Templar - 10.10.1912, Blaðsíða 2

58
TEMPLAR.
„Templar“
kemur út & hverjum 20 daga fresti, miust 18 blöð. Yerð
irgangain8 2 kr., er borgist 1, júlí. Útiölumenn fi 26•/• í
sölulaun.
Bitstjórn, afgreiðslu og innheimtu annast Jotl Arnason,
Box A 21, Reykjavík. Afgr. á Smiðjustíg 6, kl. 7—8 síðd.
Brostnir hlekkir.
Str. Katrin Kristin Dalhoff, símastúlka,
varð bráðkvödd á símastöðinni hér mánu-
daginn 30. f. m. um kl. 6 síðd. Hún var
einn af elztu félögum stúk. „Bifröst" nr.
43 og starfaði þar mikið um eitt skeið og
sýndi mikinn og lofsverðan áhuga. Var
hún vel látin af öllum er kyntust henni.
Hún var á bezta aldri, um þrítugt. Sárt
er hennar saknað af foreldrum, systkynum
og vinum. Jarðarförin fer fram frá heimili
hinnar látnu, Smiðjustíg 5, föstudaginn
11. þ. m.
Frá útlöndum.
Framkvæmdarnefnd Alþjóða-Hástúkunnar
hélt fúnd í Björgvin frá 12.—16. ágústs.l.,
eins og áður heflr verið getið í „Tpl.“
Ýms mikils varðandi mál voru á dag-
skrá, svo sem:
Skýrslurnar sýndu, að. 1. febr. þ.á. voru
í Reglunni 417,512 fullorðnir félagar og
250,389 unglingar, samtals 667,894.
Nýjar stórstúJcur. Ný stórstúka stofnuð
í Alberta, Canada. Stofnskrár veittar stór-
stúkum (er tala Norðurlandamálin) i Penn-
sylvaníu og Delaware og brátt verður stór-
stúka stofnuð í Frakklandi.
Útbreiðsluskýrslurnar yfir meginland
Norðurálfunnar, England og nýlendur þess
sýndu að Reglan hefir útbreiðst mjög í
ýmsum löndum. Ákveðið að senda öllum
stúkum samskotabeiðni til útbreiðslunnar.
Taiað um að gefa út „International Good-
Templar" á þýzku, en því frestað til frek-
ari athugana. Stjórnarskrárbreytingatillög-
ur br. Vockroth’s og Stórstúku Skotlands
voru teknar til athugunar og á að senda
þær stórstúkunum til umsagnar. Nefndin
leggur til að stórstúkunum sé gefið vald
til þess að semja stjórnarskrár undir- og
umdæmisstúkna, er svo séu staðfestar af
íramkv.nefnd Hástúkunnar.
Næsta hástúkuþing verður haldið í Kristj-
aníu í síðustu viku júlímánaðar 1914.
Siðbækur. Reglan hefir nú hina almennu
siðbók, stytta siðbók fyrir Austurlandaþjóðir,
samsetta siðbók með köflum, sem má velja
um (á frönsku) og siðfræðis-siðbók og geta
stúkur notað hvora þeirra eftir vild.
Sameining Reglunnar og I.O.G.T. neutral
var til umiæðu og var því vísað til sér-
stakrar nefndar.
Atþjóðlegt lijálparmál. Tiilaga um að
Reglan samþykki eitthvert hinna alþjóðlegu
hjálparmála, en henni var frestað til næsta
fundar.
Nœsti framkv.nefndarfundur verður í
Sviss eða Austurríki í annari viku júní-
mánaðar 1913.
Ýms fleiri mál voru á dagskrá og báru
þessir fundir vott um hve stórfeld, alþjóð-
leg stofnun Good-Templara-Reglan er.
Bannbaráttan i Noregi. Þess hefir áður
verið getið hér í blaðinu, að jafnaðarmenn
í Noregi hafi sett algert áfengisbann á
stefnuskrá sína, og að vinstri menn hafi í
aðalatriðunum einnig viðurkent kosninga-
stefnuskrá bindindismanna.
Hægrimenn og frjáislyndir vinstrimenn
hafa verið mótstöðumenn bannsins. Þegar
bindindismenn sögðu ákveðið við kosning-
arnar 1909 að útrýming áfengisnautnar-
innar væri takmarkið, þá svöruðu báðir
hægri flokkarnir með þeirri skýringu á
stefnuskrá sinni, að áfengisbann skuli ekki
verða í lög leitt.
Nú fyrir næstu kosningar hafa bæði hægri
og frjálslyndir vinstri strykað þessa grein
út úr stefnuskránni.
En með því er félagið „For frihed og
kultur mod forbud og tvang“ ellidautt.
Taft Bandarikjaforseti og bindindismálið.
Taft forseti hefir sýnt fylgi sitt við bind-
indismálið með því að láta iesa upp eftir-
farandi í 30,000 sunnudagaskólum:
„Kæru ungu vinir mínir! Áfengisnautn-
in er aðal-orsök allrar þeirrar eymdar, nið-
uriægingar og glæpa, sem nú ei í heimin-
um, og sá sem er alger bindindismaður,
getur því komið i veg fyrir hættulegar freist-
ingar. Sérhver yðar verður að ákveða það
hvaða veg hann velur. En sá sem hefir
svo mikla stjórn á sjálfum sér, að hann
getur fyrirlitið hinar hættulegu áfengis-
freistingar, velur bezta og tryggasta vegínn".
Alþjóða-bannlaga-félagið heidur 3. þing
sitt í Milano 22. til 28. sept. 1913. Þingið
verður haldið í sambandi við 14. alþjóða-
þingið gegn áfengissýkinni og hefir áður
verið skýrt frá því í „Tpl.“
Fréttir.
Útbreiðslufund héldu Templarar á ísa-
firði 12. sept. þ. á. Aðalræðumaður var
á fundinum br. Þórður Ólafsson, prestur
að Söndum í Dýrafirði. (Þjóðv.).
Skýrslu um bændaskólann á Hólum hefir
skóiastjórinn, Sigurður Sigurðsson, gefið út
og er hún smekkleg að ytra frágangi, Ber
hún með sér að skólanum er mæta vel
stjórnað og sambandið milli kennara og
nemenda er innilegt og eru það skilyrði
fyrir því að skóli komi að tilætluðum not-
um. Öflugt bindindisfélag er starfandi við
skólann og er það í „Bindindissameiningu
Norðurlands". Auk skólastjóra eru kenn-
arar br. Jósef J. Björnsson, alþm. á Yatns-
leysu og br. Sigurður Sigurðsson á Hólum.
Skýrslan nær yflr tímabilið 1910—1912.
Á þeim tíma hafa 58 nemendur sótt skól-
ann.
Kaproeren (Kappræðarinn) heitir bók, sem
nýlega er komin út á forlag „Danmarks
Afholds-Bibiiothek“s. Höfundur hennar er
br. G. Asmussen, F.S.T. í stórstúku Þýzka-
lands II, verkfræðing í Hamborg. Þýðand-
inn er br. Ivar Th. Aarseth, Alþj. V. T.,
prestur í Sandnesi í Noregi.
Br. Asmussen er orðinn kunnur fyrir
skáldsögur sínar. Hann lýsir með áhrifa-
miklum myndum vaidi því, sem áfengið-
hefir yfir mönnum og þjóðháttum. í þess-
ari bók lýsir hann hvernig ungur maður
kemst á glötunarbarminn, hvernig hann
bjargast aftur fyrir áhrif bindindis og hvernig
hans endalok verða fyrir áhrif hugsunar-
lausra, vondra og léttúðugra manna. Fram-
setningin er Ijós og fögur og þá er það
skiijanlegt hve mikla útbreiðslu bækur hans
hafa fengið í Þýzkaiandi.
Bókin kostar kr. 1,75.
Um áfengi til almennrar nautnar.
Lauslega þýtt úr:
))Arnold Miiller: Stmdhedslœre«,
af St. Bj.
(Framh.).
Og fylgist maður lengra með í afdrifum.
áfengisins eftir að það er komið í fruml-
urnar í likamanum, sér maður, að þa&
hverfur aftur smátt og smátt. Ástæðan
til þess er áður nefnd (áður í bókinni).
Það verður fyrir áhrifum súrefnisins, sam-
einast því smátt og smátt, og brennur loks
aiveg upp. Frumluslímið er þá aftur orð-
ið hreint og eðlilegt, þær hafa náð aftur
réttu starfsþoli sínu.
Um heilann er aftur á móti vert að-
minnast þess, að þar stendur svo lengi á
þessu, að hafi maðurinn neytt svo mikils
áfengis, sem finnst í 3—4 „bjórum“, má
enn finna greinileg áhrif þess eftir 24 tíma.
Og neyti maðurinn nú aftur jafu-mikils
skamts af áfengi og geri það svo áfram
daglega — en svo er einmitt um mjög
marga hina svo kölluðu „hófsmenn" — þá
hefir hann trygt sig um það, að heilafruml-
ur hans, miðstöð og arin alls sálarlifs hans,
vinni sí og æ óeðlilega.
En þýðing áfengisins fyrir frumlurnar og
starf þeirra er ekki öll sú, að það um hríð,
nokkra tíma eða jafnvel eitt dægur eða
sólarhring, dragi úr eða lami alveg starf-
semi þeirra, en brenni síðan upp til agna..
Áfengið sjálft hverfur reyndar í hvert ein-
stakt skifti í burtu, — nema því að eins-
að maðurinn endurnýi eitrunina í tæka
tíð, — en það skilur eftir skaðleg áhrif, er
það hefir haft á lífsstarfsemi frumluslíms-
ins, og þau hverfa ekki, þótt þau séu raun-
ar, í fyrstu mjög lítil. Þetta er varanleg
skemd í frumluvefunum, örlítil í hvert ein-
stakt skifti, svo lítil að hennar verður ekki
vart eftir fyrstu skiftin, þótt vel og ná-
kvæmlega sé leitað. En hún eflist æ því
meir, sem eitrunin er oftar endurtekin. Og
einmitt í þessu er hættan fólgin við hina
vanaföstu, daglegu nautn áfengis, þótt i.
„hófi" sé.
Ár frá ári er þannig lagður hver smá-
„mínus‘‘-inn við annan dag eftir dag, og
þá er í slíkum kringumstæðum að eins
um óvissa timalengd að ræða, hve fljótt
eða seint að frumlulífið í einhverju líffær-
inu, sem hefir minna mótstöðuafl en hin,
hefir iiðið svo mikið, að veruleg veikindi
koma fram í því.
Á þennan hátt myndast hin „króniska"1
áfengissýki, og kenna hin almennu lækna-
vísindi oss, að einmitt þetta sé þungamiðj-
1 Orðið „króniskur“ nota ég liér alstaðar af
þvf að ég veit ekkert það orð íslenzkt, sem gríp-
ur yfir hugtakíð sem það táknar; þá veiki, er
kemur smátt og smátt án þess sérstaklega verði
vart við hana,verður mjög vond og langvarandi
og læknast bæði seint og oft illa. Ptjð.