Nýjar kvöldvökur - 01.07.1943, Page 54

136
BÓKMENNTIR
N. Kv.
drengskapur, og hagnýt vinnubrögð, og
mörgum mun þykja gaman að lesa gátur,
þorsklrausaátið og bölv og ragn, svo að
nokkrar huganir séu nefndar án þess þó, að
á þær séu lagður dómur, sem fremri hinum.
Það þýðir ekki hér að þylja nöfnin eða gera
tilraun til endursagnar. Bókina verða menn
að lesa sjálfir og lesa hana vel. Munu menn
hafa hennar bezt not með því að lesa eina
hugan eða svo í einu og gefa sér gott tóm
til að hugsa um hana.
Aftast í bókinni er skrá um öll rit og rit-
gerðir, þýðingar og útgáfur dr. G. F. Sézt
bezt á þeirri skrá, að sízt er það ofmælt, sem
sagt er í upphafi þessa máls.
Frágangur bókarinnar er góður og eiga
höfundur og útgefandi þakkir skildar fyrir
hana.
Sigurður Ma&nússon: Þættir um
líf og leiðir. Rvík 1943. Útg. Isa-
foldarprentsmiðja.
Það er ekki ýkjaalgengt að á sjónarsviðið
komi heimspekilegar hugleiðingar um lífið,
stefnu þess og tilgang eftir íslendinga. Fyrir
þá sök eina væri ritlingur þessi merkilegur,
ekki sízt þegar þess er gætt, að höfundurinn
er einn hinn kunnasti l*knir landsins, Sig-
urður Magnússon fyrrv. yfirlæknir á Vífils-
stöðum.
Ritið er í sjö köflum, og heita þeir: ein-
staklingurinn og umhverfið, trú og lífsskoð-
un, Indóaría, dulspeki og lífsskoðun, trú og
vísindi, göfgur sé gumi og hvert liggur
leiðin? Að lokum er eftirmáli í bundnu
máli. Höfundur kemur víða við og ræðir
rök lifsins og siðfræði frá ýmsum hliðum.
Yfir öllu ritinu hvílir bjartsýni og trú á
sigur hinna góðu afla í manninum. Það má
vel vera að þessi yfit'lætislausa bók verði
ekki mikið lesin, og er það miður farið.
Hún ræðir um efni, sem alla snertir og á
þann hátt að hverjum er sálubót að lestr-
inum.
Emil Ludwig: Roosevelt. Akureyri
1943. Útg. Árni Bjarnarson.
Hér birtist á íslenzku æfisaga þess manns-
ins, sem einna valdamestur er núlifandi
manna, og sem flestir þeir, er unna frelsi og
lýðræði setja traust sitt á. Má með sönnu
segja, að sú bók eigi fremur erindi til vor
en margt annað, sem birzt hefirábókamark-
aðinum. Það er þó e. t. v. ekki aðallega
vegna þess, hve mikill valdamaður Roose-
velt forseti er, heldur af því, að æfisaga
hans er merkilegt skjal urn það, hverja sigra
viljaþrek og heilbrigður andi fá unnið á
örðugleikum lífsbaráttunnar. Bókin er líka
þannig rituð, að hún kynnir lesandanum
miklu meira manninn en forsetann Frank-
lin D. Roosevelt. Höfundurinn fylgir æfi-
ferli lians frá vöggunni og fram til ársins
1936, og sýnir glögglega hvernig störf hans
og framkvæmdir mótuðust af skapshöfn
hans og lífsskoðun. Maður, sem gerður er
sem Roosevelt, lrlaut að breyta þannig. Að-
dáun höfundar á söguhetju sinni er að vísu
augljós, en sanrt virðist lesandanum, að frá-
sögnin sé skráð án haturs og hylli. Auk þess
að lýsa Roosevelt þá er vitanlega brugðið
upp ýmsum myndum af lífinu í Bandaríkj-
unum og stjórnmálum þar, en einkum þó
„hvíta húsinu“, þar sem Roosevelt hefir nú
setið lengur en nokkur annar fyrirrennari
hans. Býst ég þó við, að ýmsir hefðu kosið
að fræðast meira um hin almennu sögulegu
atriði.
Höfundur æfisögu þessarar, Emil Lud-
wig, er þýzkur að kyni, og hefir hann ritað
æfisögur ýmissa stórmenna, og þótt meðal
hinna snjöllustu rithöfunda á því sviði. Rit-
höfundarferill hans og störf á því sviði áður
er næg trygging þess, að hér sé um merkis-
rit að ræða, og er fengur að fyrir íslenzka
lesendur. Hins vegar verður því ekki neitað,
að frásögnin er sums staðar nokkuð lang-
dregin og þunglamaleg, en fremur mun
það vera að kenna hinum íslenzka búningi
bókarinnar en höfundi. En allt um það,