Skuggsjá - 01.12.1916, Síða 8

14
S K U (1 (! S J A
lenzk í prítugasta veldi Meira en þrjátiu
kynslóðir hafa vaxið upp á sama hólman-
um, ein eftir aðra, umgirtum og fráskild-
um öllum heimi af grængolandi hafinu.
Og spyrjum svo sjálfa oss, hvort mikiar
líkur sé til, að vér svona í hendings kasti,
sjálfum oss að öldungis meinalausu, fáum
losað oss við f>að, sem f>roskast hefir og
vaxið í eldraunum meira en prjátíu kyn-
slóða. Hvað verður eftir? Tabula rasa
— óritað spjald — maður, sem hrapað hef-
ir þrjátíu f>rep í þroskastiganum.
Er ekki eðiilegt að oss sé vel við f>enn-
an arf ? Er f>að ekki jafn-eðlilegt og vel-
vildin til föður og móður? Ættum við að
lítilsvirða hann ? Lítilsvirðum við ekki
sjálf okkur um leið? Væri Jrað eigi að troða
eigið manngildi okkar niður í skarnið?
Ættum vér að íieygja arfinum frá oss ?
Kleygjum vér f>á ekki sjálfum oss um leið?
Við hættum ekki að vera íslendingar um
leið og við hurfum frá ættjörð vorri. Við
hvorki vildum |»ið né gátum. Við getum
ekkert annað verið enn. Leir sem reyna,
verða að eins eftirhermur. Það er hverj-
um manni heilög skyJda að fara vel með
og ávaxta Við getum farið vel með vorn
andlega arf liér í annari heimsálfu. Lloyd
(ieorge er Velsingi og ekki minni maður
fyrir. Skotinn og írinn keppast við að
sogja til sín, hvar í heimi, sem f>eir eru
staddir. Þjóðverjinn er Þjóðverji öld fram
af öld í fjarlægum heimsálfum og s/nir af
hve sterkum málmi hann erger. Enn l>er
Normandí annan hlæ, af f>ví Göngu Hrólf
og fylgilið hans bar f>angað, og fiéttaði
göfugan [>átt í |>jóðlíf Frakka.
'2.
Þó einliver segi, að við eigum ekki skil-
ið að lieita Islendingar, sökum |>ess við
vorum þau óhræsi að lierast l>rott af fetl-
jörðunni, þurfum vér ekki að taka oss
nærri. \Tið eigum ef til vill hreint ekki
göfugra nafn skilið, en að kallast því
óvirðulega heiti: landar. Ætti |>á eigi
ættjörðin helzt að skafa út úr annálum
sínum, að liún eigi nokkur hörn í Amer-
íku ? Jæja, því ekki það ?
Fyndi eg það hjá mér, að eg væri sam-
löndum mínum svo mikið lélegri maður
að eg 1/tti hópinn, færi eg í felur. Eigi
vildi eg hafa lifað til þess að gera Islend-
inginn aumri en hann er. Eg geri mér í
hugarlund, aðsvohugsi lang-flest íslenzku
börnin hér vestan hafs. Hafi frændur vor-
ir á ættjörðinni stigið slík feikna spor á
framfarabrautinni síðan við slitum sam-
byli, að það sé þeim til minkunar að rétta
oss höndina lengur yfi r hafið og kannast
við ætternið, gott og vel, svo verðum við
líklega að sætta okkur við það. En súrt er
það í brotið og torvelt að skilja.
Eg er svo gerður, að mér þykir vænt um
alt, sem er af íslenzku bergi brotið, hvar
á hriettinum, sem |>að á heima. Hve
þroskalítið, sem það kannaðvera, og hve
nijög sem því kann að vera áfátt, finst
mér ávalt fið það muni eiga einhverja góða
taug, sem helzt sé ekki til bjáöðrum. Og
þegar Islendingurinn mannastmeð öðrum
þjóðuin, fagna eg og segi: — Þarna sést
það hvað með okkur hyr. Og engiun skal
eg lá, þótt neyðst liafi til að leita úr landi,
þegar er hann hefir fundið allar hjargir
bannaðar og fokið hvert í skjól. Iiann er
ekki lélegn Islendingur í mínum augum
sakir þess. Mérfinst jafnvel að meiri veig-
ur geta verið í þeiin mönnum en hinum,
sem kyrrir sitja og aldrei t'á að njóta sín
sökum volæðis Sjái eg fram á, að eg fái
ekki orðið sjálfum mér né ættjörðunni að
gfgni, af því hún gerir mig vegabiusan,
leita eg að vegum annarsstaðar, hvað sem
kostar. Og samvizkan er góð. Þegar veg-
ir opnast, íinst mér eg hafa bjargað sjálf-
um mér. Þeim, sem lifir til ]>ess eins að
látii hein sín fúna, er vorkunn þótt Hvi
áður fúinn kemur. Með því gerir liann
ættjörð og áum meiri sónm. Sá einn er
ónytur, sem ekki verðnr að manni.
Hverir eru heztir Islendingar ?
Hverir eiga helzt skilið að hera nafn
þjóðar vorrar ?