn — og að hann hafði nú ver-
ið lengi á Dynjanda, og Helga alist upp með
honum.
Hafði Jón halti haft áhrif á hana í upp-
vextinum, og kent henni of snemma að sjá og
tneta alvöru og fánýti mannlífsins? Eða var hún
svona gerð og einhverjar skyldar tilfinningar
og skoðanastefnur laðað þau saman? Eg hafði
þá litla lífsþekkingu og því minni mannþekk-
ingu, og gat ekki ráðið þessa gátu. En úr því
eg var þetta lítið kunnugur Helgu að fornu
fari, hugsaði eg mér, að eg skyidi fara á fjör-
urnar við hana með það, að komast betur inn
í hagi Jóns halta en mér gat tekist það upp
úr samtalinu við selkerlinguna mína.
Svona sigum við Skjóni í hægðum okkar
ofan eftir sneiðingunum ofan heiðarbrekkurnar,
og vorum báðir í djúpum hugsunum. Eg var
að brjóta sögu og sál Jóns halta til mergjar
og gekk illa, en Skjóni hefur sjálfsagt verið
að hugsa um það hvenær sú stund mundi upp
renna, að hann fengi að koma í haga og hvíla sig.
En svo va'knaði eg upp úr þessum hugs-
unum við það, að eg fór að heyra þungan
nið hinu megin árinnar. Eg leit þangað, og
btasti þá við mér snotur bær hinumegin, rétt
að segja fast upp undir fjallinu, með flötu,
rennisléttu túni fyrir neðan. Rétt utan við tún-
ið rann ofan lækur mikill; var að honum
klettagil eða hamrakvos mikil inn í fjallið. Foss
ákaflega hár var þar sem lækurinn féll í kvos-
ina. Klettunum í kring var svo háttað, að mér
fanst sem þeir ómuðu við og bæru bergmálið
óvenjulega vel, því að niðurinn úr fossinum
heyrðist svo forkunnarvel og svo undralangt.
Rað hlaut að vera óskapa öskrandi, þegar flóð
hlypi í lækinn.
«Rarna er þá Dynjandi*, flaug méríhug,
«Skyldi þá 'eiga að jarða í dag ?» En rétt
um leið og eg slepti hugsuninni, heyrði eg
hundgá fram á götunum fyrir framan Dynjanda.
Pað var smalinn frá Dynjanda. Ærnar runnu
þar í halarófu framan giljabotnanna, en smal-
inn rak ein fimm eða sex hross eftir götunum
og sat á einu þeirra sjálfur, og hottaði og hó-
aði til kindanna. En seppi hans tölti á eftir
þeim og smágjammaði kunnuglega við rollurn-
ar við og við.
Rað vaknaði nýtt Iíf í mér að sjá alt þetta
iðandi sumarfjör sveitalífsins á eftir heiðarkyrð-
inni. Þar upp undir jöklunum tekur uáttúran
þetta ærða og eyrðarlausa mannshjarta og svæf-
ir j'að og friðar við barrn sinn eins og þegar
ástúðarrík móðir sefar óspakt barn sitt. Hér
niðri vekur hún það til starfa, til gleði og
framkvæmda — gefur því morgunhressinguna
eftir hvíldina og værðina.