Nýjar kvöldvökur - 01.01.1917, Blaðsíða 29

ÚR FJÖTRUNUM.
25
Hermann var á augabragði búinn að gleyma
sjúkléik móður sinnar, og kominn á fiugaferð
á Sörla út á grænar grundir.
Hólmfríður leit hryggum augum á son
sinn.
Við því hafði hún allra síst búist, að Her-
mann gæti skemt sér undir þessum kringum-
stæðum. Nú sá hún til fulls hvílíkt ógnardjúp
búið var að grafa á milli þeirra. Og móður-
hjartað skalf við þá tilhugsun, að henni mundi
ef til-vill ekki endast aldur til þess og kraftar
að leggja brú yfir þetta djúp.
Hún svaraði ekki spurningu Hermanns strax.
Hún var að hugsa um, hvort hún ætti að reyna
til þess að komast inn að hjarta sonar síns
og bræða utan af því þann ís kæruleysis og
og nautna, sem hún fann að var að heltaka það.
Hún leit á Hermann, sem ennþá beið
óþolinmóður eftir svari uppá spurningu sína
og mælti í innilegum en alvarlegum rómi.
»Rú mátt mín vegna skemta þér eins og þú
vilt, sonur minn, þó það sæmi ekki tvítugum
manni að láta það sitja í fyrirrúmi fyrir öðru
nauðsynlegra. En fyrst langar mig að spyrja
þig að einni spurningu, Hermann:
»Hefurðu aldrei gert þér grein fyrir því
eða hugsað um það hversvegna það er heilög
skylda okkar mannanna að vinna, að starfa
að einhverju, annaðhvort líkamlega eða and-
lega, og að iðjuleysið er okkar þyngsta og
mesta böl?«
Hermann varð steinhissa. Hvað átti það
að þýða af móður hans, að spyrja hann nú
•svona alvarlegrar spurningar. Honum varð
'ógreitt um svar.
»Eg veit þú ert of gamall og hefur hugsað
of mikið til þess að láta þér koma til hugar,
að við mennirnir séum einskonar taflmenn,
sem settir eru á skákborð lífsins og færðir til
án vitundar okkar og án þess, að við getum
nokkur áhrif haft á það.«
»Ekki ert þú örlaga-trúar, móðir mín,« mælti
Hermann.
Hann fór undan í flæmingi.
»Nei, það er eg ekki, þó eg viti að utan við
þetta líf okkar er einhver æðri máttur, sem
heldur heimsrásinni í skorðum. En eg trúi því
ekki, að þessi máttur, grípi inn í hvert ein-
staklings líf í öllum þess margbrotnu myndum.
Nei, sonur minn, okkur mönnunum er sjálfum
ætlað að hefja okkur og brjótast áfram til meiri
og meiri þroska, því til þess höfum við næga
hæfi-leika, ef allir væru notaðir eins og
skyldi.«
Síðustu orðin stungu Hermann eins og odd-
ar, þó þau væru sögð í svo innilegum málróm
að móðurástin Ijómaði af hverju orði. Hann
fann óljóst til þess, að nú hlyti að skríða til
skarar, nú yrði liann að bera hönd fyrir höfuð
sér fyrir þau afdrif sem hann hafði hlotið við
skólann. En hann vissi að hann stóð svo illa
að vigi, að ráðlegast mundi fyrir hann að grípa
til þess úrræðis, sem vonlegast og happadrýgst
er, þegar íllur er málstaður: að taka öllu með
þögninni. Hann tók bók á borðinu og blað-
aði í henni aftur og fram.
Hólmfríður dreypti á vatnsglasi, sem stóð
á borðinu hjá henni, og þerraði svitadropana
af náfölu andlitinu og hélt áfram:
»Hefurðu aldrei tekið eftir því, Hermann,
að við mennirnir erum allir að meira eða minna
leyti þjófar.
»Okkur er öllum fengið við fæðinguna pund,
sem okkur er ætlað að ávaxta í sjálfum okkur
og nota sem best til þess að styrkja hver
annan á Ieiðinni miklu og örðugu að markinu.
Ressi pund eru hæfileikar okkar, líkamlega og
andlega. Og væri ekki óguðlegt vansmíði af
náttúrunnar hendi að búa okkur þessum hæfi-
leikum, ef ekkert væri með þá að gera? Jú!
En því er* ekki þannig varið. Hverjum einasta
streng í okkur er ætlað að renna inn í samhljóm-
inn mikla, sem syngja á mannkynið fram til
lífs og Ijóss.
»En hvert er þetta verk, sem öllum þessuin
fjölda er ætlað ?ð vinna að í sameiningu? Rað
er þroskastarfið mikla, barnið mitt, starfið, sem
á sífelt að flytja okkur lengra og lengra, nær
og nær því að verða það fegursta og b?sta, sem
í mannshugann hefur komið, inn á framtíóar-
4