Nýjar kvöldvökur - 01.01.1958, Blaðsíða 48

34
BÆKUR
N. Kv.
ar og þaðan austur og suður um land til
Reykjavíkur. Hafði liann þar vetrarsetu, en
vorið 1815 fór hann vestur um land, fyrir
Snæfellsnes og Breiðafjörð, um Vestfirði og
í Steingrímsfjörð, en síðar um sumarið aft-
ur norður fjöll til Skagafjarðar og Eyja-
fjarðar. Hafði hann þá ferðazt meir um Is-
land en nokkur annar útlendingur hafði áð-
ur gert. A því sumri var Biblíufélagið ís-
lenzka stofnað að undirlagi Hendersons.
Síðsumars .kvaddi hann ísland, og 1818—
19 kom ferðasaga hans út í tveim bindum í
Edinborg. Hún er, þegar á allt er litið, eitt
hið merkasta ritverk, sem út hefur verið
gefið um ísland á 19. öld. Ber hann íslend-
ingum afar vel söguna, jafnvel svo, að
margir hafa freistazt til að telja of djúpt í
árinni tekið, en hann var svo mikiR mann-
vinur, að það var eins og hann gæti ekki
hallmælt nokkrum manni. Þó getnr hann
ekki orða bundizt um ósæmilega breytni
dönsku verzlunarstéttarinnar í Reykjavík.
Geta má nærri, hversu erfið ferðalögin
hafi verið ókunnugum útlendingi yfir fjöll
og firnindi, vegleysur, eyðisanda og vatns-
föll í misjöfnum veðrum; en Henderson
kvartar aldrei. Áhuginn og takmarkalaust
guðstraust fleytir lionum yfir allar torfær-
ur og hættur; hann þakkar hvern greiða,
gerir sér allt að góðu, dreifir biblíum og
testamentum á báða bóga og gefur Guði
dýrðina. Samt gefur hann sér tóm til að at-
huga náttúru landsins svo nákvæmlega, að
undrum sætir, og víða í bókinni eru grein-
srgóðir kaflar úr sögu þess.
Teljast má það hókmenntalegur viðburð-
ur, að ferðabók Hendersons er nú komin út
á íslenzku. Hún á eigi aðeins erindi til
prestanna, heldur einnig til náttúrufræðing-
anna og allra þeirra, sem vilja kynna sér
liagi manna og landshætti á fyrstu áratugum
19. aldar. — Fremst er formáli með efnis-
yfirliti og inngangur um ferðabókina með
æviágripi Hendersens eftir þýðandann, en
á eftir ferðabókinni sjálfri eru nokkur orð
um náttúruskoðarann Ebenezer Henderson
eftir dr. Sigurð Þórarinsson og bókarauki,
sem er ágrip af sögu íslenzku biblíunnar
eftir Magnús Má Lárusson prófessor. Auk
þess er nafnaskrá, ágæt mynd af Hender-
son, landkort af íslandi og 16 heilsíðu-
myndir. Allur frágangur bókarinnar er
hinn vandaðasti og snyrtilegasti.
Frábær kunnátta þýðandans í enskri
tungu og alkurin vandvirkni hans í hvívettna
er trygging fyrir því, að þýðingin muni
vera eins vel af hendi leyst og framast er
unnt, enda hefur liann ekki talið eftir sér
?ð leita aðstoðar sérfróðra manna um hvert
það atriði, sem hann hefur ekki þótzt fylli-
lega einfær um. Mun sú vandvirkni stappa
nærri einsdæmi og er til fyrirmyndar, og
mjög eykur hún gildi bókarinnar ásamt
þeim mörgu smástílsgreinum, sem neðan-
máls eru til skýringa og leiðréttinga um
ínenn og málefni.
Ferðabók Hendersons ættu sem flestir að
eignast og lesa með alvöru. Hún er í senn
bæði skemmtileg og holl aflestrar, rituð af
hámenntuðum, útlendum mannvini, sem
imni af alhug landi voru og þjóð. Seint fá-
um vér fullþakkað honum og biblíufélag-
inu, sem sendi hann; sömuleiðis þýðanda
bókarinnar og útgefanda fyrir einstaka
^andvirkni og ósérplægni.
/. R.