Templar - 20.08.1912, Side 1

Stefnuskrá Good-Templara.
I. Algerð afneitun allra áfengisvökva til drykkjar.
II.Ekkert leyfi í neinni mynd, hversu sem á
stendur, til að selja áfengisvökva tildrykkjar.
III. Skýlaust forboð gegn tilbúningi, innflutningi
og sölu áfengisvölcva til dvykkjar; forboð
samkvæmt vilja þióðarinnar framkomnum (
réttu lagaformi, að viðlögðum þeim refsing-
um, sem svo óheyrilegur glæpur verðskuldar.
IV. Sköpun heilsusamlegs almenningsálits á máli
þessu, með ötulli útbreiðslu sannleikans á
alla þá vegu, sem mentun og mannást eru
kunnir.
V. Kosinng góðra og ráðvandra manna til að
framfylgja lögunum.
VI. Staðfastar tilraunir til að írelsa einstaklinga
og bygðarfélög frá þessari voðalegu bölvun,
þrátt fyrir allskonar mótspyrnur og örðug-
leika, þar til vér höfum borið sigur úr být-
um um allan heim.
Undanþág'ur.
»Heiðránardi’opinn«.
Jón Ólafsson hét því í vetur í »Reykja-
vík«, að hann skyldi spyrja stjórnina, er
á þing væri komið, hverjar væru ástæð-
urnar fyrir undanþágu þeirri, er hún
hefði gert frá bannlögunum, um að veita
Frökkum leyfi til að leggja vínbjTgðir
handa fiskiskipum sinum í koladall hér
á höfninni.
Hann bar upp fyrirspurn þessa 13. þ.
m. og kvað hanu slíkt leyfi skýlaust
brot á bannlögunum.
Núverandi ráðberra svaraði og skýrði
frá málavöxtum.
Taldi fyrv. ráðh., Kristján Jónsson,
sig hafa haft fulla heimild til að gera
þessa undanþágu, hún væri ekki brot á
lögunum.
Urðu miklar umræður og lieitar með
köflum og sitt sýndist hverjum. Að þeim
loknum var samþykt eftirfarandi rök-
studd dagskrá:
»í því trausti að landsstjórnin líði
ekki átölulaust brol á áfengislöggjöf
landsins, tekur deildin fyrir næsta mál
á dagskrá«.
Með dagskránni voru þessir 12 þm.:
Eggert P., B. Sv., Bjarni J„ Bj. Kr., E.
J„ J. Ól„ L.H.B., Sig. Sig„ Sk. Th., St.
St.Eyf., V. G„ Þorl. J. Á móti voru 10: .1.
.1. Rvík, Guðl. G., Halld. St„ H. H„ Jóli.
Jóh„ Jón Magn., Matth. Ól„ Ól. Br„
P. J„ Tr. Bj.
Á þessu má sjá vilja neðri deildar og
afstöðu hennar gagnvart framkvæmd
bannlaganna, og er það gleðilegt, að lög-
gjafarnir hafa látið vilja sinn jafn-ótví-
rætt í ljósi og gert er í þessari samþykt.
Ilins vegar er það vitanlegt, að meðal
þeirra, er mótatkv. greiddu eru eindregn-
ir bannmenn.
Yíninnflutningur til risnu.
Guðl. Guðmundsson og Jóli. Jóhannes-
son báru fram frumv. til laga um við-
auka við 2. gr. laga 30. júlí 1909 um
aðflutningsbann á áfengi:
»Til 1. jan. 1915 getur stjórnarráðið
leyft innflutning vínfanga þeirra, er það
telur þurfa til tíðkanlegrar móltökuvið-
hafnar, er landsstjórnin eða alþingi
gengst fyrir«.
Var frumv. þelta til umræðu 13. þ.m.
í Nd„ en fékk skjótan dauðdaga, því
það var íelt með 11 atkv. gegn 0. Hinir
greiddu ekki alkvæði.
Af því að mál þetta er úr sögunni að
þessu sinni, er óþarfi að l'ara um það
mörgum orðum.
Frumv. þelta er óneitanlega árás á
bannlögin og tilraun til að veikja frarn-
kvæmd þeirra.
Það virðist fremur óviðeigandi, að
fara fram á það, að landsstjórn og þing
lijá þjóð, sem hefir neitað að hafa nokk-
ur mök við áfenga drykki og bannað
innflutning þeirra, að vín sé flutt inn til
þess að hafa i veizlum, sem haldnar eru
í hennar nafni; hver athugull maður, er-
lendur, er slík boð sæti, mundi draga
dár að því. Þeir hafa innílutningsbann
á íslandi, en veita þó óspart vín og flytja
það inn handa þeim, sem ráðherra og
alþingi hafa í boði bjá sér. Annaðhvort
er virðingin elcki stór hjá þeim fyrir
vilja þjóðarinnar, löggjöfum og stjórn
þarna norður frá, eða þá að þjóðin mein-
ar ekki neitt með þessu svo nefnda banni
sínu. Þessu líkir hefðu dómarnir orðið,
hefðu þessi lög náð samþykki og stað-
festingu.
Annars er það altalað, að þessi und-
anþága hafi átt rót sina í konungskom-
unni fyrirhuguðu.
Það lítur út fyrir að nægilegt áfengi
verði til í landinu handa lconunginum
og óþaríi að útvega það frá útlöndum,
enda mundi hann tæplega kæra sig um
slíka undanþágu ef hann vissi tilefni
hennar.
Sem betur fór, varð ekkert úr þessari
málaleitan.
Þetta verður þá líklegast lokaglíman
við bannlögin í þettað sinn og eiga allir
þeir þakklæti skilið er sluddu að svo
góðum málalokum.
,,Klúbba“-frumvarpið.
Nefndin 1 því máli í neðri deild gaf álit
sitt við 2. umræðu málsins og lagði til að
írumvarpið yrði samþykt með þeirn breyt-
ingum, að aftan við orðin í 2. gr. „svo
sem í kaffisöluhúsum eða öðrum slíkurn"
sé skotið inn „eða í veitingatjöldum", og
að sektavákvæðin í 4. gr. sé breytt þann-
ig, að í stað „50—500 kr.“ komi; 10—
500 kr. og var frumv. vísað til 3. umr.
með þessum breytingum. Yið þriðju umr.
fékk það miklar og gagngerðar breyt-
ingar og var þannig samþykt út úr deild-
inni. Prumv. hefir gengið í gegnum efri
deild og hefir hún gert á því nokkrar
breytingar, svo það fer aftur til Nd.
„Tpl.“ flytur frumv. þegar það er afgreitt
sem lög frá þinginu.
Klúbbarnir liöfðu sent þingiuu kvein-
stafi sína um kúgun á persónufrelsi o.s.frv.
en hætt er við að þingmenn láti það inn
um annað eyrað og út um hitt.
Þingsályktunartillagan
um atkvæðagreiðsluna var til umræðu í efri
deild mánudaginn 29. júli. Með henni tal-
aði fyrsti flutningsmaður hennar Guðjón
Guðlaugsson, Strandaþingmaður og færði
ástæður sínar fyrir tillögunni og móti bann-
inu yfirleitt.
Honum andmælti br. Jósef Björnsson, 2.
þm. Skagf. og hrakti hann ástæður hans
vel lið fyrir lið og sýndi fram á, að atkv,-
greiðsla væri frá öllum sjónarmiðum ótíma-
bær. Birtist sú ræða að mestu orðrétt í
„Lögréttu" 31. f. m.
I lok ræðunnar bar hann upp svo hljóð-
andi rökstudda dagskrá:
„Deildin telur rétt, að aðflutningsbanns-
lögin verði eigi úr lögum numin, án und-
angenginnar atkvœðagreiðsln þjóðarinnar.
En þar sem reynsla er ekki komin á bann-
lögin, telur deildin tillögu þá, sem fyrir
liggur, of snemma borna fram og tekur
því fyrir nœsta mál á dagskrá“.
Var hún samþykt með 7 atkv. gegn 3.
Atkvæði greiddu með dagskránni:
Björn Þorláksson, Einar Jónsson, Jens
Pálsson, Jón Jónatansson, Jósef Björnsson,
Sigurður Eggerz, og Stefán Stefánsson.
Á móti voru:
Eiríkur Briem, Steingrímur Jónsson og
Guðjón Guðlaugsson.
August Flygenring, Sigurður Stefánsson
og Pórarinn Jónsson greiddu ekki atkv.
Með þessari samþykt var þá tillagan um
atkvæðagreiðsluna úr sögunni.
Með þessari samþykt er það viðurkent,
sem er í alla staði réttmætt, að bannlögin
eigi að sýna sig.
Þjóðin má vera þeim þingmönnum þakk-
lát, sem komu í veg fyrir það að þetta
heimskuflan komst ekki lengra en á pappír-
inn, þvi það hefði verið meira eti lítil
hneysa að biðja um að taka það aftur ó-
reynt, sem búið var að æskja eftir fyrir
skömmu.
En vér efurnst eigi um það, að bæði
bannmenn og flestir andbanningar mundu
hafa fylgst að í því að svara þessari mála-
[ leitan, hefði hún náð samþykki þingsins,