Nýjar kvöldvökur - 01.01.1917, Blaðsíða 41

LÍFIÐ EFTIR DAUÐANN.
37
öld voru menn að mun hyggnari í þessum efn-
um ; þá gerðu menn dauðann ekki eins skugga-
legann og nú; og ef til vill var það meðfram
af því, að þá tíðkaðist önnur og betri aðferð
til þess að uppleysa líkamann, aðferð, sem var
þeim ólíkt betri, sem skildi við hann og sömu-
leiðis eitthvað hollari fyrir þá, sem eftir lifðu,
auk þess sem þeir þurftu ekki að láta hugann
dvelja við rotnaðan líkama ástvina sinna niðri
í moldinni. í fornöld vissu menn meira um
iífið eftir dauðann, og af því að þeir vissu
meira, hörmuðu þeir minna.
Vér verðum fyrst af öllu að gera oss Ijósa
grein fyrir því, að dauðinn er, og hlýtur líka
að vera, alveg eðlilegur atburður í lífi voru.
Og þetta er ekki nema það sem hver maður hefði
átt að geta sagt sér sjálfur. Því að ef vér trúum
annars á guð sem kærleiksríkan föður, þá ætt-
um vér að minsta kosti að geta gert ráð fyrir,
að dauðinn, sem liggur fyrir oss öllum, getur
ekki verið neinn óheilla atburður í æfi manna.
Hvort sem vér erum hérna eða hinumegin graf-
ar, þá erum vér jafn óhultir í höndum höfund-
ar tilverunnar. Trúin á guð hefði ein átt að
nægja til þess að útrýma öllum ótta og kvíða
fyrir dauðanum, og koma mönnum í skilning
um, að hann er aðeins nauðsynlegt skref á fram-
farabraut vorri. Kristnar þjóðir ættu ekki að
þurfa að láta guðspekina konia og kenna þeim
að líta rétt á dauðann, skoða hann sem vin
en ekki sem óvin. Og þær hefðu heldur ekki
þurft þess, ef kristindómurinn hefði ekki glatað
mörgum hinum beztu erfðakenningum sínum.
Rað er orðið að vanaviðkvæði með kristnum
mönnum, að yfir dauðaa’júpið komi enginn
aftur. í augum meginþorra manna er dauðinn
geigvænlegt kafhlaup ofan í eitthvað — eitthvert
myrkradjúp, setn enginn botnar í. í þessum
efnum, — éins og svo mörgu öðru, flytur
guðspekin fagnaðarboðskap til Vesturlanda. Hún
kemur með þau tíðindi, að hinumegin grafar
sé ekkert óransakanlegt myrkur, heldur Ijósheim-
ur, þar sem látnir ástvinir vorir eru enn á lífi.
Og oss getur gefist kostur á að sjá og athuga
þetia nýja heimkynni þeirra að sínu leyti cins
og vér getum séð og athugað húsin og göt-
urnar, þar sem vér sjálfir eigum heima. Vér
höfum undanfarið hrætt sjálfa oss með ímynd-
uðum og óeðlilegum hugmyndum um dauðann.
Oss hefur farið líkt og börnum, sem segja
hvert öðru draugasögur, þangað til þau þora
sjálf ekki urn þvert hús að ganga. En vér þurf-
um ekki annað en afla oss ábyggilegrar þekk-
ingar í staðinn fyrir að vaða í villu og svima
í þessum efnum; þá hverfur öll þessi hjátrúar-
kenda myrkfælni við dauðann eins ogaf sjálfu
sér. Vér eigum ekki dauðann yfir oss sem
ægilegan skuggavald, hann er engin beinagrind
með sigð i hendi, reiðubúin til að höggva
sundur lífsþráð vorn. Rað mætti miklu frem-
ur líkja honum við skínandi engil, er heldur á
gulllykli og Iýkur upp fyrir oss og leiðir oss
inn á fegri, æðri og fullkomnari tilverustíg.
En eg geri nú ráð fyrir að sumir muni
segja sem svo: »Já, þetta lætur nú allvel í eyr-
um. En hvernig getum vér gengið úr skugga
um, hvort þetta er satt og rétt?« Menn geta
aflað sér ábyggilegrar þekkingar á þessum efn-
um með ýmsu móti. Það má heita að sann-
anirnarfyrirlífinu eftir dauðann sé alveg við hend-
ina, ef menn vilja aðeins hafa fyrir því að safna
þeim saman og athuga þær. Það er til dæmis
óhætt að fullyrða, að í öllum þeim löndum,
sem bygð eru, er hægt að fá áreiðanlegar sagnir
og sannanir fyrir því, að menn hafi komið aftur
yfir dauðadjúpið, eða með öðrum orðum: birst
eftirlifandi ástvinum sínum eða félögum. Ef þeir
koma þannig aftur nefnum vér þá svipi eða vofur.
Sú var tíðin, að enginn þótti maður með mönn-
um, sem henti ekki gaman að öllum slíkum
sögum. Það var talið bera vott um ófyrirgefan-
lega heimsku og hjátrú að gera ráð fyrir að
nokkur fótur væri fyrir hinum svo nefndu svipa-
eða vofusögum; en nú er öldin önnur. Það hefir
dregið ótrúlega mikið úr öllu slíku hjátrúarhjali
síðan vísindamenn eins og til dæmis þeir Sir
William Crookes og Sir Oliver Lodge og ýmsir
fleiri mikilsmetnir menn og þar á meðal Bal-
four forsætisráðherra Englands gerðust ötulir
starfsmenn þess félagsskapar sem hefir unnið af