Templar - 31.05.1918, Blaðsíða 2

18
T E M P L A R.
„Templar11
kemu út 12 sinnum á þessu ári. Verö árgangsins er
kr., 1 Ameriku 75 cents. Útsölumenn fá 25°/o i sölu-
laun.
Afgreiösla og innheimta er á Laugaveg 2, Box 164,
Reykjavík.
Dtgefandi: Stórstúka íslands I.O.G.T.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
•Jón Arnason, prentari.
Box 221, Revkjavik.
Á því byggist framtíðarvelferð Reglunn-
ar að hlúð verði að þessari hlið starfsins
á allan hátt.
Hún hefur, þrátt fyrir all, verið aðal-
samheldisaílið í Reglunni, en hún á að
verða sá kraftur, sem ekkert fær um
þokað. En hún verður það því að eins,
að siðaathafnirnar og þýðing þeirra
komist inn að hjartarótum félaganna og
verði í meðvitund þeirra annað og meira
en þurt, andlaust form. — Á því er eng-
inn eíi, að siðaathafnirnar eru annað
og meira og þess vegna er svo afar-
nauðsynlegt að leggja ríka áherzlu á
þá hlið reglustarfanna í framtiðinni.
Stórstúkan getur haft mikil og góð á-
hrif á þetta mál, ef einlægur áhugi og
vilji er fyrir hendi til að hrinda því af
stað.
Hver yíII fórna?
Oft kveður sú mótbáran við hjá and-
stæðingum bannmálsins, að hófsemdar-
menn eigi þó ekki að gjalda hinna, sem
ekki geti fetað hófsemdarbrautina.
Það væri ekki úr vegi, einmitt nú, að
athuga þessa staðhæfingu þeirra nokkru
nánar.
Þeir, sem hafa veitt lífinu nokkru
nánari athygli en alment gerist, munu
hafa komist að raun um, að þessi stað-
hæfing sé ekki allskostar rétt.
Hófsemdarmaðurinn vill ekki fórna
imynduðum gæðum og þægindum fyrir
veikan meðbróður, sem langt er leiddur
á vegi ofnautnarinnar; honum finst hann
hafa rétt til að njóta »lífsins gæða« —
eins og hann mundi orða það — hvað
sem veikum samborgurum hans líður.
í þessu sambandi væri rétt að athuga,
hvort þetta: að fórna lífsþœgindum sín-
um fgrir aðra, muni ekki eiga fullan
rétt á sér og sé jafnvel sjálfsagt.
Þá kemur sú spurning:
Er fórnin náttúrulögmál?
Mörgum mun virðast spurningin ein-
kennileg, en rétt mun samt sem áður
að athuga hana nánar.
Ef við athugum hin lægri svið nátt-
úrunnar, t. d. jurta- og djrraríkin, þar
sem náttúruöllin hafa nærfelt ótakmark-
aða stjórn á öllu, þar sem einstaklings-
vitundin er ekki orðin ráðandi, þá sér
maður, að fórnin birtist í blindum hæfi-
leika, ef svo mætti að orði komast. Hjá
dýrinu birtist fórnin í umhyggjunni fyrir
afkvæminu, sem gerir alt því til hjálpar
og verndar og það fórnar jafnvel lífi
sínu fyrir afkvæmið, ef þess gerist þörf.
Fórnareðlið birtist í móðurást dýrsins
sem náttúruhvöt.
í lífi jurtanna kemur hið sama lög-
mál fram að því leyti, að þær eru far-
vegur fyrir næringu fræsins, sem þær
bera, hlúa að því og varðveita það unz
það fellur fullþroskað niður í jörðina
svo upp úr því geti vaxið ný jurt.
Móðurástinni hefur verið lýst svo vel
og réttilega af skáldasnillingum allra
þjóða, að óþarfi er að fara um liana
frekari orðum í þessu sambandi, en hitt
er víst, að væri fórnin ekki náttúrulög-
mál, þá hefði hin nákvæma umhyggju-
semi og sterka fórnarhvöt móðurinnar
ekki komið í ljós. Hún gengur jafnvel
út í opinn dauðann vegna barnsins síns,
sem hún elskar.
En hér hefur að eins verið minst á
þessa hvöt eins og hún hefur birzt í
hinum lægri myndum sínum.
Áreiðanlegt og víst er það, að það
sem birtist sem lögmál á hinum lægri
sviðum náttúrunnar, er einnig og ekki
síður vinnandi á hinum æðri sviðum
tilverunnar sem fullkominn allsherjar-
hæfileiki (Universal Energi).
Fórnarhæfileikinn vex smátt og smátt
frá því að snúast um afkvæmin og fjöl-
skyldurnar upp í hina æðri tegund ætt-
jarðarástar, sem alt vill gera fyrir land
sitt og þjóð og er búin til að fórna öllu
fyrir framfarir hennar, og svo vex hún
upp úr því og verður að hæfileika, sem
leggur alt í sölurnar fyrir alt og alla.
Þetta er sú æðsta tegund fórnar, sem
mannkynið hefur enn orðið vitni að.
En eins og þessi allsherjarhæfileiki
hefur verið með einstökum mönnum í
jafn ríkum mæli, sem sagan svo ljós-
lega sannar, eins á hann að verða allra
eign þegar fram líða stundir.
Á undanförnum áratugum og jafnvel
árhundruðum hafa hinar vestrænu þjóð-
ir unnið kappsamlega í þá átt að rífa
skóinn hver niður af annari; það hefur
svo greinilega komið í ljós í viðskifta-
lífi þeirra og stjórnmálum. Pólitískir
flokkadrættir og deilur hafa risið fjöll-
unum hærra og sundrað mönnum, og
með því hlóð eigingirnin sér öfluga varn-
argarða gegn öllum sönnum frelsis- og
fram/arahreyfingum meðal manna.
En eigingirnin er brot gegn fórnar-
lögmálinu og einhverntíma hlaut að
koma að skuldadögunum og — nú eru
þeir komnir. Nú segir fórnarlögmálið:
»hingað og ekki lengra«, nú skuluð þið
endurgreiða alt sem þið hafið rangt gert,
og nú skuluð þið fórna — nú skuluð
þið læra það í gegnum erfiðleika slríðs
og styrjalda, sem þið vilduð ekki læra
af frjálsum vilja. Afleiðingarnar af eig-
ingirni ykkar og sjálfselsku kennir ykk-
ur að þekkja hið órjúfanlega lögmál
fórnarinnar.
Vitanlegt er það, að nokkur hluti
þeirra manna, sem unnið hafa að fram-
förum bindindis- og bannmálsins, bæði
hér á landi og annarsstaðar, hafa ein-
milt verið bindindismenn og alls ekki
þurft að inna það verk af hendi í eigin
þágu og hefðu því að réttu lagi, ef þeir
hefðu viljað lifa að öllu leyti samkvæmt
kröfuin eigingirninnar, átt að láta alla
bindindis- og bannstarfsemi afskifta-
lausa; en þeir gátu það ekki, því þeim
rann svo til rifja hin mikla eymd og:
eyðilegging, sem samborgurum þeirra var
búin með áfengisnautninni; þeir urðu
að fórna kröftum sínum i þarfir þeirra,
og mestur eða nálega allur árangur
þeirrar starfsemi kernur ekki í ljós fyr
en með framtíðarkynslóðunum; enda
erum við í raun réttri að búa í haginn
fyrir þær, eins og okkur ber bein skylda
til að gera. Því framtíðarmenningin er
háð þeim skilyrðum, sem nútíðarkyn-
slóðirnar skapa.
Þess vegna hljómar úr öllum áttum
spurningin þessi : »Hver vill fórna?«
Þeir, sem daufheyrast við þessari
þýðingarmiklu spurningu hafa mist eitt-
hvert hið dýrðlegasta tækifæri til þess
að vinna mannkyninu gagn og hver veit„
hve nær þeim býðst annað eins læki-
færi aftur.
Þess vegna eiga allir að fórna, fórna
hæfileikum sínum, þægindum og fjár-
munum, til þess að meðbræðrunum
geti liðið betur í framtíðinni en þeim
hefur gert hingað til, svo að þeim gefist
tækifæri til að feta hin stóru skreíin á
framfara- og menningarbrautum þeim,
sem framundan liggja. Engin þjóð
hefur náð vexti og viðgangi meðan hún
lá í svalli og sællífi og þess vegna er
krafan nú komin til allra, um að áfeng-
isútrýmingin skuli fara fram. Það skal
burt numið úr heimsverzluninni, því
það er þröskuldur í vegi framtíðarmenn-
ingarinnar og þess vegna á hófsmaður-
inn að fórna þeim ímynduðu þægind-
um, sem áfengið hefur honm að bjóða-
Kjörorð nútímans er: alt fyrir heildina..
„LæknabrennÍYínið“.
Krafa um rannsókn.
»Tíminn« gerir 11. þ. m. framferði
sumra læknanna gagnvart bannlögunum
að umtalsefni. Hann bendir á, hve í-
skyggilega mikil brögð sé að áfengis-
austrinum úr Iyfjabúðinni hér og vitnar
i umsögn Guðm. próf. Hannessonar í
»Læknablaðinu« í vetur um það mál.
Hann bendir og á athuganir Hagstof-
unnar í þess átt og heldur »Tíminn«
þvi fram, að nauðsynlegt sé að skipuð
verði nefnd manna til þess að rannsaka
þetta mál.
»Templar« er »Tímanum« alveg sam-
mála um það, að nauðsynlegt sé að
rannsaka þelta mál, þvi sýnilegt er, að
hér er eiltlivað ekki með feldu.
Ýmsar sögur ganga um það, hve mik-
il brögð sé að áfengisaustri sumra lækna
úr lyfjabúðum, bæði hér í Reykjavík og
annarsstaðar. Sumar sögurnar eiga við
full rök að styðjast, því uppvíst hefur
orðið um nokkra lækna og rannsókn
farið fram og þeir hafa fengið sektir
fyrir. En þó virðist það ekki enn hafa
haft tilætlaðan árangur, að læknar hafi
hætt hinni ólöglegu áfengislyfseðla-at-
vinnu sinni. Því er nauðsynlegt, að
mál þetta sé rannsakað, svo augljós