Skuggsjá - 01.12.1916, Qupperneq 9

S K V G G S .1 A
15
Deir menn og konur af ísl'enzkum ætt-
um, sem bezt verða að manni or mestar
og göfugustu verki ta afkastað, eru beztir
og sannastir íslendingar, hvar í heimi,
sem þeir ala manninn. Sá drjfgir í raun
réttri glaip gegu sjálfmn sér, sem linnur
til þess, að hann gæti orðið maður í öðr-
um umheiini, en brestur mannrænutilað
rífa siguppaf púfunni, sem hann ólstupp
á, og fúnar niður í hana. Hefði forfeður
vorir eigi Húið harðrétti og kúgun og !>jarg-
að sálu sinni frá glötun með förinni til Is-
lands, v’i’erl'fnginn Islendingur tilogekk-
ert íslenzkt þjóðerni. Kallið sem þrystir
út í heiminn. til að drýgja örlög langt frá
átthögum sínum, er heilagt kall. Hað er
heiður og sómi hverrar jijóðar að eiga
marga niðja út um lönd, sem kunna að
nefna nafn móður sinnar fyrir erlendum
lyðum.
Urátt fyrir alt er jijóð vorri og þjóðerni
ekki mikið minni sómi að barna hópnum
vestan hat’s, en a'ði-mörgum jseirra, sem
kyrrir sitja.
8.
Norðmönnutn og Svíum, sem fáliðaðir
jiykjast heitna fyrir, j>yk ir ekki sinn veg-
ur minni fyrir að eiga miljónir í Vestur-
heimi. Ujóðverjum og Frökkumeigi held-
ur, að Og eigi tali urn enskar jijóðir. Lífs
kraftur eintiar þjóðar, erekki minni held-
ur meiri, j>egai er jieir, sem engu bri.ut-
argengi eigaaðfagna, brjótast úr baslinu
Har sem fólksfjölgun er lítil eðn nálega
engin í landi, er afturför og hnignan eigi
langt undan. Að líkum væri litlu fleira
fólk á ættjörð vorri nú, [>ótt enginn hefði
horflð vestur um haf. Nú má telja hér
með vissu frá 25 ti! öó þúsundir íslenzkra
manna og kvenna. !>að er mér og mörg-
um fleiri tönnun |>ess, að ]>jóðarstoíninn,
sem vér erum runnir af, sé enn ófúinn
Annars hefði [>að orkað nokkurs tvíimelis.
Sú feikna fólksfjölgun, sem átt hefir sér
stað með jijóðarbrotinu hér, Ixmdirglögg
Lega á hvílíkum hömlum kynstofn vor er
haldinn á hólmanum sínum gamla. Nú
eru framfarir töluverðar á ætljörðu vorri,
og er engum meiri fÖgnuður að en oss,
sem hér erum. Samt mun ekki veita af
og margur situr að hálfum hleifi og höllu
keri. Mörg mannsæfin verður ónyt, sakir
|>ess að bjargráð bresta. Meðan svo er,
skyldi varlega talað. Og engum ætti j>að
að vekja gremju, þó mörgum líði f>eim vel,
frændunum fyrir vestan.
Að öllu vel athuguðu verður f>að naum-
ast með sanni sagt, að fæir sem vestur um
haf hafa fluzt, hafi orðið ættjörðu sinni til
mikillar lineisu. I hvívetna hafa J>eir feng-
ið orð á sig fyrir að vera álíka n/tir menn
og aðrir, sem af meira stórmenni eru
komnir. I samkepninni miklu, sem hér á
sér stað, getur fjöldi óbreyttra og upphaf-
lega alls lausra alf>yðumanna synt stærri
árangur einnar mannsæfi, en áður hefir
átt sér stað. Alitlegur hópur íslénzkra
vinnumanna og fátækra bændasona geta
rakið ferilinn úr bjálkakofanum og upp í
bifreiðina".' 'Gétá bent á breiðar merkur,
er mannshö'ndin eigi hafði snert um
ómonaaldir, sém f>eir hafa breytt í blóm-
lega akra, ög 'reist prúðmannleg híbyli
fyrir menn dg málleysingja: alt árangur
25 til 85 ára einyrkja starfs. Er j>að ekki
mannlegt og öldungis græsknlaust, j>ó
|>essum mönnum verði oft að hugsa og
mæla sem'svo: liver hefði árangur orðið
búskapar á ættjörð ininni öll pessiár?
1 bezta falli ltefði eg lent á einhverri kot-
jörð, slitið j>ar kröftum og skilað aftur
eins og eg tók við. Dað liafa forfeður mín-
ir gert öld fram af öld um þúsund ár.
Hrokabelgir eru vestur-íslenzkir bændur
sjaldnast. Yfirlætislausari menn J>ekki eg
ekki. Enginn broddur til ættjarðarinnar
felst í f>essu. Tilfinningin um að sá j>rótt-
ur, sem j>eim var léður. hafi orkað meiru
hér en orðið hefði f>ar, Jirfstir saman-
burðinum ósjálfrátt fram í lnigann og
stöku sinnum út yfirvarir. Þeir mega lá,
sem vilja Ekki eru ]>eir að j>akka ]>að
sjálfum sér, heldur blessaða, indiela veðr-