Templar - 10.09.1912, Síða 1

Templar - 10.09.1912, Síða 1
XXV. Reyjavik, 10. sept. 1912. 13. blað. Stefnuskrá Good-Templara. I. Algerð afneitun allra áfengisvökva til drykkjar. II. Ekkert Ieyfi í neinni mynd, hversu sem á stendur, til að selja áfengisvökva til drykkjar. III. Skýlaust forboð gegn tilbúningi, innflutningi og sölu áfengisvökva til drykkjar; forboð samkvæmt vilja þjóðarinnar framkomnum í réttu lagaformi, að viðlögðum þeim refsing- um, sem svo óheyrilegur glæpur verðskuldar. IV. Sköpun heilsusamlegs almenningsálits á máli þessu, með ötulli útbreiðslu sannleikans á alla þá vegu, sem mentun og mannást eru kunnir. V. Kosinng góðra og ráðvandra manua til að framfylgja lögunum. VI. Staðfastar tilraunir til að frelsa einstaklinga og bygðarfélög frá þessari voðalegu bölvun, þrátt fyrir allskonar mótspyrnur og örðug- leika, þar til vér höfum borið sigur úr být- um um allan heim. I.O.G.T. Umdœmisstúkan nr. 1 heldur fund í G.-T.-húsinu i Rvik, laugar- daginn 21. sept. kl. 9 siðd. Til umrœða verða þau málefni, er lágu fgrir síðast auglgslum fundi og fleiri mikilsvarðandi mál. Templarar eru alvarlega ámintir um að mœta á fundinum. Ottö N. Þorláksson, U. Æ. T. Kveinstafir. Eins og getið var í síðasla tbl. »Tpl.«, sendi einn liinna svo nefndu »klúbba« hér í bænum bréf lil Alþingis og alþingis- manna út af viðaukalögunum við áfeng- issölulögiu frá 1899. Góður vinur »Tj)l.« gaf lionum bréfið ■og þökkum honum hugulsemina. Honum er gert alt of hátt undir höfði, þessum snepli, að koina lionum á al- mannafæri; en af því að ýmislegt er í honum, sem lesendur »Tpl.« mundu liafa gaman af og eigi síður gagn, þá er bréfið birt hér orðrétt. Og ekki spillir það til, að mörgum er það vitanl'égt, að sumir dugnaðarmenn andbanninga eiga einmitt lieima i þessum »klúbbum« og því gæti verið ástæða til síðar að fiafa eitt eða lleiii gullkorn úr bréfinu í sambandi við nauðsynlegar athuganirá framkomu mót- stöðumannanna. Bréfið hljóðar svo. Háttvirti herra alþingismaður! Háttvirt neðri deild alþingis 1912 lielir sam- þykt frumvarp til laga um viðauka við lög nr. 2(i, 11. nóv. 1899 um verzlun og veitingar áfengra drykkja á íslandi. í frv. þessu, 1. gr. segir, að ekkert fólap manna megi hafa um hönd áfengisveitingar eða á- fengisdrykkju innan félags, nema leyfi lögreglustjóra komi til. í 2. gr. frv. segir, að áfengisnautn megi ekki eiga sér stað i veitingahúsum, sem ekki hafa áfengisveitingaleyfi, né heldur i veitingatjöldum eða á öðrum slikum stöðum, en að lögreglustjóri megi pó leyfa áfengisnautn i samsætum einstakra manna. Með lögum þessum er mjög takmarkað þegnfrelsi manna frá þvi sem nú er. Engin lög hafa lýst þann tilgang ólöglegan, að stofna skemtifélag, þótt áfengisnautn væri þar um hönd höfð, svo framarlega sem engum væri selt nema félögum einum. Mörg félög hér í bænum liafa því liafl um liönd áfengi í íé- lagsskap sinum, t. d. Stúdentafélagið, Skauta- félagið, Nordisk Klub Skandia o.fl. Frv. bann- ar mönnum fvrst og fremst að stofna lélags- skap með því aukalakmarki* að neyta áfeng- is. Frv. bannar enn fremur alla áfengis- nautn í opinberum veitingastöðum, nema þeim, er lcyfi liafa samkv. 1. 11. nóv. 1899. Og ekki nóg með það, í einkasamsætum mega menn ekki neyta áfengis nema með leyfi lög- reglustjóra. Eftir frv. má l. d. gcslur, sem býr á Hótel Island eða Skjaldbreið ckki neyta eða veita kunningja sinum áfengi, er hann kynni að hafa sjálfur meðferðis |þetta er víst sagt af einskærri velvild lil hlutaðeigenda, en ekki klúbbnum til hagsmuna. Ritslj.]. Maður, sem heldur brúðkaup silt í opinberu veitinga- húsi, t. d. Iðnaðarmannahúsinu, má ekki gleðja gesti sina á áfengi, sem liann hefir keypt fyrir sjálfs síns fé, nema liann l'ái fyrst lil þess leyfi lögreglustjóra |Pað er leiðinlegt að löggjöf og lögreglustjórn skuli vera að hlutast til um framferði manna yfir hötuð. Því mega menn ekki óáreittir myrða náunga sinn? Ritst.j. Félag má ekki, þólt það haldi fund á heimili eins félagans, hafa um hönd áfengisdrykkju o. s. frv. [Dæmalaus vandræði. Ritstj.j Meðan áfengi flgzt d annað borð til landsins* og meðan veitt er leyfi lil að selja það og veita hverjum sem hala vill, virðist þella frv. í meira lagi ósamræmt öðrum á- kvæðum löggjaíarinnar [Pví var ekki bent á þessi önnur ákvæði? Ritstj.]. Et áfengis- nautn á að lelja ólöglega í félagsskap ein- stakra manna i íélagshýsi þeirra [T. d. hjá Strand og Nielsen í Klúbbhúsinu. Ritstj.], livers vegna ætti liún elcki að vera það lika á opinberum áfengisveitingastað. Ef t. d. 4—5 menn koma saman i lierbergi í Iðnó og liafa keypt sér nokkrar fiöskur af góðu víni til að neyta þar, þá er það refsivert samkvæmt frv. nema lögreglustjóri hafi allranáðarsaml. leyít það. En ef hinir sömu menn fara saman niður i kjallarann í Hótel Reykjavík og drekka sig undir horðið í brennivíni, þá er það lög- legt o. s. frv. Ef tilgangur írv. á að vera sá, að vernda atvinnu vínveitingamanna, þá liggur í þvi, að .löggjafarvaldið telji þá atvinnu nytsamlega, landi og þjóð til gagns. En ef svo er, hvers vegna er þá yfir höfuð verið að takmarka áfengissöluheimildina? Frv. þelta mun slilað gegn »klúbbum« nokkrum hér i bænum. »Klúbbar« þessir mundu alstaðar annars staðar en á íslandi taldir saklausir og hættulausir |Bréfritarinn liefir líklega svikist um að bæta vollorðum frá Noregi t. d. altan við bréfið. Ritstj.]. Sá »klúbbur«, sem vér undirritaðir stýrum, hefir í hvivetna verið löglega stofnaður, haldið lög sín að öllu, svo að lögreglan liefir halt ekk- ert út af þvi að kæra. »Klúbbur« vor bygg- isl á frjálsum félagsskap, sem hingað til hefir verið löglegur, og takmark lians er annað en áfengisnautn, (sjá 2. gr. laga vorra). Við slíkum félagsskap virðist oss löggjafarvaldið ætti ekki að hreyfa. Það liggur nokkuð fjarri því, að setja fyrirmæli um það, hvað menn megi ela og drekka. Pvi fráleitara er það, ef löggjafarvaldið segir, að ólögleg sé neyzla einnar vöru á einum veitingaslað í landinu, * Auökcnt af mér. Ritstj. en lögleg á öðrum. Pví sé liún skaðleg á einum opinberum veitingastað, hvers vegna ætli liún þá ekki að vera það á öllum? Eftir frv. er eklcert að athuga við það, þó menn drekki sig frá ráði og rænu inn i kjallaran- um á Hótel Reykjavík |Það ber óneitanlega minna á þvi ef menn gera það lijá Sfrand eða i Klúbbhúsinu. Ritstj.], en í einkaiélags- skap mega menn ekki neyta áiengis á opin- berum stað eða jafnvel í privathúsum, nema með lcvfi lögreglustjóra. Loks er það einsætt, að þetta frv. mundi verða næsta liðlitið pappirsgagn, þótt það yrði að lögum. Brotum verður ekki hægra að koma upp, þótt hinu nýja ákvæði sé bætt við á pappirinn. Frv. getur meinað mönn- um frjálsan og opinberan félagsskap, en leyni- sala ái'engis verður jafn friðhelg eftirleiðis eins og hún hefir verið i rcyndinni liingað til. Vér leyfum oss hér með að skora á háttv. Alþingi að fella margnefnt frumvarp, með því að það 1. Brýtur lilfinnanlega í bág við þegnfrelsi manna, 2. Er ósamrymanlegt við önnur gildandi lagaákvæði eða anda þeirra, 3. Mundi alls ekki ná þeim væntanlega að- altilgangi sínum að minka áfengisnautn og liefta leynisölu áfengis. Reykjavík 8. ágúst 1912. Virðingarfylst. Sljórnendur »Klúbbsins af 4. september 1911«. Þeir segja, að áfengisnautn sé auka- takmarlc »klúbbsins« og vitna síðar í bréfinu í 2. gr. í lögum sínum. Það er öllum vitanlegt, að »lclúbbar« þessir eru stofnaðir í þeim tilgangi einum að veita og selja áfengi og bregða yfir sig blæju félags- og beimilisréttarins, en í fram- kvæmdinni er þaðsvívirðileg misbrúkun á þeim rétti. Hvað sem hver segir, þá hafa engir rélt til að selja og veita á- fengi nema þeir einir, er leyfi liafa sam- kvæmt lögunum nr. 26 frá 1899. Þessi nýju lög geta því ekki verið brot á rétli sem ekki var til. Þeir segja: »Meðan áfengi flyst til landsins«. Bréfritararnir vita vel, að að- llulningsbann á áfengi er gengið í gildi, og þess vegna styðja þeir kröfuna um tilverurétt sinn á þvi, sem með lögum er af numið. Hins vegar gefa þeir í skyn, að þeim sé kunnugt um lagabrot og væri því ekki úr vegi fyrir lögregl- una að heimsækja þessa pilta og kreQa þá upplýsinga. Frá því farið var að fást við áfengis- löggjöf hér á landi hefir liún gengið í þá átt að takmarka verzlun og veitingu og þess vegna er alt, sem í bréfi þessu er sagt um frjálsa og ófrjálsa nautn tóm endileysa og þella styrkist einmitt við þá skoðun, að söluna á innan skams að banna ineð öllu, sbr. bannlögin. Niðurlag bréfsins ættu allir að lesa með athjrgli; það sýnir bezt hugsunar- hátt þeirra manna, sem nota þessar fé- lagsnefnur til þess að leiða menn út á

x

Templar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Templar
https://timarit.is/publication/532

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.