Templar - 20.09.1918, Side 1
XXXI.
Reykjavík, 20. sept. 1918.
8. blað.
Stefnuskrá Good-Templaru.
I. Algerð afneitun allra áfengisvökva til drykkjar.
11. Ekkert leyfi I neinni mynd, hversu sem á
stendur, til að selja áfengisvökva tildrykkjar.
III. Skýlaust forboð gegn tilbúningi, innflutningi
og sölu áfengisvökva til drykkjar; forboð
samkvæmt vilja þjóðarinnar framkomnum (
réttu lagaformi, að viðlögðum þeim refsing-
um, sem svo óheyrilegur glæpur verðskuldar.
IV. Sköpun heilsusamlegs almenningsálits á máli
þessu, með ötulli útbreiðslu sannleikans á
alla þá vegu, sem mentun og mannást eru
kunnir.
V. Kosinng góðra og ráðvandra manua til að
framfylgja lögunum.
VI. Staðfastar tilraunir til að frelsa einstaklinga
og bygðarfélög frá þessari voðalegu bölvun,
þrátt fyrir allskonar mótspyrnur og öröug-
leika, þar til vér höfum borið tigur úr být-
tun nm allan heim.
Templar.
Syeinn Jónssn kaupmaður Kirkju-
stræti 8 hefur frá þessum tíma tekið að
sér afgreiðslu og innheimtu blaðsins
»Templar« og ber að snúa sér til hans
með alt sem að þessu lýtur.
Utgefendurnir.
Stefnuskrá Templara.
Andbanningar hafa oft bent á það í
umræðum sínum um bannmálið, að áð-
ur fyr hafi Templarar að eins unnið að
persónulegu bindindi og hafa af því
dregið þá ályktun, að það eitt hafi þá
verið markmið þeirra. Þegar bindindis-
hugsjóninni óx fiskur um hrygg, steig
hún feti framar og heimtaði takmark-
anir á áfengissölunni og kom með lög
um bann gegn tilbúningi áfengis. Þegar
andbanningar sáu það, risu þeir
öndverðir gegn slíku, og þá hófu þeir
skjallræður með fjálgleik miklum um
hve bindindið væri gott og það væri
skaði mikill, að Templarar skyldu hafa
hætt að vinna að því. Auðvitað voru
allir þeir, sem þetla létu í ljósi, á móti
persónubindindi, því þeir vissu, að ef
lengra yrði gengið, þá mundi það koma
í veg fyrir greiðan aðgang að áfenginu.
Rétt virðist að fara nokkrum orðum
um stefnuskrá Templara, svo mönnum
gefist kostur á að athuga hana betur
og skapa sér ákveðna skoðun á afstöðu
Good-Templarreglunnar til málsins bæði
fyr og síðar.
Stefnuskráin var sett og samþykt á
alþjóðaþingi Good-Templara árið 1859.
Vér tökum þá hverja grein hennar út
af fyrir sig og athugum hana sérstalc-
lega:
I. Algor nfuoltnn nllrn áfenp'isviikvn tll
drykkjar.
Meun hafa lialdið, að í þessari grein
væri einungis um einstaklingsbiudindi
að ræða, en slíkt er misskilningur. Öll- ,
um má vera það ljóst, að algert þjóð- |
arbindindi og bann eða allsherjarbind-
indi, verður óhjákvæmilega að hafa ein-
staklingsbindindið sem grundvöll. Án
þess væri það og er óframkvæmanlegt.
Einhverjir verða að taka að sér hug-
sjónina og lifa eftir henni, til þess að
þjóðin á sínum tima geti aðhylst hana.
þeir verða að sýna henni i verkinu,
hvað bindindi sé í raun og veru. Fj'rr
getur hún ekki orðið til fullnustu sann-
færð urn réttmæti þess.
II. Ekkort loyíl í ueiuui myud, liversu
sein á steudur, til að selja áfeug'isvökva til
drykkjar.
Einstaklingsbindindið er fyrsta stigið,
er frumdrátlurinn að því verki, sem
Reglan berst fyrir. En önnur greinin
bendir undir eins í þá átt að hér sé
meira en það um að ræða.
Þessi grein er bersýnilega rökrétt af-
leiðing af þeirri fyrri, því álíti ég ein-
hvern lilut skaðlegan sjálfum mér, eink-
um er ég sé hin skaðvænu áhrif hans
á aðra menn, þá hlýt ég einnig að við-
urkenna, að liann sé jafnskaðlegur þeim.
Eg get þvi ekki selt öðrum þá vöru,
sem ég er sannfærður um að sé öðrum
til skaða og óbætanlegs tjóns.
III. Skýlsiust forboð gegu tilbúuingi, inu-
llutuiugi og sölu áfougisvökva til drykkjar;
forboð samkvæmt vilja þjóðariunar framkomu-
um í réttu iagaformi, að viðlögðum lieim refs-
ingiun,sem svo óheyrilegur glæpur verðskuldar.
Þegar einslaklingsbindindið hefur graf-
ið nægilega um sig með þjóðinni, hún
liefur fengið næga fræðslu um skaðsemi
áfengisins og augu hennar eru að fullu
opnuð fyrir því að liún eigi og geti haft
áhrif á úrlausn þessa máls, þá byrjar
hún að feta sig áfram á bindindisbraut-
inni og byrjar, sem eðlilegt er, á ein-
földustu og veigaminstu takmörkunun-
um. En hún komst brátt að raun um
að smátakmarkanirnar fullnægðu ekki
kröfu hennar um algert þjóðarbindindi
og þess vegna lierti hún á kröfunum
og tilraunir hennar enduðu á róltækustu
kröfunni, sein sé alþjóðarbindindi eða
útrýmingu áfengis með bannlögum.
Fyrsla sligið er, að innræta mönnum
bindindið, annað stigið, að takmarka á-
fengissölu eða veitingar, og þriðja stig-
ið, að útrýma áfenginu með bannlög-
um.
Hér á landi er búið að fullnægja hin-
um áðurnefndu greinum stefnuskrárinn-
ar. Við höfum unnið að bindindi, við
höfum unnið að útrýming áfengisverzl-
unar og við höfum komið á algerðum
áfengisbannlögum samkvœmt vilja þjóð-
arinnar.
En með þessu er ekki alt fengið —
stefnuskránni er ekki fullnægt nema að
hálfu leyti, því þrír liðir hennar eru
eftir og þeir hljóða svo:
IV. Sköpun hcilsnsamlegs almenningsálits
á ináli þessu, með ötulli úibreiðslu sannleik-
ans á alla þá vegu, sem moutuu og mannást
eru kuunir.
F»ótt hingað til hafi verið unnið að
því að skapa heilsusamlegt almennings-
álit á málinu og koma þvi svo langt að
lög yrðu sett og samþykt, þá þarf að
halda þessu áliti við og innræta þjóð-
inni réttan skilning á því og innræta
henni virðingu fyrir lögunum og þroska
siðferðiskend hennar. Og til þess ber
að nota öll þau meðöl sem heiðarleg-
um mönnum eru samboðin og þeir
einir geta beitt, er vinna að mikilli og
göfugri siðbót.
V. Kosning góðrn og ráðvandrn mnnna til
nð frnmfylgjn lögnnnm.
Hér er mikið og vandasamt verkefni
fyrir höndum.
Þessi grein sýnir, að ekki er nóg að
skapa fylgið með bannlögunum, heldur
er einnig og ekki síður nauðsynlegt að
þeir einir séu embættismenn i landinu,
sem hafi svo mikinn siðferðisþroska og
beri svo mikla virðingu fyrir lögum, að
þeir gegni skyldu sinni í fylsta máta og
án tillits til þess hver sé þeirra persónu-
lega skoðun á málinu. Þeir lögreglu-
sljórar, sem ekki gera alt, sem í þeirra
valdi stendur til að framfylgja lögunum,
geta ekki talist góðir og ráðvandir menn.
Þeir lögreglustjórar, sem svo djúpt eru
sokknir í forað spillingarinnar, að þeir
ganga á undan öðrum borgurum i því
að fótumtroða lögin, geta alls eigi kom-
ið til greina sem embættismenn í þjóð-
félaginu. Reynsla sú, sem fengin er síð-
an bannið gekk í gildi, sýnir, að alt of
margir lögreglustjórar og læknar eru alls
óhæfir til að gegna jafnvandasömum
störfum og þeim embættum fylgja.
Afleiðingin er sú, að Reglan verður
að fylgja tram þessu stefnuskrár-atriði
með fullri festu og einbeittni og segja:
Sá, sem ekki vill styðja bannlögin, get-
ur ekki vera embœttismaður i þessu landi.
Hér er mikið og þarft verkefni fyrir
höndum, sem er lífsnauðsynlegt fyrir
þjóðina að sem fyrst verði farið að vinna
að eigi sjálfstæði hennar að verða nokk-
urnveginn borgið í framtíðinni.
VI. Stnðfastnr tilrnunir til að frelsa ein-
staklinga og bygðnrfélög frá þessnri voðalegn
böivun, þrátt fyrir nliskonnr mótspyrnnr og