Nýjar kvöldvökur - 01.01.1930, Blaðsíða 54

46
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
Höfuðborgir.
64. Monaco.
Hún er höfuðborg í samnefndu furstadæmi,
en Frakkland er verndarríki. Liggur fursta-
dæmið inn í Frakkland milli Nizza og Menton,
en er annars sjálfstætt. Monaco rennur svo að
segja saman við tvo aðra bæi La Condamine og
Monte Carlo, en það er gamli hluti bæjarins,
sjálf Monaco, sem skoðuð er sem höfuðborg.
Stendur hún á háu bjargi, sem skagar út í Mið-
jarðarhafið. Tröppur og krákustígar liggja upp
að henni, og þegar upp er komið, mætir auganu
hið fegursta útsýni. Hin gömlu múrvígi eru enn
við líði og þar eru fallbyssur, sem skotið er úr
toppstrendum kúlum. Ekki eru þó fallbyssur
þessar notaðar til annars en að kveðja. Fursta-
höllin stendur þarna uppi og í kringum hana
standa skrautleg dómkirkja, haffræðilegt (Ocea-
nografisk) safn og fagrir skemtigarðar með
hitabeltisgróðri. Gamli bæjarhlutinn er gersam-
lega ítalskur að útliti með þröngum götum án
gangstjetta. í kringum 2.400 íbúar eru þar, ei:
með La Condamine um 15.000. íbúarnir, sem eru
nefndir Monegaskar, eru mestmegnis Frakkar,
dálítið blandaðir af Itölum. Bærinn hefir þau
hlunnindi fram yfir aðra bæi, að hann borgar
enga skatta. Öll útgjöld eru greidd af spila-
bankanum í Monte Carlo. — Monaco var til á
dögum Fönikíumanna og hefir verið undir Eóm
verjum; síðar Genúa og Sardiníu. Furstaætt sú,
sem nú ríkir, er ættin Matignon de Grimaldi.
65. San Marino.
Hið litla lýðveldi San Marino á Mið-Í tí.iíu er
minsta ríkið í Evrópu. Höfuðstaðurinn bev sama
nafn og stendur á Monte Titano. Bærinn er af-
ar gamall. Mælt er, að bærinn sje stofnsettur á
4. öld af dalmatiskum munk. Marinusi að nafni.
Hvað hæft er í þessu skal ósagt látið. f kringum
bæinn er hringmúr með turnum. Göturnar eru
þröngar og brattar, húsin gömul, nema stjórnar-
byggingin, sem er frá síðari tímum. Fara þar
fram tvisvar á ári hátíðahöld við innsetningu
hinna tveggja »Capitani«, sem stjórna landinur-
og þar eru geymd hin svokölluðu »frelsisbrjef«
San Marinos, sem á sínum tíma voru viðurkend
meðal annars af Napoleon. Með útborginni Borgo-
maggiore eru alls 2500 íbúar í bænum. Þar eru
átta kirkjur og atvinna aðallega landbúnaður.
66í Monrovia.
Þessi litli merkilegi bær myndaðist þegar
nokkrir svertingjar, sem verið höfðu þrælar f
Ameríku, urðu frjálsir og búsettu sig á Guinea-
ströndinni í Afríku og stofnuðu dálítið samfje-
lag. Vildu þeir þar með sýna, að svertingjar
gætu sjálfir stjórnað sínum eigin málum..
Amerískir fylgismenn þess, að þrælum væri gef-
ið frelsi, studdu þá, og þannig- varð til fyrir
100 árum litla svertingja-lýðveldið Liberia, þar
sem Monrovia er höfuðborg. Bærinn var skírð-
ur eftir foresta Bandaríkjanna, Monroe. Hann
hefir nú í kringum 6000 íbúa, sem hjer um bil
allir eru svertingjar. En bærinn er mjög vesæld-
arleg höfuðborg. Svertingjarnir hafa ekki sýnt
að þeir geti stjómað sjer sjálfir. Þeir hafa
látið timburhús sín falla í óhirðu og trassaskap
og svo eyðileggja hvítu maurarnir, Termitamir,
það sem á vantar. Aðeins strandbúamir eru
nokkurnveginn siðaðir. Lengra inn í landinu
liafa svertingjarnir tekið aftur upp siði og hætti
forfeðra sinna. Endir.
Skrítlur.
Klukkur.
Ömraur okkar, sem nú förum að ger-
ast gamlaðir, áttu margar flík eina góða,
sem þótti höfuðþing, en það var prjóna-
klukka úr vel unnu bandi. Einkum létu
gömlu konurnar sér ant umaðdæturþeirra
þegar frá byrjun væru útbúnar til að
mæta hretum og harðviðri lífsins í slíku
fati. — Nú munu klukkurnar vera orðn-
ar fremur fátíðar hér á landi ekki sízt